Of je nou op het platteland of in de stad woont, je hebt er vast wel eens mee te maken: geurhinder. Een relatief subjectief onderwerp dat in kaart gebracht moet worden. Hoe doe je dat?
Momenteel verspreiden 25 GGD-regio’s vierjaarlijks (sommigen zelfs jaarlijks) een enquête over zeer uiteenlopende onderwerpen binnen het thema gezondheid en leefomgeving. Deze enquête wordt ook wel de Gezondheidsmonitor genoemd. Het Rijksinstituut voor Milieu en Veiligheid (RIVM) adviseert de GGD-regio’s over deze onderwerpen. Sommigen onderwerpen worden dringend geadviseerd om op te nemen in de enquête. Dat klinkt misschien niet alsof alle 25 GGD-regio’s verplicht zijn dat te doen, maar een ‘dringend advies’ in dit vakgebied betekent dat het wel wordt opgevolgd. Geurhinder daarentegen is nog een vrijblijvend onderwerp voor de GGD-regio’s, maar het RIVM wil de verzamelde data over geurhinder in de toekomst wel graag ik kaart brengen. Een mooie opdracht voor een groepje studenten van de Hogeschool Utrecht. Zij gingen aan de slag met een adviesrapport in samenwerking met het RIVM , bedoelt voor de 25 GGD-regio’s.
Tijdens dit proces verzamelden en verwerkten de studenten alle data die al beschikbaar waren over geurhinder. In deze fase van het onderzoek liepen de studenten al direct tegen knelpunten aan: niet alle GGD-regio’s hadden data verzameld over geurhinder, sommigen datasets waren niet bruikbaar en alle GGD’s maakten gebruik van andere categorieën. Om een duidelijk overzicht te krijgen werden alle gebruikte categorieën geordend. In onderstaande visualisatie (ook door de studenten ontworpen) is te zien hoe vaak welke categorieën gebruikt worden in de Gezondheidsmonitor van 2020 door de GGD-regio’s.
Daarnaast brachten de studenten meerdere categorieën in kaart. Dit deed de groep op basis van de data die zij eerder verzameld hadden. Alleen om hun advies echt kracht bij te zetten maakten zij ook een kaart met deels bestaande en deels fictieve data. Waarom? De studenten komen namelijk met een dringend advies voor de GGD-regio’s om door hun vastgestelde primaire categorieën voortaan op te nemen in de vragenlijsten. Door in het adviesrapport beide kaarten te laten zien wordt duidelijk hoe belangrijk het is dat de GGD-regio’s dezelfde categorieën en indicatoren opnemen in de vragenlijsten. Wanneer dat niet gebeurt zullen er dus grote grijze gebieden te zien zijn op de kaart. Grijze gebieden die staan voor incomplete data (of wisselend gebruik van indicatoren). Dit betekent dat de data niet openbaar staat en dus niet op te halen is. Of dat er bij iedere GGD-regio anders gebruik wordt gemaakt van de indicatoren. Zo wordt bij de ene regio de data ingedeeld met de indicator ‘ernstige geurhinder’ en bij de andere met ‘totale geurhinder’. De datapunten met verschillende indicatoren zijn niet met elkaar te vergelijken en zijn dus ook weggelaten uit de visualisatie. Zie onderstaande visualisatie voor beide kaarten (ook deze visualisaties zijn weer door de studenten ontworpen).
Het harmoniseren van deze categorieën en indicatoren voor alle GGD-regio’s zorgt voor een landelijk overzicht, waardoor er ook landelijke besluiten gedaan kunnen worden. Ook zorgt dit voor een geharmoniseerde monitor en volledige visualisaties zonder grijze vlakken en gebieden. Voor de komende jaren worden de 25 GGD-regio’s die Nederland rijk is dus dringend geadviseerd de volgende categorieën op te nemen in hun vragenlijsten. (Zie onderstaande visualisatie, ook weer ontworpen door de studenten). Spot jij ze in de volgende vragenlijst?
Aan het project is gewerkt door: Demi Bleckman, Ryquenco Echteld, Matthijs van Heiningen en Lara Oostveen van de minor Datavisualisatie en Infographics aan de Hogeschool Utrecht.
