In de straten van Barcelona wordt hard gewerkt aan de zogenoemde ‘superblocks’. Delen van de stad liggen al maanden overhoop door de nieuwe aanpassingen aan de wereldstad. De superblocks zouden op meerdere vlakken moeten zorgen voor een verbeterde leefomgeving voor de burgers van Barcelona. Maar doen ze dat ook? Terwijl sommige bewoners positief zijn over de extra ruimte en activiteiten, zijn anderen kritisch vanwege langere reistijden en mogelijke prijsstijgingen.
Daniel Alsina beschrijft een superblock als een ‘transformatiestrategie van de openbare ruimte.’ Daniel is de coördinator van het Superblock Technical Office in Barcelona en is werkzaam in het kantoor van de gemeenteraad. Daar houdt hij zich bezig met de implementatie van superblocks in de hele stad. Het idee achter superblocks, is om negen opeenvolgende huizenblokken te combineren tot een raster van drie bij drie. Binnen een superblock gelden speciale regels voor auto’s. Die zijn slechts beperkt toegestaan, bijvoorbeeld voor leveringen. De auto’s mogen niet harder rijden dan tot 10 km/u. Door deze aanpassing is er meer ruimte voor groen en neemt het aantal auto’s af. Hierdoor is er minder luchtvervuiling, minder geluidsoverlast en zijn er nog een paar andere duurzame effecten voor de bruisende stad.
Ontstaan van superblocks
In 2014 had Barcelona veel last van geluidsoverlast luchtvervuiling door het verkeer. Hierdoor lukte het de stad ook niet om de EU-doelstelling te behalen op het gebeid van luchtkwaliteit. Daarom kwam de stad met een stedelijk mobiliteitsplan. Dit plan zou het verkeer met 21% moeten verminderen. Een belangrijk deel van dit plan zijn de superblocks, ook wel ‘Superilles’ genoemd.
Kinderen kunnen weer op straat spelen
De focus ligt nu volgens Daniel op het welzijn van de mensen. “Het gaat niet meer om de auto’s in de stad zoals in het oude model. Nu is het belangrijkste doel om voor de mensen te zorgen en de ruimte te geven die vroeger door auto’s werd gebruikt. We willen het aan de mensen geven om te lopen, voor de kinderen om te spelen en aan de ouderen om op straat te rusten”, geeft Daniel aan. Mariona Tarrats haar straat is sinds kort omgebouwd tot een superblock. “Het begon in augustus, nog geen jaar geleden en nu maken ze het eindelijk af”, vertelt ze. “In vergelijking met vroeger heb ik nu geen auto’s en lawaai meer in mijn straat. Mensen genieten echt van de ruimte en er worden meer activiteiten georganiseerd dan voorheen. Nu hebben we bijvoorbeeld ieder weekend een buren lunch waarbij iedereen mag aansluiten”, legt Mariona uit.
Vergroot
Discussie rondom superblocks
Ondanks de voordelen voor de stad is er een hoop discussie rondom dit onderwerp. Niet alle bewoners zijn zo’n fan van de superblocks. Dat komt omdat de straten nu moeilijker te bereiken zijn met de auto en hierdoor de reistijd langer wordt. Ook zijn de bewoners bang dat de huizenprijzen zullen stijgen omdat de omgeving rondom de huizen is verbeterd. “Ik ben in deze straat geboren en ik heb het gevoel dat ik in de toekomst met de prijsstijging verder weg zal moeten wonen”, geeft Mariona aan. De nieuwe superblocks trekken ook meer toeristen, “Een ander negatief aspect is dat de superblocks een toeristische attractie van de stad aan het worden zijn. Zoals je nu kunt zien, lopen hier nogal wat toeristen rond, dus ik denk dat dit gevolgen gaat hebben voor de coffeeshops en de bars. De prijzen zullen hoger worden en ik denk dat alles alleen maar duurder zal worden vanwege de aantrekkingskracht van de superblocks”, zegt Mariona tenslotte.
Daniel denkt niet dat de prijsstijging komt door de superblocks. “We hebben gegevens die zeggen dat gentrificatie een feit is in de hele stad Barcelona. Maar we dachten, komt het door de transformatie van de openbare ruimte of komt het door andere aspecten? Daarom vergeleken we de huur van de woningen in een superblock met de woningen van de straat ernaast. En wat verrassend voor ons was is dat het verschil drie tot zeven procent was. Niet zoveel dus. Dus als het gaat om de discussie: ‘Moeten we stoppen met het verbeteren van de stad en het verminderen van vervuiling, vanwege de prijzen van de woningen?’ Dan is het antwoord nee, we moeten de stad blijven verbeteren en daar moeten we voor vechten”, zegt Daniel standvastig.
Vergroot
Auto of fiets?
Omdat het door de superblocks minder voordelig is geworden om met de auto te gaan, gebruiken bewoners vaker het openbaar vervoer. De metrolijnen sluiten goed op elkaar aan en in de spits rijdt er om de 3 minuten een nieuwe metro. Alsnog zitten de metro’s in de ochtend erg vol, Daniel zegt hierover, “Het is eventueel mogelijk om het aantal metro’s te verdubbelen, dus in plaats van elke drie minuten een metro, kan het elke anderhalve minuut zijn”. Maar naar zijn mening is dat tot nu toe nog niet nodig. Waar nu vooral de focus op gelegd moet worden zijn de autowegen. “In de toekomst bestaat de rijbaan idealiter uit 2 banen voor auto’s, 1 baan voor fietsers en 1 baan voor bussen”, zegt Daniel. Door het beperken van autowegen, neemt het aantal auto’s af waardoor de luchtvervuiling ook geleidelijk verminderd. Burgers zijn dan sneller geneigd om de fiets te pakken en dat is precies waar Daniel naar streeft.
Verkiezingen kunnen alles veranderen
Door de verkiezingen op 28 mei in Barcelona zijn de toekomstplannen van de superblocks onduidelijk geworden. De superblocks zijn namelijk onder de burgemeester van Barcelona Ada Colau gebouwd. Met haar linkse partij heeft ze door middel van autovrije zones de stad omgebouwd. De winnaar van afgelopen verkiezingen is Xavier Trias, oud-burgemeester 2011 tot en met 2015. Hij won met 11 zetels en Ada Colau werd 3e met 9 zetels. Deze uitkomst kan een grote impact hebben op de superblock plannen van Daniel. Xavier Trias zegt dat hij burgemeester wil worden om het superblock project te stoppen. Afgelopen december werd er al een voorstel van zijn partij goedgekeurd om nieuwe superblocks tegen te houden totdat de impact ervan geëvalueerd is. Ondanks dat Xavier de peiling heeft gewonnen, is het nog niet duidelijk wie erin zal slagen een meerderheid te behalen in de 41-koppige gemeenteraadskamer van Barcelona, en de gekozen burgemeester te worden. Het lot van de superblocks van Barcelona, ligt dan in zijn of haar handen.