Hoewel de armoede in Nederland afneemt, blijft het aantal daklozen zowel nationaal als regionaal toenemen. In Den Haag is dit contrast bijzonder opvallend. Terwijl het armoederisico in de stad is gedaald dankzij inkomensondersteunende maatregelen, blijft het probleem van dakloosheid bestaan en lijkt zelfs te verergeren.
Afname van armoede
In 2022 leefde 7,4% van de inwoners van Den Haag onder de armoedegrens, een aanzienlijke daling vergeleken met voorgaande jaren. Dit succes is grotendeels te danken aan maatregelen zoals de energietoeslag en andere vormen van inkomensondersteuning van de overheid. Zonder deze steun zou het armoederisico mogelijk veel hoger zijn geweest. Landelijk gezien leefde 3,8% van de bevolking onder de lage-inkomensgrens in 2022, het laagste percentage sinds de eerste inkomensmeting in 1977.
Stijging van werkende armen
Ondanks de daling van de algemene armoede, groeit het aantal werkende armen in Den Haag. Flexibele werkvormen zijn nog steeds volop aanwezig, met ongeveer 30% van de werkenden in de stad als flexwerker. In wijken zoals de Schildersbuurt en Moerwijk liggen deze percentages zelfs tussen de 30% en 38%. Dergelijk werk biedt vaak niet genoeg zekerheid en inkomen om uit de armoede te komen, waardoor deze werkende armen een kwetsbare groep blijven.
De problematiek van dakloosheid
Hoewel de algemene armoede afneemt, blijft dakloosheid een groot probleem. Op 1 januari 2023 schatte het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) het aantal daklozen in Nederland op 30.600, een stijging van 4.000 ten opzichte van het voorgaande jaar. Het Daklozenloket geeft aan dat het aantal meldingen in Den Haag is gestegen van 2.500 in 2022 naar 3.000 in 2023. De woningnood speelt hierbij een cruciale rol; er zijn simpelweg niet genoeg woningen om aan de vraag te voldoen, wat leidt tot een gebrek aan uitstroom uit opvangcentra.
Gezondheidsproblemen onder daklozen
Daklozen kampen met ernstige gezondheidsproblemen. Hierdoor leven ze gemiddeld 14-16 jaar korter dan de algemene bevolking. Dit komt door een combinatie van factoren zoals chronische stress, slechte leefomstandigheden en beperkte toegang tot gezondheidszorg. De gezondheidsproblemen versterken de vicieuze cirkel van dakloosheid, waardoor het voor deze mensen nog moeilijker wordt om hun situatie te verbeteren.
Aanpak armoede en dakloosheid
Lokale initiatieven zoals de Haagse Preventieaanpak richten zich op preventie en het doorbreken van vicieuze cirkels van armoede. De gemeente heeft bijna 55 miljoen euro uitgetrokken om problemen aan de voorkant aan te pakken, met de nadruk op gezondheidszorg en jeugdondersteuning.
Een belangrijke stap in de goede richting is de ondertekening van de Lissabon Verklaring door Nederland, waarmee het land zich heeft gecommitteerd aan het beëindigen van dakloosheid tegen 2030. Dit omvat maatregelen zoals het voorkomen van huisuitzettingen en het aanbieden van stabiele huisvesting voor mensen die uit instellingen komen.