De toekomst van agendajournalistiek: ‘Menselijke factor blijft cruciaal’
Agendajournalistiek is door de jaren heen steeds belangrijker geworden. Nu nieuwsredacties dag en nacht alert moeten zijn, maken redacties gebruik van agenda’s om van tevoren in te spelen op evenementen, film releases, rechtszaken en meer. Volgens Thomas Kragten, oud SvJ-student en Chef Agenda bij het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), helpt een goede agenda studenten journalistiek ook bij het vinden van nieuwe invalshoeken en stimuleert het creativiteit.
Illustratie: Victor Schipper
Kragten studeerde in 2019 af aan de SvJ en na een traineeship bij het ANP ging hij in 2022 aan de slag als redacteur bij de Agenda en later ook de Entertainment redactie. Sinds juli 2023 is hij Chef Agenda bij het grootste persbureau van Nederland.
De School voor Journalistiek heeft sinds dit schooljaar een overeenkomst met het ANP waardoor SvJ-studenten toegang hebben tot de ANP-app. Een onderdeel daarvan is de ANP-agenda waar planbaar nieuws te vinden is zoals evenementen, rechtszaken of release dates van films en cijfers. Hoe wordt zo’n agenda gemaakt?
De oud-SvJ’er coördineert alles aan de achterkant zodat er een sterke agenda klaarstaat. ‘We staan in heel veel perslijsten en krijgen dus ook veel mail. We werken met correspondenten die bijvoorbeeld rechtbanken doornemen. Elke nieuwsredactie werkt met nieuws feeds, sociale media, en wij dus ook’, vertelt Kragten.
De Chef Agenda houdt ook buiten zijn ogen open. ‘Als ik bijvoorbeeld naar een beurs ga en ik zie een aankondiging voor de volgende editie dan schrijf ik dat gelijk op.’ Volgens Kragten staat een agendaredacteur aan het begin van het planproces. ‘En dat maakt die agenda ook zo superbelangrijk om correct, goed en nauwkeurig te doen. Als wij een fout maken staat er iemand straks bij de verkeerde rechtbank of bij een lege zaal. Het is zo belangrijk dat wij nauwkeurig ons werk doen.’
Agendajournalistiek als hulpmiddel
Door middel van de ANP-agenda kunnen journalisten, en dus ook SvJ-studenten, plannen op nieuwsgebeurtenissen zoals de publicatie van jaarcijfers, of de datum van een film die uit gaat komen. Volgens Kragten is het belangrijk dat journalisten een centrale plek hebben om op terug te vallen, maar helpt het hen ook met het vinden van nieuwe invalshoeken. Agendajournalistiek is daarom volgens hem absoluut niet saai. ‘Stel dat je iets nieuws vindt op de agenda. Je eerste vragen zijn dan gelijk: Wat kunnen wij daarmee en welke draai kunnen we eraan geven? Ik denk ook dat het heel erg je creativiteit kan stimuleren.’
Zeker voor SvJ-studenten vindt Kragten agendajournalistiek belangrijk. ‘Als student werk je met strakke deadlines, daarnaast heb je ook nog genoeg andere dingen te doen. Plannen is al lastig genoeg als je studeert, dan is dit alleen maar mooi meegenomen’, vertelt hij. Zo had Jayson Visser, derdejaars SvJ-student, veel aan de agenda tijdens het GO-semester, waar onder hoge tijdsdruk producties moeten worden gemaakt voor een radio of tv-uitzending. ‘Tijdens het semester GO maakte ik vaak gebruik van de ANP-nieuwsagenda om onderwerpen en nieuws te vinden. De nieuwsgebeurtenissen zijn handig per onderwerp gecategoriseerd en vaak staan contactgegevens van potentiële bronnen er al bij’, vertelt Visser. Ook student Rowan van Rooijen maakte veel gebruik van de ANP-nieuwsagenda. ‘Je kan op tijd met je research beginnen en al opzoek gaan naar de juiste bronnen voor je verhaal’, zegt Van Rooijen. Maar wat is de toekomst van deze agendajournalistiek en wat betekent dit voor (aankomende) journalisten?
Innovatieve technologie
Tegenwoordig zijn er veel verschillende technologieën die zich ontwikkelen, zoals bijvoorbeeld artificial intelligence (AI) en de mogelijkheid om processen te automatiseren. Volgens Kragten biedt die technologie zeker kansen voor de agendajournalistiek. ‘Het kan ervoor zorgen dat mensen nog beter hun werk kunnen doen of zelfs tijd overhouden. Als je een rubriek deels kan automatiseren dan kun je je tijd beter verdelen. Je houdt dan namelijk tijd over om echt met de inhoud bezig te zijn en creatief aan de slag te kunnen gaan’, vertelt Kragten.
Bij het ANP wordt de agenda nog bijna volledig handmatig bijgewerkt. Wel kan de redactie wat agendapunten automatisch importeren en grote overzichten verwerken. Maar ook al kan technologie dingen vergemakkelijken, blijft het volgens de Chef Agenda belangrijk dat een mens het controleert. ‘Technologie kan altijd falen. Stel wij zouden de agenda verder automatiseren, dan moet er altijd nog wel iemand naar kijken. Je moet natuurlijk wel een bepaalde kwaliteit waarborgen.’
Geen specifieke trends
Binnen de agendajournalistiek ziet Kragten geen specifieke trends, maar het ANP speelt wel in op veranderingen. Zo besloot het persbureau meer aandacht te geven aan klimaatnieuws, deels door een vaste klimaatverslaggever aan te stellen. De Agenda ging mee met die grotere aandacht door een aparte klimaatrubriek te maken. Maar elk medium heeft zo zijn eigen prioriteiten en maakt zijn eigen keuzes, benadrukt Kragten. ‘Het kan zijn dat er vijftien trends door elkaar lopen, maar je moet er wel voor zorgen dat iedereen iets aan die agenda heeft. Als wij met één specifieke trend meegaan, verliezen we uit het oog wat andere klanten van het ANP belangrijk vinden. Onze focus ligt op het bieden van een neutrale en brede dienst. Dus geen specifieke trends, en dat is misschien maar beter ook.’
‘Menselijke controle’
Kragten denkt dat technologie zeker een rol speelt de komende jaren, maar helemaal durft hij geen voorspelling te doen. ‘Elk medium gaat zich namelijk op een gegeven moment door ontwikkelen, bijvoorbeeld hoe ze AI kunnen toepassen. Maar ik denk wel dat er altijd een wens zal blijven voor een menselijke controle’, zegt Kragten.
Waar toekomstige journalisten allemaal mee te maken krijgen is natuurlijk de invloed van artificial intelligence (AI). Toen Kragten nog in de schoolbanken zat voerde hij gesprekken over user-generated-content, maar nu is technologie en AI een hot topic. ‘De journalistiek zal altijd groeien. In een constant veranderend landschap dat eigenlijk nooit weet waar het naartoe gaat, moet je zorgen dat er goede agenda’s zijn die neutraal zijn, waar je op terug kan vallen en waar iedere journalist wel iets aan heeft’, concludeert Kragten.