In de wereld van het voetbal schijnt de schijnwerper helder op het veld, maar helaas wordt het licht niet gelijkmatig verdeeld over mannen- en vrouwenvoetbal. Terwijl de sportieve prestaties van mannen regelmatig het wereldtoneel domineren, blijft het vrouwenvoetbal vaak onderbelicht. Deze ongelijke aandacht, waarin vooral de media een grote rol speelt, heeft niet alleen gevolgen voor de waardering van vrouwelijke atleten, maar werpt ook een schaduw over de dromen van jonge meiden die een passie hebben voor de sport.

“Buitenspel!”, galmt het over voetbalvereniging Reiger Boys. Op een van de vele velden in Heerhugowaard wordt hard getraind door Rosalie en haar teamgenoten. Rosalie is een van de vele meiden waar de onderbelichting van het vrouwenvoetbal veel impact op heeft is. Voetbal is een erg groot onderdeel van haar leven. Van jongs af aan zet ze alles op alles om op het aller hoogste niveau te kunnen voetballen.

“Een leven zonder voetbal, dat kan ik me echt niet voorstellen.” – Rosalie

Door middel van gekleurde pionnetjes wordt er door de trainster een oefening voorbereid. Na een korte uitleg beginnen de meiden te dribbelen langs de pionnetjes. Vele oefeningen en anderhalf uur later beginnen de meiden met het afsluitende wedstrijdje aan het eind van de training.

Er worden twee teams gevormd, één team krijgt gele en het andere team zwarte hesjes. De trainster blaast op het fluitje en de wedstrijd gaat van start. Na een tijdje is het dan echt tijd om de training af te ronden. De ballen worden in de tassen gedaan en de pionnetjes opgestapeld. Het team loopt naar de dug-out om hun spullen te pakken en gaat op weg naar de kantine om nog even wat te drinken.

Rosalie komt naar de zijkant van het veld en vertelt over haar zorgen en de liefde voor haar sport.

Hieronder is het gesprek tussen haar en verslaggever Isabel van Avezaath te beluisteren:

De grote verschillen tussen het mannen- en vrouwenvoetbal zorgen ervoor dat Rosalie twijfelt aan haar toekomst in de voetbalwereld. Er is volgens haar te weinig aandacht voor het vrouwenvoetbal waardoor er niet echt goede voorbeelden voor meiden zoals zij zijn. Ze vraagt zich daardoor soms af waar ze het allemaal voor doet.

“Je ziet over algemeen alleen wedstrijden van de Oranje vrouwen als zijnde vrouwenvoetbal, dat is naar mijn mening veel te weinig”, vertelt Rosalie. Je ziet aan haar dat het wat met haar doet. Door de ongelijkheid heeft ze soms namelijk het gevoel dat haar sport en hetgeen waar ze alles voor over heeft er niet toe doet in de media. “Als ik net zo hard werk als de mannen, maar ik daar nauwelijks iets voor terug krijgt, waar doe ik het dan voor?”

“Onze doelpunten zijn evenveel waard als die van de mannen. Het is tijd dat de wereld dezelfde waarde ziet in vrouwenvoetbal.” – Rosalie 

Groeiende aantallen

Er zijn in Nederland steeds meer meiden die gaan voetballen. Volgens de KNVB is de groep vrouwen en meisjes die beginnen met voetballen zelfs de snelst groeiende doelgroep als er gekeken wordt naar de ledenaantallen. Dit komt mede door de goed prestaties van de Oranje Leeuwinnen op de internationale toernooien. Maar ondanks deze goede prestaties en groeiende populariteit gaat er nog altijd iets mis op het gebied van media-aandacht.

In seizoen 2021-2022 voetbalden er 169.241 meisjes/vrouwen in Nederland, in het seizoen 2022-2023 waren dat er al 172.259. Deze stijging is al een aantal jaar bezig, zoals hieronder in de grafiek van de KNVB te zien is. Ondanks deze grote toename is er in de aandacht van de media nog niet veel veranderd.

Ongelijke aandacht

Kijkend naar de voetbalwereld valt er een grote ongelijkheid op: de scheve verdeling van media-aandacht tussen mannen- en vrouwenvoetbal op zenders zoals NOS en ESPN. Volgens WOMEN INC., een organisatie die strijdt voor gendergelijkheid, kampt het vrouwenvoetbal met een aanzienlijk tekort aan zichtbaarheid in vergelijking met het mannenvoetbal.

