Verwacht het onverwachte

Verwacht het onverwachte

Michaela van Caspel (61) is een gepensioneerde verloskundige. Nadat ze zelf een onverwachte zwangerschap en bevalling meemaakt in haar gezin, volgen jaren waarin ze andere mensen ervan wil overtuigen dat onopgemerkte zwangerschappen bestaan. Ze besluit een boek te schrijven over bevallingsverhalen van zestien vrouwen die niet wisten dat ze zwanger waren. Na zes jaar schrijven heeft ze het boek, Donderslag bij heldere hemel, uitgebracht.

Als 14-jarig meisje weet Michaela al dat ze verloskundige wil worden. Vele jaren later realiseert ze zich pas waar deze droom vandaan komt. Haar moeder is ooit een kind verloren vanwege een medische fout. Ze zag het verdriet van haar moeder en vond dat niemand dat mag overkomen.

Om haar droom na te jagen, besluit ze zich te gaan oriënteren op de verloskundige opleiding. Al snel komt ze erachter dat ze bèta vakken, zoals biologie en scheikunde, moet halen om de opleiding binnen te kunnen komen. De vakken die ze op het gymnasium nou juist heeft laten vallen. In de hoop dat het maar een kinderdroom is, gaat ze kunstgeschiedenis studeren. Een andere liefde van haar. Vanwege ziekte beëindigt ze die studie voortijdig.

Ze werkt een periode voor een uitzendbureau, maar de gezondheidszorg blijft haar aandacht trekken. Om erachter te komen of ze eigenlijk wel tegen bloed kan en om in ieder geval een diploma van een beroepsopleiding op zak te hebben, besluit ze een opleiding tot doktersassistente te volgen.

Als ze net haar opleiding heeft afgerond raakt ze op 21-jarige leeftijd – ondanks het gebruik van het koperspiraal als anticonceptiemethode – in verwachting van haar vriend, met wie ze al zeven jaar gaat. De baby komt en drie jaar later krijgen ze een tweede kindje. Ze wil eerst het gezin compleet maken, voordat ze weer aan werken of studeren gaat beginnen. Jaren later gaat ze als verkooptelefoniste het bedrijfsleven in, een leuke baan, zolang de kinderen klein zijn.

Ze studeert een jaar Commerciële Economie, waar ze prachtige cijfers haalt. Toch stopt ze met de studie, omdat Michaela beseft dat ze helemaal niet geschikt is voor het bedrijfsleven. Ze beleeft er geen enkel plezier aan. Als ze ooit nog een keer zo hard moet leren, dan wil ze dat alleen nog maar voor de verloskunde opleiding doen. Ze besluit om ervoor te gaan en behaalt de deelcertificaten voor de vakken Scheikunde en Biologie. Na vijf keer uitgeloot te worden, begint ze op 38-jarige leeftijd aan de verloskunde opleiding.

Wat haar moeder heeft meegemaakt, zou niemand moeten meemaken, vind Michaela. Het is haar streven om vrouwen te ‘redden’ van medische missers rond zwangerschap en geboorte. Daarnaast vindt ze zwangere vrouwen intrigerend. Dat er gewoon een nieuw mensje in een buik groeit. Natuurlijk is ook een bevalling iets heel bijzonders. Dit geeft Michaela ook een groot verantwoordelijkheidsgevoel mee, waardoor dat weleens zwaar voor haar is. Een hoop verloskundigen zeggen: “De natuur is mild.” Zo ervaart Michaela dat niet. Zowel haar moeder als zijzelf hadden nogal wat complicaties bij de bevalling.

Negentien jaar geleden wordt Michaela ’s nachts wakker gemaakt. Haar dochter heeft een vreselijke ongesteldheidspijn. Niks helpt. Halsoverkop rijden ze naar het ziekenhuis om erachter te komen wat die verschrikkelijke pijn is. Als donderslag bij heldere hemel bevalt haar dochter twee uur later van een baby van vier pond.

