De bioscoopbranche in Nederland heeft veel ontwikkeling doorgemaakt en in dit artikel wordt de periode 2007 tot en met 2021 verder toegelicht. Juist in de afgelopen jaren is er sprake van een stijging binnen het aantal bioscoopbezoeken in Nederland. Iets wat wellicht onverwachts is voor sommigen, gezien de aanwezigheid van streamingsdiensten. Toch blijkt er uit een rapport van ABN Amro dat het bioscoopbezoek is toegenomen met 55% sinds 2007.

Link naar interactieve grafiek 

Koen de Groot, business intelligence analist bij de NVPI en voorheen onderzoeker bij Filmonderzoek, licht deze groei toe. “De stijging is aan de hand van meerdere factoren te verklaren. Zo werden er in desbetreffende periode meerdere bioscopen gebouwd in Nederland en was het dus een toegankelijker uitje. Pathé kwam met het initiatief om meer te investeren in de ervaring. Hieronder valt de opkomst van eet- en drinkgelegenheden in de theaters maar ook werd de beleving van een film versterkt door opties zoals een IMAX of 4DX zaal. Door deze factoren werd de filmbeleving van bezoekers een stuk specialer.” Daarnaast legt de Groot uit dat de jaren vanaf 2007 gunstige tijden waren. Er kwamen veel films uit in deze periode, waaronder Marvel dat opkwam in 2008 en de live action films van Disney. “Uiteindelijk blijft het allerbelangrijkste de films die er draaien. We hebben nu iets minder grote titels en dat zie je terug in de bezoekersaantallen, maar deze week komt Black Panther uit en is de verwachting dat dit weer meer bezoekers zal trekken.”

Wat destijds een verschil was met nu, is dat alle nieuwe films alleen te zien waren in de bioscoop. Pas na een halfjaar verschenen deze films dan op DVD, tegenwoordig is het ongeveer anderhalve maand voor een bioscoopfilm verschijnt op een streamingsdienst.

In 2013 werd Netflix beschikbaar in Nederland. Ondanks deze opkomst zijn de bezoekersaantallen in Nederlandse bioscopen gestegen. “Over het algemeen wordt het bezoek gedomineerd door jongeren, tussen de 15 en 35 jaar oud. We zien dat veel van de ouderen sneller naar filmtheaters trekken. Het is een andere beleving die meer aansluit bij deze doelgroep.”

Na een piek in 2019 zien we een sterke daling in de grafiek, die uiteraard is veroorzaakt door de komst van covid met als gevolg het sluiten van bioscopen. 2019 was dus wel een uitzonderlijk goed jaar, onder andere door The Lion King die meer dan 3 miljoen bezoekers heeft getrokken in ons land. De laatste keer dat dit gebeurde was met Titanic, dus dit zijn wel uitschieters. Dat gebeurt maar één keer in de zoveel tijd.

“We hopen volgend jaar weer onze slag te slaan omdat er dan waarschijnlijk geen lockdowns meer zijn en er sprake is van een groot filmaanbod. De bioscoop bestaat al meer dan 100 jaar in Nederland en heeft de oorlog, komst van televisie en videotheken overleefd. In de huidige situatie spelen streamingsdiensten en de coronaperiode een rol, maar de verwachting is dat de bioscopen zich ook hier weer door heen slaan.”

Dataverantwoording:

De data is verzameld op de website van de Boekmanstichting, kenniscentrum voor kunst, cultuur en beleid. In een Excel sheet weergeven zij relevante data omtrent bioscopen in Nederland. Onder andere zijn er cijfers over het bioscoopbezoek vanaf 1946 tot aan 2021, deze heb ik uit de sheet gehaald en verwerkt in Flourish.