Mariska van den Dorpel is een 25-jarige gepassioneerde fotografe die vorig jaar met een aangrijpend fotoproject is afgestudeerd aan de Fotovakschool in Apeldoorn. Op dit moment is ze nog zoekende naar hoe ze haar loopbaan als fotografe kan vormgeven, maar ze heeft in ieder geval al een vliegende start gemaakt met haar afstudeerproject en tevens eerste officiële grote fotoproject genaamd Pressure: een project over het gevecht tegen de verdrukking om jezelf te kunnen zijn. In dit interview legt Mariska uit waar haar inspiratie voor dit project vandaan kwam, hoe het proces was en wat de boodschap achter haar beelden is.

Mariska, jij bent de maker van Pressure, kun je vertellen hoe het proces van het maken van dit project begon? 

“Mijn opleiding gaf mij een half jaar de tijd voor mijn afstudeerproject. In de eerste instantie begon mijn afstudeerproject met een andere gedachtegang. Ik wilde een project maken met een veel zachtere insteek. De naam van het project voelde eerst ook veel sympathieker aan; Aan jou is alles mooi. Ik wilde als het ware de positieve kant belichten en het ideaalbeeld dat heerst in de maatschappij wegdrukken door op een positieve manier mensen toe te spreken over hun lichaam en andere idealen.

Foto: Mariska van den Dorpel

De reactie van mijn docent toentertijd was: ‘Uhm ja,dat is heel lief, leuk en aardig, maar probeer toch wat meer spanning op te zoeken. Het is tenslotte je afstudeerproject.’ In die zin heeft hij mij dus uitgedaagd om dieper naar mijn onderwerp en project te kijken en misschien zelfs wat uit mijn comfortzone te stappen. Vanaf dat moment ben ik op zoek gegaan naar meer spanning. Zo kwam ik uiteindelijk uit op het tegenovergestelde van mijn eerste idee; in plaats van het ideaalbeeld weg te drukken en het ‘lieve en mooie’ te bespreken, maak ik juist het ideaalbeeld zelf bespreekbaar.”

Pressure is dus niet iets wat je normaal zou maken, waarom heb je dit toch gedaan? Wat was de boodschap?

“Eigenlijk wil je als mens van nature het liefst naar ‘mooie en leuke’ dingen in het leven kijken en niet naar onderwerpen en of beelden die je aan het denken zetten, want dat is moeilijk. Dan moet je erover gaan nadenken en dat kan erg confronterend zijn. Meestal gaan mensen daarom ook confrontaties uit de weg.

In mijn beelden van Pressure probeer ik deze confrontatie juist wel aan te gaan. Ik probeer die   verdrukking van ideaalbeelden op een creatieve manier weer te geven. De beelden geven weer hoe moeilijk het is om los te raken van bepaalde idealen als je letterlijk en figuurlijk in een hokje geduwd wordt. Je probeert jezelf los te worstelen, maar dat is erg lastig als je als het ware ‘onder de plak’ zit.

Het is ook mijn bedoelding dat je als kijker denkt van ‘dit zijn schurende en heftige beelden, maar tegelijkertijd ook mooi bijzonder’.”

En vanwaar de titel Pressure?

“De titel ontstond in de loop van het hele proces. Na het maken van veel verschillende beelden, het continu testen van wat ik in gedachten had, dit telkens verbeteren en langzamerhand steeds iets meer tevreden te zijn met het resultaat, werd het steeds gemakkelijker om een naam te bedenken. Eenmaal nadat ik beelden ging selecteren, samenstellen en editen, was ik er dan ook zeker van dat het de titel Pressureging krijgen.

Pressure vertaalt de druk. De druk om tot het perfecte ideaalbeeld op te leven. In de beelden zie je deze verdrukking ook letterlijk terug, daarom vond ik dit ook de perfecte titel. Het is één woord, makkelijk en simpel, maar tegelijkertijd geeft dit ook de kracht van het project weer. Het liefst wil ik mijn beelden als eerste laten spreken. Een korte titel is dan perfect, het leidt niet af, maar het maakt het wel af.”

Pressure vertaalt dus letterlijk en figuurlijk druk. Voel jij deze druk zelf ook ?