Deze ongelijkheid in de media-aandacht werpt een schaduw over de vooruitgang van het vrouwenvoetbal. Het is hoog tijd om het spel gelijk te trekken en te erkennen dat vrouwenvoetbal niet alleen het recht heeft op een gelijke plek op het veld, maar ook op gelijke aandacht op onze televisieschermen.

“Het is van groot belang dat sportzenders een actieve rol spelen in het doorbreken van ongelijkheid.” – WOMEN INC.

WOMEN INC. en the European Institute for Gender Equality benadrukken de noodzaak voor een verandering in de manier waarop de media het vrouwenvoetbal benadert. Een gelijke verdeling heeft veel positieve gevolgen, vooral op jonge meiden die voetballen.

Ook het European Institute for Gender Equality ziet dat mannenvoetbal aanzienlijk meer media-aandacht krijgt dan vrouwenvoetbal. Door middel van hun onderzoek pleiten ze voor een herziening van de mediastrategieën om gelijke kansen te bevorderen en voor een inclusievere benadering van voetbalverslaggeving te zorgen.

“Het is niet alleen een kwestie van sport, maar van gelijke kansen en inclusiviteit binnen de media” – The European Institute for Gender Equality

In het onderzoeksrapport van WOMEN INC. wordt ook gekeken naar het verschil in zendtijd tussen mannen- en vrouwenvoetbal. Bij zenders als ESPN en NOS zit daar weldegelijk een groot verschil in. Bij beide zenders heeft voetbal een prominente plek in het programma, echter blijft het vrouwenvoetbal vaak beperkt tot korte samenvattingen. Wedstrijden van het mannenvoetbal daarentegen worden vaak wel volledig uitgezonden.

Om de ongelijkheid in media-aandacht goed in beeld te brengen is hieronder een datavisualisatie te zien. Hierin wordt duidelijk hoeveel zendtijd er naar het mannenvoetbal en naar het vrouwenvoetbal gaat.

De situatie waarin het vrouwenvoetbal in de media niet genoeg aandacht krijgt, heeft grote gevolgen voor meiden die dromen van een carrière op het voetbalveld. Het ontbreken van vrouwelijke voetballers in de schijnwerpers zorgt ervoor dat deze meiden nauwelijks rolmodellen hebben om naar op te kijken en zich door te laten inspireren. Hierdoor wordt het moeilijker voor hen om hun eigen doelen na te streven.

Verder kan het gebrek aan media-aandacht ervoor zorgen dat meiden minder steun krijgen van hun ouders, coaches en leraren. Vaak worden sportieve prestaties beoordeeld op basis van hoe bekend een sport is, wat meiden ontmoedigt om serieus te investeren in voetbal, omdat ze het gevoel hebben dat hun inspanningen niet genoeg gewaardeerd worden vergeleken met jongens.

Meningen uit enquête

Ook in een afgenomen enquête over gelijkheid tussen mannen- en vrouwenvoetbal op het gebied van media-aandacht komt sterk naar voren dat er verandering nodig is. Van de deelnemers gaf 99% aan het (sterk) eens te zijn met de stelling: “De discussie over media-aandacht voor vrouwenvoetbal is een teken dat er verandering nodig is in de sportwereld.” Slechts 1% was neutraal tegenover de stelling.

Verder werd ook duidelijk dat het merendeel van de ondervraagden vindt dat er sprake is van een onevenwichtige verdeling van media-aandacht is tussen mannen en vrouwen. Daarnaast worden de prestaties van mannen in het voetbal ook beter benadrukt dan die van de vrouwen. Deze waarnemingen zijn terug te zien in de grafieken hieronder, waar per stelling het percentage stemmen af te lezen is.

Al met al heeft de onderbelichting van vrouwen in de media, vooral in het voetbal, diepe effecten op de mentale en emotionele ontwikkeling van meiden die dromen van een voetbalcarrière. Het is niet alleen een kwestie van eerlijke kansen, maar ook van het creëren van een omgeving waar meiden zich aangemoedigd voelen om hun dromen na te streven, ongeacht hun geslacht. Het is de hoogste tijd voor een verandering die ervoor zorgt dat vrouwenvoetbal dezelfde aandacht en waardering krijgt, zodat de volgende generatie voetbalsterren opgroeit met het vertrouwen en de inspiratie die ze verdienen.