Er kan meegedaan worden in drie categorieën: een eerstejaarscategorie, een tweedejaarscategorie en een hoofdprijs. Bij de hoofdprijs maak je kans op 1000 euro, bij de eerste- en tweedejaarscategorieën krijgen de winnaars 250 euro. De inzendingen sluiten op 22 mei 2023, dus stuur voor die tijd je productie naar svjprijs@hu.nl om mee te doen. 

Lees hieronder het artikel over het taboe rondom euthanasie waarmee Esther Abels vorig jaar de eerstejaarscategorie won.

Taboe rondom euthanasie wordt minder: ‘Het is niet leuk, maar misschien wel de minst slechte keuze’ 

In 2021 hebben meer Nederlanders dan ooit voor euthanasie gekozen. Het taboe rondom levensbeëindiging lijk minder te worden, ook in Stichtse Vecht.  

Euthanasiecijfer hoger dan ooit 
In 2020 kozen meer mensen dan ooit voor euthanasie. Maar liefst 7666 Nederlanders kozen voor levensbeëindiging, dit is 4,5 procent van alle sterfgevallen. In 2020 was dit nog 4,1 procent. Dit blijkt uit het jaarverslag van de Regionale Toetsingscomissie Euthanasie (RTE). In maar zeven van deze gevallen kwam de RTE tot het oordeel dat de behandelend arts bij de toepassing van de euthanasie niet heeft gehandeld in overeenstemming met de wettelijke zorgvuldigheidseisen. Dit betekent dat artsen in overgrote meerderheid zorgvuldig handelen.
Uit een onderzoek van het Radboudumc in Nijmegen en de Protestantse Theologische Universiteit in Groningen blijkt dat een stukje van Stichtse Vecht deel uitmaakt van de gebieden waar veel gevallen van euthanasie voorkomen.  

Acceptatie stijgt
Het Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (Nivel) deed onderzoek naar mogelijke oorzaken van de stijging van het aantal euthanasiegevallen. Hieruit blijkt dat de kennis over levensbeëindiging in de afgelopen vijftien jaar is toegenomen en er meer voorlichting vanuit medische hoek is. Nederlanders denken er positiever over en de acceptatie stijgt. Het taboe rondom euthanasie lijkt langzaam te verdwijnen. 
Volgens meerdere huisartsenpraktijken in Stichtse Vecht is elke huisarts bevoegd om euthanasie te plegen, mits er vaststaande regels gevolgd worden. Of hij of zij dit wil uitvoeren, is een eigen keuze. Er zijn strenge regels verbonden aan het euthanaseren en er wordt meermaals en door verschillende mensen gecontroleerd of het besluit van een patiënt vaststaat. 

“Het is als een omgekeerde keizersnede”
De vader van Annemarie Tasche-Verboon uit Breukelen koos vijftien jaar geleden voor euthanasie. Na een val werden er meerdere tumoren in zijn hoofd ontdekt die niet te behandelen waren. Ook was er de kans dat functies als praten of bewegen uit zouden vallen. “Mijn moeder overleed ook aan kanker”, legt ze uit. “Mijn vader was toen mantelzorger en wilde zelf niet zo’n lijdensweg doorstaan”.
Tasche-Verboon legt uit dat haar vader erg helder was over het onderwerp. “Hij vond dat hij een prachtig leven had gehad en wilde niet gaan zitten wachten op de dood”. Tussen het besluit om euthanasie te plegen en de dag dat het gebeurde zaten ongeveer zes weken. “Hij had haast. Als het mis zou gaan met de tumoren zou hij niet meer bevoegd zijn een beslissing te nemen”. Toen de huisarts van haar vader aangaf de procedure niet uit te willen voeren, is hij doorverwezen naar iemand die dit wel wilde. 
“Het is een soort omgekeerde kijzersnede. Het is vreemd om te weten wanneer je kind geboren wordt en het is vreemd om te weten wanneer je vader zal sterven. Het is niet leuk, maar misschien wel de minst slechte keuze. Ik vind dat hij veel lef had en hij vertrok uiteindelijk vredig”. 