Als verloskundige maakt Michaela twee keer een onopgemerkte zwangerschap mee. Ze wordt opgeroepen om het kraambed van twee jonge moeders te begeleiden. Mede omdat zij degene was die de vrouwen het beste kon begeleiden, doordat ze zelf ook een onopgemerkte zwangerschap heeft meegemaakt. De eerste vrouw, die nog maar net haar studie heeft afgerond en nog thuis woont, bevalt in het ziekenhuis van haar dochter. De tweede vrouw bevalt terwijl ze alleen thuis is met haar zoon. De vrouwen en hun families proberen al snel Michaela te overtuigen van het feit dat ze écht niet wisten dat ze zwanger waren. De ouders van de eerste vrouw laten foto’s zien waar hun dochter in een strakke galajurk te zien is. Geen buikje te zien. Maar Michaela hoeft helemaal geen foto’s van de vrouwen te zien om ze te geloven. De shock herkent ze uit duizenden.

Terwijl ze het kraambed van de jonge moeders begeleidt, staat ze daar zelf vol emotie. Ze heeft de plotselinge bevalling van haar dochter nog niet helemaal verwerkt en ze heeft heel veel herkenning bij de twee vrouwen en hun naasten. Hoe ze steeds maar weer mensen ervan moeten overtuigen dat ze niets van een zwangerschap wisten, terwijl ze zelf niet eens begrijpen hoe ze die zwangerschap hebben kunnen missen. De tweede vrouw vertelt aan Michaela dat ze zwaar werk doet waarvoor ze vaak veel zware dingen heeft moeten tillen. Ze voelt zich schuldig dat ze dat al die tijd nog heeft gedaan. Ze snapt niet hoe deze tweede zwangerschap zo anders kon zijn. Geen kogelronde buik zoals bij de eerste keer. Ze heeft al die tijd haar spijkerbroek gewoon gepast.

Een jaar of zes geleden gaat Michaela bij een vriendin thuis iets drinken en komt Jan, een buurman van de vriendin, spontaan langs. Een paar drankjes verder vertelt ze Jan het verhaal over de plotselinge geboorte van haar kleinkind. Als ze klaar is met het verhaal, zegt Jan: “Jeetje, hier moet je een boek over schrijven.”

Het valt Michaela op dat hij als buitenstaander enorm geëmotioneerd is geraakt door het verhaal. Als ze iemand die er niet bij betrokken is toch op een ander been kan zetten, dan moet dat boek geschreven worden. Door Michaela.

Nadat Michaela op Facebook bekend maakt dat ze een boek over onopgemerkte zwangerschappen gaat schrijven, stromen de berichtjes binnen. Ze reist het hele land af om de vrouwen, maar ook verloskundigen, huisartsen en andere hulpverleners te interviewen. Ze vindt het belangrijk om de vrouwen te leren kennen, omdat ze een indruk wil krijgen welke vrouwen dit overkomt. Gebeurt het voornamelijk in lagere sociale milieus en rommelige huishoudens? Niets blijkt minder waar. Onopgemerkte zwangerschappen komen voor in alle lagen van de bevolking.

Zestien totaal verschillende vrouwen hebben hun verhaal met Michaela gedeeld. De één is jong en nietsvermoedend, de ander is al moeder. Soms hebben vrouwen buikklachten vanwege darmproblematiek, gynaecologische problemen of blaasproblemen. De verhalen over de onverwachte geboortes zijn altijd heftig en emotioneel. Elke keer weer rijdt Michaela na een interview met een brok in haar keel naar huis.

Een van de meest indrukwekkende verhalen is dat van Marilon, die in 1992 op 21-jarige leeftijd bevalt. Al jaren heeft Marilon buikklachten, maar dat jaar is de pijn wel heel hevig. Nadat er vele röntgenfoto’s van haar buik gemaakt zijn, concludeert de arts dat haar spastische dikke darm en littekenweefsel in haar buik de pijn veroorzaken. Een paar weken later bevalt Marilon na een enorme buikpijn plotseling van een baby. Om, na de bevalling, van de schrik bij te komen rookt ze samen met de huisarts die aanwezig is, een sigaretje. En plotseling is die verschrikkelijke pijn bij Marilon er weer. Als de huisarts gaat controleren, ziet hij tot zijn schrik een voetje uit haar bungelen. Er komt nog een baby aan!

