Moderne hekserij, ook wel bekend als hedendaagse hekserij of neopaganisme, ondergaat een opmerkelijke opkomst in populariteit. Deze complexe en veelzijdige spirituele praktijk combineert elementen van eeuwen oud. Terwijl hekserij in het verleden werd geassocieerd met duivelsaanbidding en vervolging, hebben moderne heksen een bewuste keuze gemaakt om deze traditie te omarmen. In dit artikel onderzoeken we wat moderne hekserij precies inhoudt, hoe het verschilt van de traditionele praktijken en in hoeverre het populairder wordt in de hedendaagse samenleving.
De historische wortels van hekserij
Diane Purkiss, een vooraanstaande historicus gespecialiseerd in hekserij, legt uit dat hekserij haar oorsprong vindt in de Romeinse tijd. In de Odyssee van Homerus en de verhandeling Over Bijgeloof van Plutarchus wordt al melding gemaakt van hekserij. Purkiss benadrukt echter dat veel vroege wetten tegen toverij waren gericht en niet specifiek tegen hekserij, die vaak nuttige vaardigheden en kennis van kruidenmiddelen omvatte. Getty, een cultureel en liefdadigheidsinstituut, ondersteunt deze visie en wijst erop dat hekserij tot de middeleeuwen nauw verbonden was met de Christelijke kerk en niet als zonde werd beschouwd.
In de loop der eeuwen veranderde de perceptie van hekserij drastisch. Wat ooit werd gezien als een praktijk die verband hield met natuurlijke genezing en magische kennis, werd geleidelijk geassocieerd met duivelsaanbidding en zonde. Tegen het einde van het regime van Elizabeth I in Engeland, in de jaren 1590, werd het beeld van de heks gekristalliseerd als een oudere vrouw met fysieke afwijkingen en boosaardige intenties. De kerk speelde een belangrijke rol in het bestempelen van hekserij als een pact met de duivel. Het archief uit Oost-Vlaamse Zanten bevestigt deze bevindingen en wijst erop dat oudere, arme vrouwen met beperkingen het grootste doelwit waren van vervolging. Het is opmerkelijk dat de beschuldigingen van hekserij vaak ongegrond waren, vergelijkbaar met de jodenhaat tijdens de Tweede Wereldoorlog. De precieze redenen en angst achter de heksenvervolgingen blijven echter vaak onduidelijk blijkt uit een oud Brits medisch dossier.
De hekserij van nu
In tegenstelling tot het verleden maken moderne heksen bewust de keuze om hekserij als een hedendaagse spirituele praktijk te omarmen. Het is belangrijk op te merken dat moderne hekserij vaak wordt onderscheiden van satanisme en duivelsaanbidding, hoewel er soms overlappingen zijn. Moderne heksen benadrukken doorgaans ethiek, positieve intenties en het respecteren van de vrije wil van anderen. Ze putten inspiratie uit verschillende bronnen, waaronder oude heidense tradities, folklore, mythologie en zelfs populaire cultuur. Moderne heksen geloven vaak in de aanwezigheid van een godin en/of god, en streven naar een harmonieuze verbinding met de natuur en het kosmische universum. Lunadea noemt zichzelf ook heks en zij vertelt hoe magie een centrale rol speelt in moderne hekserij. “Heksen gebruiken rituelen, spreuken, kruiden, kristallen en andere symbolen en hulpmiddelen om hun intenties en energie te kanaliseren. Iedereen doet het anders en moderne hekserij, ook bekend als hedendaagse hekserij of neopaganisme, combineert ook elementen van oude heidense tradities, folklore, magie en mystiek. Het draait uiteindelijk om het eren van de natuur, werken met energieën en het streven naar spirituele groei en verbinding. Het is een persoonlijke spirituele reis waarbij individuele vrijheid en autonomie centraal staan.” Heksen van nu geloven in de kracht van intentie en persoonlijke verantwoordelijkheid bij het werken met magie. Het doel van magische praktijken kan variëren, van zelfontwikkeling en genezing tot het bevorderen van positieve verandering in de wereld. Moderne hekserij wordt gekenmerkt door zijn individualiteit en diversiteit. Er is geen vastgestelde doctrine of organisatiestructuur, en heksen hebben, zoals Lunadea al benoemde, de vrijheid om hun eigen spirituele pad te volgen en praktijken aan te passen aan hun persoonlijke behoeften en overtuigingen. Sommigen beoefenen hekserij solitair, terwijl anderen deel uitmaken van heksenkringen, coven genaamd, waarin ze samenwerken en rituelen uitvoeren.
Toenemende populariteit?
De bekendheid van moderne hekserij is de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen. Dit kan worden toegeschreven aan verschillende factoren, waaronder een groeiende interesse in spiritualiteit buiten gevestigde religieuze tradities, een verlangen naar verbinding met de natuur, en de invloed van popcultuur en sociale media.
Uit cijfers van Statista blijkt dat de cijfers van TikTok voornamelijk enorm zijn gestegen (zie onderstaande grafiek). Uit de zoekresultaten van TikTok kwam ook naar voren dat de zoekterm #witch of #witchtok al meer dan 43 biljoen keer bekeken is.
Moderne heksen hebben ook veel online gemeenschappen gevormd waarin ze kennis delen, ervaringen uitwisselen en elkaar ondersteunen. Hierdoor is er veel bekendheid ontstaan, maar of het ook populairder is geworden is niet duidelijk. Er zijn namelijk geen cijfers van vroeger te vinden waardoor er geen goede vergelijking kan worden gemaakt.
In conclusie is moderne hekserij een complex en groeiend fenomeen dat mensen in staat stelt om op een persoonlijke en spirituele manier verbinding te maken met de wereld om hen heen. Hoewel het zijn wortels heeft in oude tradities, heeft moderne hekserij zich aangepast aan de behoeften en overtuigingen van hedendaagse individuen. Met zijn nadruk op magie, natuurverbinding en individualiteit, blijft moderne hekserij een fascinerende en evoluerende spirituele praktijk wat we komende jaren steeds meer zullen zien.
