Utrechtse mensenrechtenvrijwilligers eisen dat de gemeente meer werk maakt van de leefomstandigheden van asielzoekers. Het gerechtshof in Den Haag bepaalde dat de regering de leefomstandigheden in de asielopvang moet verbeteren. Vluchtelingenwerk Nederland had de zaak aangespannen vanwege de ondermaatse asielopvang. Mensenrechtenvrijwilligers Iman Abrontan en Wim Datema vertellen meer over de leefomstandigheden van asielzoekers in Utrecht. Ook Sanne van de gemeente Utrecht gaat hier verder op in.

“Utrecht doet het relatief gezien erg goed”, zegt Datema. Hij is betrokken bij de opvang van vluchtelingen in Utrecht. Hij organiseerde ook de demonstratie in Utrecht, Wij Maken Plek. Dit was een Demonstratie in Utrecht voor een Humaan Asielbeleid. Utrecht heeft een asielzoekerscentrum voor 600 mensen, een plek voor twintig alleenstaande asielzoekers en er worden tijdelijk 300 asielzoekers opgevangen in een hotel. Ook de Jaarbeurs wordt regelmatig ingezet voor kortstondige opvang.

 “Utrecht is een kinder- en een mensenrechtenstad”, volgens Abrontan die als vrijwilliger betrokken is bij de mensenrechtenorganisatie MiGreat. Een internationale organisatie die gelooft dat migratie iets goeds brengt en moet worden bevorderd. Ook is Abrontan politiek lid bij GroenLinks Utrecht. “We hebben het hier dus goed voor elkaar.” Volgens Abrontan scoort Utrecht positief wat betreft leefomstandigheden van asielzoekers. Eén voorbeeld is het Plan Einstein, een plek waar bewoners van Utrechtse asielzoekerscentra, buurtbewoners en andere Utrechters samenleven, samen leren en samen werken. Dit ging zo goed dat het volgens Abrontan en Datema een voorbeeld werd voor heel Europa. Het integratiemodel van Plan Einstein is inmiddels door de Nederlandse overheid overgenomen. Het project werd in maart 2018, als voorbeeld van hoe sociale cohesie kan worden ontwikkeld, ook aan vertegenwoordigers van andere lokale overheden gepresenteerd op het EUROCITIES Social Affairs Forum.

“De asielopvang in Utrecht is naar mijn mening goed”, reageert Sanne van de gemeente Utrecht. “Maar des te meer opvangplekken des te beter.”

Verbeterpunten

Er zijn echter ook verbeterpunten voor de gemeente Utrecht volgens Abrontan en Datema. “Je ziet wel eens berichten op het internet: ‘Ooow wat hebben die mensen het ook luxe met al die hotelkamers en boten’, integendeel. Kijk maar eens naar het Star Lodge Hotel in Utrecht waar drie mensen één kamer moeten delen. Ze krijgen maar één of twee keer per dag een magnetronmaaltijd en geen geld om zelf dingen te kopen. Je zit opgesloten zonder te weten waar je volgende stappen naartoe zijn. In sommige gevallen kan dit uitlopen tot een jaar. ” Ook is er sprake van agressie die deels voortkomt uit de uitzichtloosheid. Zo kwam In ditzelfde hotel maanden terug de politie met getrokken wapenstokken in actie. Onbelangrijke redenen zoals het maaltijd aanbod kunnen zorgen dat de emoties ineens hoogoplopen.

Ook Abrontan vindt dat er verbeterpunten zijn in Utrecht: “Alle locaties zouden aan bepaalde eisen moeten voldoen. De mogelijkheid om te koken, leefgeld, privacy en activiteiten moeten beschikbaar zijn. Wanneer je bedenkt dat dit niet de standaard is, dan kan er nog heel wat verbeterd worden.”

Onmenselijk

Het mentale welzijn en manipulatie van asielzoekers zijn voor Datema en Abrontan ook belangrijke aandachtspunten. Abrontan gaat hier verder op in: “Laatst bij een Tweede Kamer debat over het asielbeleid hebben wij bevroren tosti’s uitgedeeld aan Kamerleden. Vluchtelingen krijgen dit ook te eten wanneer ze uren buiten in ter Apel moesten wachten. Zo hebben we direct aangekaart dat het om veel meer gaat dan geen plek hebben in Nederland. Want als je geen plek hebt in Nederland dan kun je mensen nog wel voorzien van voedsel en water. Het niet fatsoenlijk voeden van vluchtelingen is gewoon treiterij voor mensen die hier naartoe komen nadat ze de hel op aarde hebben meegemaakt. Als er onmenselijk met mensen wordt omgegaan dan gaan ze zich ook zo gedragen. Maar er wordt wel meteen naar de vluchtelingen gewezen. Hierdoor ontstaat er een profiel dat de vluchtelingen in ons land mensen zijn die voor onrust en problemen zorgen. Dat asielzoekers funest zijn voor ons land.”

Partijen als de VVD willen een asielstop: Het huidige asielbeleid is niet meer vol te houden. Tussen de asielzoekers zitten te veel gelukszoekers die hier geen recht op asiel krijgen, maar wel de opvang vullen en de procedures onnodig lang maken.* Datema denkt dat dit dieper zit: “Je ziet rechtse partijen het probleem van de woningnood afschuiven op vluchtelingen. We hebben een opvang crisis, dat houdt in dat het niets heeft te maken met instroom. Toch proberen partijen te zeggen dat het te maken heeft met een overvloed aan asielzoekers. Ze worden op dit moment als het probleem van de woningmarkt gezien. Asielzoekers veranderen in een zondebok.” Nederland heeft ruim twee miljoen sociale huurwoningen, bedoeld voor mensen die een koopwoning of huurwoning in de vrije sector niet kunnen betalen. 12,5 procent van de vrijgekomen sociale huurwoningen worden aan statushouders toegewezen.

Nederland

Vluchtelingenwerk Nederland had de zaak aangespannen omdat de organisatie de asielopvang ondermaats vindt. De organisatie heeft een nieuw onderzoek waaruit blijkt dat de kwaliteit van de (crisis)noodopvang de laatste tijd verder achteruit is gegaan. Verschillende demonstraties zetten zich hiervoor in. “Het is allemaal ondeugdelijk, er wordt onmenselijk met onze asielzoekers omgegaan. Wij hebben mensenrechtenverdragen waarin staat dat we fatsoenlijk met mensen moeten omgaan. Daaronder valt: goed voedsel, water, een dak boven je hoofd, privacy en activiteiten. Veel opvanglocaties in Nederlands voldoen niet aan deze eisen. Als we het voorbeeld van ter Apel erbij pakken zie je dat er nog steeds veel mensen buiten moeten wachten,” eindigt Abrontan.

• https://www.vvd.nl/standpunten/asielbeleid/