Rechten afbeelding: Pepijn van der Putten

Komend van de krant waar je ‘koppen maakt’ en ‘teksten indikt’ als bij saus, ging ik als journalist van ‘audio knippen en plakken’ naar ‘shotjes zoeken’ en ‘darlings killen’ in de montagekamer van de televisie. Net als de bank of bouwwereld, heeft ook de media duidelijk haar eigen vaktaal. Iedereen in die wereld weet dat het bij een ‘shotje’ niet om drugs gaat, maar een geschoten beeld en dat het altijd pijn doet als een mooie scène de uitzending niet haalt.

Zo heeft ook het onderwijs haar eigen taal, of beter… vooral haar eigen onderwijsafkortingen! Holy moly (da’s best ouderwets) wat een berg krijgen beginnende docenten over zich heen. Om er maar drie te noemen: BDB (Basis Didactische Bekwaamheid) of BESECO (Bestuur en Economie). En waarom spreken we van SLB of OC in plaats van studieloopbaanbegeleiding of opleidingscommissie. Zeg nu zelf: zoveel langer is dat nu ook weer niet. Bovendien is het ook in contrast met het doel van het vak waartoe wordt opgeleid: helder en begrijpelijk communiceren.

Hier komen we aan bij de kern van deze column: Taal is zoveel meer dan enkel een communicatiemiddel. Het zegt veel over een groep gelijkgestemden. Het kan zelfs geheimtaal zijn. Neem studenten journalistiek. Na de les Ontwerp gericht onderzoek & innovatie, wijdt student Veer mij als eerste in. Werken met een echte opdrachtgever, maakt de opdracht een stuk serieuzer want, -en nu komt het-: ‘Dan maak je het niet voor de saus’ (niet voor niets). Ben je het met iemand eens, dan zeg je ‘dat is based’, weet Floris. Volgens Lotte moet je vooral niet ‘mimelen’(zeuren) en Douwe noemt het ‘slay’ (‘cool’ kan echt niet meer) als je Mark Rutte hebt geïnterviewd. 

Tot slot praat Saar mij bij over die ‘pandapunten’. 1 maand geen seks = 1 pandapunt. Dat zal een echte ‘rizzly rizzler’ (grote versierder) die ‘rizz heeft’ niet over komen. Met ‘het aantal honken dat je hebt gehad’, geef je aan hoever je bent gegaan (van zoenen tot meer). Maar hoe meer ik ernaar vraag, hoe meer ik straat- en studententaal denk te horen in plaats van eigen SvJ-taal. Zoals Jude in de klas ‘awo’ Hella zou zeggen als we matties waren. Tot ik SvJ-redacteur Nikita tijdens een vergadering hoor zeggen: ‘Dat is een mooi verhaal voor op de broodplank’. Een grappige variant op mijn uitdrukking vanuit de beroepspraktijk van ‘een plankverhaal’ (reserveverhaal). Zo kan zomaar ineens in de praktijk, nieuwe taal ontstaan.

Meer over in de Week van het Nederlands lees hier:https://www.weekvanhetnederlands.org/over/

Meer typische SvJ-woorden en uitdrukkingen zijn van harte welkom voor een volgende column: svjmedia@hu.nl

Tips zijn welkom 
Kijk hier (https://www.youtube.com/watch?v=zdwpso4sRjY) als je wilt weten wie er in de redactie van SVJmedia zitten. Mail ons svjmedia@hu.nl als je leuke tips hebt voor ons en als het jou ook leuk lijkt om in de toekomst ook (video)verhalen te maken voor dit platform voor en door jonge journalisten van de School voor de Journalistiek Utrecht.