“Jazeker. Waar ik dan vooral last van heb, is dat ik het ene moment wil losbreken van het ideaalbeeld, maar tegelijkertijd laat ik mij er soms door meeslepen. Ik merk dat ik mezelf ga vergelijken met het ideaalbeeld en kijk in hoeverre ik daarin pas. En ja, dat vind ik heel frustrerend en ook vermoeiend. Dit omdat dit niet is hoe ik vind dat wij, vrouwen, naar onszelf moeten kijken.

Foto: Mariska van den Dorpel

Ik fotografeerde natuurlijk lichamen voor dit project om weer te geven hoe de druk op het ideaal ons beïnvloedt.Hierbij heb ik het niet alleen over het schoonheidsideaal, maar ook over alle andere idealen die er zijn. Dus niet alleen qua uiterlijk, maar ook qua alle andere ‘perfecte’ idealen en verwachtingen; qua werk, qua carrière, qua relaties enzovoort.

Alle keuzes die je maakt als vrouw, die kunnen en worden door iedereen bekritiseerd. Dat zie je bijvoorbeeld ook terug in de media bij bekende vrouwen. En dat slaat dan ook weer terug op mij, want ik vergelijk mezelf onbewust en bewust met hen. Heel slecht, maar ik doe het wel.

Dat alles bij elkaar; alle verwachtingen en alle druk slaan terug op mijn project en de beelden die ik heb gemaakt. Zij tonen deze verdrukking.”

En hoe is Pressure tot stand gekomen? Hoe ging het op de dag zelf? 

“Dat was wel lastig, in eerste instantie ook omdat de toon van mijn projectanders was dan bij mijn eerste idee. Aan jou is alles mooi had namelijk een hele lieve, vertrouwelijke en tedere sfeer, maar omdat de toon van mijn project veranderde, veranderde dus ook de werkwijze op de set.

Ik ben aan de slag gegaan met plexiglas en mijn modellen lagen hierin verdrukt. Zelf werk ik altijd een-op-een met mijn modellen, omdat dat heel fijn is, voor hen maar ook voor mij. Zeker omdat mijn modellen veel naakt op de set waren, vond ik het ook voor de veiligheid en privacy beter. Dat gaf mij ook meer rust. Zo kon ik ook gewoon nauw met ze samen werken, zonder dat ik werd afgeleid door andere zaken.”

Hoe heb je je modellen voor Pressure geselecteerd?

“Voor Pressure begon dat met het vragen aan een vriendin van ‘Hey, ken jij iemand in jouw omgeving die wellicht open staat voor een naaktshoot’. Dat is natuurlijk een spannende vraag, dus dat was meestal dan al wel gelijk een flinke hobbel.

Foto: Mariska van den Dorpel

Vanuit daar legde ik voorzichtig en langzaam contact en vroeg ik ze of ze ervoor open stonden en het misschien zagen zitten om model voor mij te staan. Vervolgens ging het wel wat gemakkelijker; met een datum prikken, afspreken en samenwerken. Uiteindelijk heb ik volgens mij met 8 of 10 modellen samengewerkt. Dus ook 8 à 10 verschillende fotoshoots gedaan.”

En hoe helpen we elkaar en zorgen we volgens jou ervoor dat de Pressure in de toekomst verdwijnt?

“Ja, wist ik daarop maar het magische antwoord . Want dan konden we het makkelijk veranderen, maar helaas. Dat het gaat verdwijnen in de toekomst, is nu nog niet realistisch. Maar als ik zou kunnen kiezen, zou ik vooral de bekrompenheid, de stress en de onzekerheid willen weghalen samen met het constant vergelijken van onszelf en ons lichaam met dat van anderen. Dat moeten we eigenlijk helemaal loslaten. ‘Ik ben wie ik ben en jij bent wie jij bent’. Koppel het los van elkaar en hou van jezelf zoals je bent.

In theorie klinkt dat gemakkelijk en zou dat zo kunnen werken, maar in de praktijk is het wel een groot puntje en erg lastig om waar te maken. Het begint allemaal bij onszelf, alleen dan is het mogelijk om die vergelijkingen los te laten in de toekomst.”

Wil je graag meer van Mariska en haar andere projecten zien? Neem dan vooral een kijkje op haar website of haar Instagram-profiel!