Billie Eilish, Florence & the Machine en Charlotte de Witte. Deze drie vrouwelijke artiesten zullen deze zomer te zien zijn op het driedaagse festival Lowlands. Lowlands is een van de grootste (muziek-)festivals van Nederland. Het vindt plaats van vrijdag 18 tot en met zondag 20 augustus in Biddinghuizen. Buiten de drie vrouwelijke artiesten zijn er nog veel meer namen die zullen optreden. Opvallend genoeg is het grootste deel van de artiesten mannelijk. Maar is dit altijd zo geweest? Dit brengt ons naar de vraag:  hoe is de verdeling tussen mannelijke en vrouwelijke (hoofd-)acts op festival Lowlands veranderd in de afgelopen tien jaar?

Lowlands heeft elk jaar een groot aantal artiesten en acts die spelen over verschillende podiums, of stages. De mainstage heet Alpha, hier spelen meestal de grootste artiesten. Een ander groot podium heet Heineken, genoemd naar het bier dat geschonken wordt op het festival. Ook hier verschijnen meestal grotere artiesten. De namen die op deze twee stages optreden staan ook altijd bovenaan afgebeeld wanneer Lowlands spreekt over het programma. Meestal zijn deze grote namen mannelijke acts.

In de laatste editie van het festival in 2022 waren 22 van de 34 grote acts mannelijk. Nog geen derde daarvan waren vrouwelijk, namelijk zeven acts. Het afgelopen jaar was dus veel meer dan de helft van het festival bezet door mannelijke acts. Tien jaar geleden was dit verschil nog veel drastischer. Zo waren er in 2012 maar twee vrouwelijke hoofdacts, in vergelijking tot 30 mannelijke acts. In 2013 was er zelfs maar één vrouwelijke act te zien op de grote podiums. De gemengde acts verschillen een beetje per jaar. Hier is dan ook geen patroon in te zien. Bij de verdeling tussen mannelijk en vrouwelijk wel. Elk jaar blijven de hoeveelheid mannelijke acts vrij stabiel, en elk jaar is deze groep de meerderheid. De hoeveelheid vrouwelijke acts is hoger in 2017 en 2022 vergeleken met andere jaren. Het lijkt nu dus alsof er meer vrouwelijke acts te zien zijn als hoofdacts bij Lowlands dan tien jaar terug. Toch zijn er maar twee vrouwelijke acts op de podiums te zien in de jaren 2018 en 2019. Dit laat zien dat de groei niet lineair is, maar eerder dat de grotere hoeveelheid in 2022 een uitschieter is.

Uit een onderzoek in Forbes Magazine bleek dat de gehele muziekindustrie momenteel nog voor het overgrote deel bestaat uit mannen, en maar een klein deel zijn vrouwen. Het is hierom ook niet gek dat dit terug te zien is op festivals. En zo ook bij Lowlands. Vrouwelijk artiest Jojanneke van der Veer heeft zelf op Lowlands gestaan. Zij merkte op dat mannelijke programmamakers ook sneller mannelijke acts boeken. Ook dit geeft een mogelijke verklaring voor de verdeling. Ondanks dat er een mogelijke groei te zien is in de hoeveelheid vrouwelijke acts, is er alsnog een groot gat tussen de verdeling. Jojanneke concludeert: om een eerlijke verdeling in mannelijke en vrouwelijke acts te zien, zal de ontwikkeling nog een stuk verder moeten komen.

Data verantwoording

De data is verzameld vanaf de website van Lowlands zelf en vanaf blokkenschema’s van het festival. Hierin was te zien welke artiest wanneer optrad en op welk podium. Na onderzocht te hebben bleek dat de twee grootste stages van het festival de volgende twee zijn: Alpha en Heineken. Tot 2014 heette de Heinekenstage nog Grolsch, afhankelijk van de bierleverancier van het festival. Wel is de aard en thema hetzelfde van beide stages. Hierom is data verzameld over deze twee stages. Andere stages hebben specifieke thema’s of genres en daarbij ook vaak specifiekere artiesten die niet altijd een doorsnede van het gemiddelde laten zien.

Sommige acts zijn bands die bestaan uit meerdere geslachten. Hierom is de groep ‘mix’ meegenomen in de datagrafiek. Ook zijn er een aantal acts waarbij het onbekend is welk geslacht de artiest is. De kleuren in de datagrafiek duidden op het geslacht.

Er is gekeken naar de afgelopen tien jaar met uitzondering van twee jaren. Dit zijn de jaren 2020 en 2021 omdat in dit jaar het festival niet doorging in verband met COVID-19. Door de lockdowns zijn deze festivals afgelast en is er ook geen informatie over welke artiesten op zouden treden op welke podia. Dit jaar, 2023, is ook niet meegenomen omdat er nog geen schema is waarin wordt vernoemd welke artiest op welk podium staat.

Overzicht van alle verzamelde data: Data verzameling Noor de Groot