De afgelopen jaren is er veel aandacht geweest voor genderrepresentatie in de filmwereld. Denk aan #MeToo, de oproep tot inclusievere verhalen en kritiek op de vaak mannelijke blik in Hollywood. Maar hoe vertaalt dat zich naar de visuele marketing van films, zoals filmposters?
Filmposters zijn meer dan reclame. Ze bepalen wie we zien, en wie niet. In een cultuur waarin representatie steeds vaker onderwerp van debat is, laat de filmposter zien wie het verhaal mag dragen. Wie staat er centraal, letterlijk en figuurlijk? Een analyse van de hoofdposters van de 30 best beoordeelde films op IMDb, elk jaar van 2020 tot en met 2024, toont een verschuiving in wie visueel het podium krijgt. In totaal zijn 150 filmposters geanalyseerd. De verdeling zegt veel over zichtbaarheid, en over de grenzen daarvan.
Oude rolpatronen, nieuwe verschuivingen
Wat meteen opvalt, is hoe sterk het genre bepaalt wie we te zien krijgen. In actiefilms, thrillers en documentaires blijven mannen stevig in beeld. De vormgeving is vaak donker, scherp en mannelijk gecodeerd: gespannen blikken, krachtige poses. In romantische films, komedies en muziekfilms zie je een ander beeld ontstaan. Daar is het visueel vaker in balans. In sommige genres zijn vrouwen zelfs vaker te zien dan mannen. Vooral in fantasy en muziekfilms is dat verschil sinds 2022 opvallend groot. Maar het zijn wel precies de genres die traditioneel als ‘vrouwelijker’ worden gezien. De representatie lijkt dus minder te verschuiven in de inhoud van het genre zelf dan in hoe het publiek wordt aangesproken. We zien inmiddels meer vrouwen op de posters, maar vooral waar het marketingtechnisch logisch voelt.
Dat roept vragen op. Waarom lukt het wel in een muzikale coming-of-agefilm, maar nauwelijks in een documentaire of sci-fi blockbuster? En verandert het beeld ook echt, of verschuift alleen de verpakking?
Een trage maar gestage groei
In 2020 bestond 44,8% van de gezichten op de posters uit vrouwen. Vijf jaar later is dat gestegen naar 61,5%. De grootste sprong vond plaats tussen 2020 en 2021 – daarna vlakt de groei iets af, maar zet wel door. Filmmaker Floris van Doorn ziet het ook, al plaatst hij kanttekeningen:
“Er komt steeds meer aandacht voor gelijke verdeling, ook op posters. Maar het is nog lang niet gelijk.”
Meer vrouwen op de poster betekent nog niet automatisch meer ruimte voor vrouwelijke perspectieven. Het gaat ook om hoe ze worden afgebeeld.
De cijfers laten zien dat vrouwen terrein winnen, maar binnen bestaande kaders. Echte gelijkheid vraagt meer dan kwantiteit. Het gaat ook om de vorm van representatie. Zolang de vormtaal klassieke rolverdelingen bevestigt, blijft echte vernieuwing uit. En dus blijft het nodig om te blijven kijken: wie mag meedoen aan het verhaal? Wie krijgt een plek op de poster, en wie nog steeds niet?
Verantwoording
De data zijn verzameld via handmatige analyse van de 30 hoogst beoordeelde films per jaar op IMDb (2020–2024), in totaal 150 posters. Alleen de hoofdposters werden meegenomen. Per poster is geteld hoeveel vrouwelijke en mannelijke personages visueel in beeld zijn. Films zijn geselecteerd op basis van de toplijsten van IMDb, bekeken in april 2025.
