Wat vaak vergeten wordt is dat representatie achter de camera net zo belangrijk is als die vóór de camera. Regisseurs bepalen welke verhalen verteld worden, wie er op het scherm verschijnt en welk perspectief het publiek meekrijgt. Het gebrek aan vrouwelijke regisseurs betekent dat er eenzijdige verhalen worden verteld en dat de filmwereld een onvolledig beeld van de werkelijkheid biedt.

De filmindustrie heeft dringend verandering nodig. Het is tijd voor een sector die niet alleen de prestaties van vrouwen erkent, maar hen ook de ruimte biedt om hun verhalen te vertellen. De data tonen aan dat de weg naar gelijke kansen nog lang is, maar verandering is mogelijk. Ook als publiek kunnen we hierin een rol spelen door films te steunen die diversiteit achter de camera laten zien. Want zolang prijzen voor beste regie vooral naar mannen blijven gaan, is er werk aan de winkel.

Dat ziet ook Esther Schmidt van de stichting Vrouwen in Beeld, die samen met de Universiteit Utrecht onderzoek deed naar de positie van vrouwen in de Nederlandse film- en televisiesector. “Wij hebben onze stichting anderhalf jaar geleden opgericht om de zichtbaarheid en positie van vrouwen te verbeteren”, vertelt Schmidt. “De cijfers moeten het startpunt zijn voor een gesprek met de hele sector. Daarnaast is er dringend behoefte aan vervolgonderzoek om te begrijpen waarom de ongelijkheid zo hardnekkig is.”

Verantwoording

Voor dit onderzoek zijn de genomineerden en winnaars in de categorie beste regie van de Oscars, BAFTA Awards en Golden Globes over een periode van 50 jaar handmatig geturfd. De gegevens zijn verzameld via de officiële websites van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences (Oscars), de British Academy of Film and Television Arts (BAFTA) en de Hollywood Foreign Press Association (Golden Globes). De lijsten zijn overgenomen en samengevoegd in een Excel-bestand.

Bij de selectie is bewust gekozen voor deze drie grote filmprijzen gezien hun internationale invloed en representativiteit binnen de filmindustrie. De focus lag uitsluitend op de categorie beste regie omdat regisseurs een bepalende rol spelen in de representatie voor en achter de camera.

De indeling naar man/vrouw is gebaseerd op publieke informatie. Er is geen rekening gehouden met personen die zich niet identificeren binnen de traditionele binaire geslachtscategorieën; dit kan een beperking vormen binnen dit onderzoek. Verder zijn alle jaren compleet in de dataset opgenomen, met uitzondering van de BAFTA Awards in 1986, waarvoor destijds geen ceremonie is gehouden. Dit ontbrekende jaar is zichtbaar verwerkt in de data.

Chat GPT is gebruikt om de percentages en verhoudingen uit de getelde data te berekenen, zodat de datavisualisaties gemaakt konden worden. De uitkomsten zijn daarna handmatig gecontroleerd om zeker te zijn dat de cijfers kloppen.

De data geven een goed beeld van hoe het gesteld is met de man-vrouwverdeling onder regisseurs die de belangrijkste internationale filmprijzen wonnen of werden genomineerd in de afgelopen 50 jaar.