“Het is heel dubbel” 
Jos van Os is pastor binnen de Rooms-Katholieke Geloofsgemeenschap Heilig Hart in Maarssen. Hij vindt het goed dat er gepraat wordt over euthanasie. Hij vertelt: “Het is heel dubbel. De officiële visie van de Rooms-Katholieke Kerk wereldwijd is heel duidelijk: het is niet aan de mens om over het levenseinde te beslissen. Dit is de leerstellige benadering. De meer pastorale benadering is dat we heel goed kijken naar de omstandigheden waarin iemand zich bevindt en we het dan met meer mildheid bekijken”. 
Volgens van Os komt dit deels doordat medische en technische ontwikkelingen er vaak op gericht zijn het biologisch leven te verlengen, maar dit niks toevoegt aan de kwaliteit. “Het is dan de vraag of het niet beter is iemand een levenswaardig einde te gunnen. Het is maatwerk. We moeten opletten dat we doen wat past bij de omstandigheden”.  

Euthanasie betekent ‘een goede dood’ 
Van Os geeft aan dat de Kerk het niet zal promoten en dat het officieel beladen is hoe een Kerkelijk afscheid vorm wordt gegeven wanneer iemand euthanasie pleegt. “De officiële leer zegt dat een Katholieke uitvaart dan niet mogelijk is maar we kijken ook naar pastorale omstandigheden en houden rekening met de situatie. Het is dus niet meteen uitgesloten”.
Dat euthanasie een moeilijk onderwerp van gesprek kan zijn, merkt van Os onder kerkgangers ook. Hij legt uit dat sommige kerkgangers, die vrij strak zijn in het volgen van de regels van de Kerk, ermee kunnen worstelen of aangeven het nooit te zullen doen. “Er zijn kerkgenootschappen die duidelijk zeggen dat het niet mag en daarmee is het afgelopen. Op zo’n manier zet je iemand in de kou en daar schiet niemand wat mee op. Het is jammer dat het woordt ‘euthanasie’ zo beladen is. Het komt uit de Griekse taal en daar betekent het ‘een mooie of goede dood’. Nu staat het helaas voor iets negatiefs’.  

Dood is een taboe
Zes jaar geleden pleegde de moeder van Sandra Hof van Muijden uit Maarssenbroek euthanasie. “Mijn moeder had al een aantal jaar kanker en had haar vader zien lijden onder dezelfde ziekte. Ze wilde niet hetzelfde traject door en wilde een euthanasieverklaring voor als de situatie uitzichtloos zou worden”. Hof van Muijden heeft de verklaring voor haar moeder zelf opgezocht. “Toen realiseerde ik me eigenlijk pas hoe heftig het was. Een dag voor haar sterven drong het tot me door dat ze de volgende dag op dat tijdstip niet meer zou leven. Dat was vreemd. Uiteindelijk was het, op de dag zelf, heel mooi.”
Hoewel de huisarts geen bezwaar had tegen de euthanasie, merkte Hof van Muijden wel dat er bij andere mensen een taboe bestaat rondom het onderwerp. Ze kent meerdere situaties waarbij mensen iemand die een dierbare verloor uit de weg gaan. “Mensen durven niet te praten over de dood en alles wat daarbij komt kijken. Sommigen willen het niet eens hebben over wat ze zelf voor uitvaart willen. Misschien denken ze dat het hen niet zal overkomen, tot het ineens op de stoep staat”.
Hof van Muijden vindt het erg belangrijk dat er gepraat wordt over levensbeëindiging. “Het taboe is alleen te doorbreken door er meer over te praten. Heel veel dingen die te maken hebben met de dood worden niet besproken, waardoor mensen ook niet altijd weten welke opties er zijn als ze het nodig hebben. Ik hoop dat daar verandering in komt”.