Michaela interviewt ook de huisarts die bij de bevalling van Marilon aanwezig was. Hoe hebben de artsen die destijds al die röntgenfoto’s hebben gemaakt de zwangerschap van twee baby’s kunnen missen? De huisarts vindt het niet vreemd. “Wat je niet verwacht, kun je zomaar missen. Men is er niet op voorbereid.”

Nog geen jaar later vragen Marilon en de huisarts de röntgenfoto’s op. Die zijn echter nooit meer gevonden. Michaela vindt het vreemd, want een ziekenhuis bewaart patiënten informatie gedurende tien jaar.

In de jaren die volgen valt het ongeloof bij mensen Michaela steeds meer op. Zelf heeft ze, voordat ze het meemaakte, ook haar twijfels gehad over het niet opmerken van een zwangerschap, dus ze snapt het ongeloof wel. Ze was zelf ook kogelrond toen ze in verwachting was en had een buik vol leven. Mensen denken dat een zwangerschap voor iedere vrouw in essentie hetzelfde is. Maar dat is natuurlijk niet zo. Desondanks blijft het bijzonder, want waar laat je zo’n kind van 7,5 pond? En hoe kan het dat vrouwen zwanger worden, ondanks het gebruik van anticonceptie? Dat ze maandelijks bloed verliezen, wat de vrouwen aanzien voor een menstruatie en dus niets erop wijst dat ze zwanger zijn? Het blijkt allemaal te kunnen en Michaela legt in haar boek uit waarom.

Mensen roepen vaak tegen Michaela hoe ze het als verloskundige niet heeft kunnen zien dat haar dochter zwanger was. Dat verbaast haar zelf niet, niets wees er immers op dat haar dochter zwanger was. Wel vindt ze het frustrerend hoe ze het als moeder niet heeft kunnen zien. Ze ziet zo veel dingen aan haar dochter. Vermoeidheid, een ruzie, een opkomend griepje. Maar een kind in haar buik, dat heeft ze over het hoofd gezien

Er zijn een paar verloskundigen die hun ongeloof zonder schaamte naar de vrouwen uitten. Na de bevalling van de dochter van Michaela, zei iemand: “Wat is ze er rustig onder, dat moet ze wel geweten hebben.” Zo makkelijk worden veel oordelen over deze vrouwen geveld. Terwijl die vrouwen allemaal in een soort shocktoestand verkeren en mogelijk volledig anders reageren dan dat ze normaalgesproken zouden doen, vindt Michaela. Het is belangrijk dat vooral zorgprofessionals zich daar van bewust zijn.

Toen Michaela zelf de opleiding verloskunde volgde werd er geen aandacht besteed aan onopgemerkte zwangerschappen. Alles wat je zoal kan tegenkomen wordt besproken, tot in de kleinste details. Toen Michaela de opleiding benaderde met het verzoek dit op te nemen in hun curriculum, werd aan haar verteld dat het te weinig voorkomt, dus dat ze het daarom niet zouden opnemen. Michaela vond de reactie van de opleiding teleurstellend. – Inmiddels is ze gevraagd om een lezing over onopgemerkte zwangerschappen te komen geven aan de studenten van de academie. –

Het taboe moet doorbroken worden. Michaela krijgt na het publiceren van het boek de meest aangrijpende mailtjes van wildvreemde mensen, die zich ineens geweldig gehoord en geloofd voelen. Er zijn mensen die door de bevestiging dat het echt kan gebeuren, enorm geholpen zijn. Zes jaar keihard werken aan dit boek is daarom niet voor niks geweest.

Over de auteur

Iris van Ree

Studente aan de Hogeschool Utrecht. Heeft u tips over een artikel of een gebeurtenis? Stuur een mailtje naar: iris.vanree@student.hu.nl