De huidige woningmarkt zit dicht en voor jongeren (18- tot 30-jarigen) is het nog een extra uitdaging om op deze markt een betaalbare koopwoning te vinden.
Er hebben vele veranderingen plaatsgevonden binnen de Nederlandse huizenmarkt in de afgelopen 70 jaar. De nasleep van twee wereldoorlogen, krakers, de 2012-crisis, corona en nu weer de oorlog in Oekraïne.
De belangrijkste reden dat jongeren niet kunnen kopen, heeft volgens het CBS vooral een financiële reden.
In de afgelopen jaren is naast het huizentekort en de daardoor hoge huizenprijzen, de hypotheekrente eind 2021 ook nog gestegen. Hierdoor is het geld lenen voor de koop van een huis veel duurder is geworden. Momenteel staat de 10-jaars hypotheek met NHG (Nationale Hypotheek Garantie) op 3,86% of hoger, dit blijkt uit cijfers van De Hypotheker. Eind 2021 was dit nog 0,98%, het laagst in de afgelopen twaalf jaar en in mei 2022 was dit al gestegen naar 2,89%, volgens de Hypotheekshop.
Ook is het voor de mensen die via DUO gebruik hebben gemaakt van studiefinanciering, lastig of veel minder makkelijk een lening voor een huis te kunnen krijgen. “De DUO lening waarvan ooit de indruk is gewekt dat die geen invloed zal hebben op je hypotheek, heeft dit dus wel degelijk”, vertelt Marco Kempenk, hypotheekadviseur bij De Groene Hypotheekadviseurs. “Hoe hoger je schuld, hoe lager de lening.”
Genoeg redenen dus om niet snel een huis te kunnen kopen. Toch blijkt dat de mensen binnen de leeftijdscatagorie 18- tot 30-jarigen wel een huis willen kopen, namelijk 54%. Dit was in 2012 volgens het CBS nog maar 40%. Ze kunnen het alleen vaak niet betalen.
De gemiddelde verkoopprijs van bestaande woningen bedraagt zo’n 400 duizend euro. Dit is voor het laatst gemeten door het CBS in december 2022. Rond diezelfde tijd in 2021 was dit nog 2,7% goedkoper, oftewel 390 duizend euro.
“Jongeren willen wel een huis kopen, maar kunnen dit vaak simpelweg niet”, vertelt Stan Heuvelmans, makelaar bij Kroon van Diest Makelaars. “Het is enorm moeilijk als je geen eigen geld hebt om iets te kopen, want je krijg het dan niet gefinancierd. Het wordt nog extra moeilijk als je een studieschuld bij DUO hebt. Als jongeren een huis willen kopen, dan willen ze ook echt van de hoed en de rand weten. Ik zoek dan als makelaar voor hen iets binnen hun eigen budget en het bedrag wat ze kunnen lenen wat ik doorkrijg van hun hypotheekadviseur.” Dat bedrag kan dus flink slinken, maar dat ligt aan de hoogte van de studieschuld van de jongeren die een huis willen kopen. “Zelfs je telefoonabonnement met een ‘gratis’ telefoon die je aan het afbetalen bent, zorgt ervoor dat je minder kunt lenen”, vertelt Kempenk.
In de grafiek is te zien welk percentage van de 18- tot 30-jarigen een koophuis hebben in de jaren 2012 tot 2021. De gegevens van het jaar 2022 zijn nog niet bekend. Je ziet in de grafiek ook door de jaren heen de huizenprijzen veranderen. Duidelijk is te zien dat de verkoopcijfers van huizen hoger werden en er ook minder jongeren in een koophuis zijn gaan wonen. In 2012 kocht van de jongeren 19,8% een huis en in 2021 was dit 15,5%.
Heuvelmans geeft nog een paar tips aan de jonge huizenkopers: “Zoek op wat welke voordelige regels er op het moment van huizen jagen zijn en waarop je subsidie kan krijgen. Tevens zoek je je een hypotheekadviseur die niet alleen kijkt naar de hypotheekrente, maar ook iemand die de toekomst van jou als koper in het achterhoofd houdt. Ga niet boven je budget. Zoek naar huizen die al voor een langere tijd te koop staan, doe een bod en houd je poot stijf.”
Verantwoording data
Voor dit artikel heb ik gebruik gemaakt van cijfers van het CBS, De Hypotheker en de Hypotheekshop. Voor mijn datavisualisatie heb ik deze dataset van het CBS gebruikt om te zien wat de gemiddelde verkoopprijzen van huizen waren van 2012 tot 2021 en deze cijfers van het CBS om de woonsituatie van jongeren te zien.
