Last van hoge hartslag, onrustige adem en vermoeidheid? Dan ben je niet alleen, Op 5 september 2023 rapporteerde de rijksoverheid dat jongeren toenemende mentale klachten ondervinden als gevolg van stress, volgens een TNO-onderzoek. Prestatiedruk, sociale druk en onzekerheden in het leven zijn de belangrijkste stressfactoren. Stress is een blijvende kwestie onder jongeren. Nu blijkt uit een onderzoek van de Universiteit Amsterdam dat muziektherapie een uitstekend middel is om stress te verminderen. Hoe wordt muziektherapie het beste toegepast om stress te verminderen?
Marinta de Witte is onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam. Momenteel doet zij onderzoek aan de Univerisity of Melbourne over muziekinterventies en hoe deze stress beïnvloeden. Voorheen werkte zij zelf ook als muziektherapeut en heeft de positieve effecten eersterangs kunnen vastleggen. Ze vertelt dat muziek op meerde manieren kan worden ingezet om stress te verminderen.
‘Je hebt twee processen die ervoor zorgen dat je je beter gaat voelen als je muziek luistert, het eerste proces is bijvoorbeeld je lievelingsmuziek luisteren. Je brein maakt dan dopamine en endorfine aan. Hierdoor worden stresshormonen verminderd, omdat je meer endorfine aanmaakt.’ Vaak wordt stress verbonden met een hoge hartslag, echter hoeft een hoge hartslag niet altijd te betekenen dat je stress ervaart. ‘Wanneer iemand bijvoorbeeld naar zijn favoriete muziek luistert, gaat je hartslag omhoog omdat je er blij van wordt, je hebt dan geen hoge hartslag doordat je stress ervaart. Dat is eigenlijk de paradox binnen deze kwestie.’
Een andere vorm van muziek bewust inzetten voor stressvermindering is het beluisteren van muziek met een laag tempo. Muziek met zestig tot tachtig beats per minute helpen met je hartslag verlagen en je dus te ontspannen. ‘Wanneer je dit tempo herkent in de muziek, zit je altijd goed. Voornamelijk maken we dan ook gebruik van muziek waar weinig verschillende klanken inzitten. Een voorbeeld is een pianostuk zonder zang en weinig dynamische verschillen. Maar ook een gitaarstuk of een panfluit, maar niet te veel instrumenten tegelijkertijd.’
Tijdens de therapie kan muziek op meerder manieren worden toegepast. De therapeut kijkt naar wat de cliënt nodig heeft, bij iedereen kan dat anders zijn. Soms luister je bijvoorbeeld alleen maar naar de muziek. Anderen maken juist samen muziek, door bijvoorbeeld te zingen of instrumenten te bespelen. De therapeut bepaalt wat het beste aansluit. ‘Wat vaak wordt gedaan is samen zingen, wanneer je in hetzelfde ritme blijft zingen synchroniseer je met elkaar. Je komt in zelfde sfeer en je beleeft de muziek meer, dat zorgt voor ontspanning en je brein maakt endorfine aan. Er is aangetoond dat samen zingen positief werkt voor ontspanning. Een klein voorbeeld is al samen naar een concert gaan, je bent met veel mensen en je ervaart met iedereen de muziek. Dat kan al effectief zijn.’
Gert Askes is een voorbeeld van iemand die graag zingt tijdens zijn muziektherapie sessies. ‘Elk jaar ga ik naar Londen om de Messiah te zingen met The Really Big Chorus koor, dit vond ik elk jaar al geweldig om te doen. Om samen die prachtige muziek te zingen doet mij echt goed. Hierom had ik ook besloten muziektherapie te proberen. Ik kamp met hoge stress door mijn werk.’ Gert heeft last van onrustige adem en een hoge hartslag. ‘Toen ik hoorde over muziektherapie wilde ik het graag proberen. Ik had al andere dingen geprobeerd voor mijn stress, helaas werkte niks.’ Gert is sinds drie maanden begonnen met de therapie bij muziektherapeut Wilma Thalen en is erg blij met de resultaten. Luister hier over zijn ervaring.
Muziektherapie is een unieke manier om stress te verminderen. Daarnaast ben je creatief en interactief bezig met muziek. Voor hoge stress kan het daarom zeker een manier zijn om dit te verminderen. Het integreren van muziektherapie in bredere gezondheids- en welzijnsprogramma’s zou een waardevolle stap kunnen zijn om de mentale gezondheid van jongeren op nationaal niveau te ondersteunen.Wil je zelf naar muziek luisteren die kan helpen bij ontspanning zoals de Witte uitlegt? Bekijk de visualisatie, de Witte heeft een eigen playlist met nummers die zij mensen aanraadt om te ontspannen.
Zie hieronder de visualisatie.
