Heb jij ooit een tien gehad? Onlangs heb ik voor het eerst in de vijf jaar dat ik lesgeef, een tien uitgedeeld. Dat is echt best een dingetje! Wanneer geef je die eigenlijk? Zelf heb ik één keer een tien gekregen. Voor mijn mondeling examen geschiedenis op het atheneum. Ja, dat maakte wel indruk. Samen met superdocent juffrouw van Mulleken zorgde die tien ervoor dat ik na journalistiek, ook nog geschiedenis ging studeren. Het ‘tieneffect’.

Hella van der Wijst

Maar een tien géven, vind ik andere koek. Graag geef ik mensen complimenten maar mensen de maat nemen doe ik liever niet. Niet als interviewer en niet als docent. Eerlijk gezegd heb ik geen cijfers nodig om te weten wie ik in mijn redactie zou willen hebben. Maar cijfers horen nu eenmaal bij het systeem, dat wel verandert, maar nog niet zonder punten kan. Met als gevolg dat op de SvJ de meeste cijfers tussen de 4 en 8 vallen. Daaronder is demotiverend. Daarboven uitzonderlijk. Zeker een tien.

Toch krijgt Julia Muijzer als eerste student van mij een tien. Niet voor een eindexamen (dat is écht bijzonder) maar voor een deelopdracht van de tweedejaarscursus Ondernemerschap & Innovatie. Ik ben echt in een ‘tienspirit’. Ja, wat heeft ze dat goed gedaan! Of toch nee… is het echt een tien?  Tot ik het cijfer doorvoer, blijft de twijfel. Is het echt zó goed? Zit er zelfs geen spelfout in?

Wat de doorslag geeft, is mijn overtuiging dat het cijfer tien niet voor niets bestaat. Aan de ene kant daalt de waarde ervan als ie te vaak wordt uitgedeeld. Vergelijk het met de staande ovatie bij werkelijk elke theatervoorstelling. Aan de andere kant demotiveert het studenten als hen voortdurend een worst wordt voorgehouden zonder dat iemand ooit de smaak kan proeven. Dan kan je de tien net zo goed afschaffen. Dus smakelijk Julia!

Als ik dit voor mij memorabele moment met een altijd kritische collega deel, zet hij grote ogen op. Dát wil hij wel eens zien! Maar ook hij is onder de indruk van Julia’s werk. Hoewel ik met hem, opnieuw ga twijfelen. Was het misschien toch een 9,5? Een andere collega zegt regelmatig een tien te geven, een andere never nooit. De meerderheid van mijn collega’s en onderwijsvrienden zegt sporadisch het hoogste cijfer toe te kennen. Allemaal weten ze nog aan wie en waarom, zo bijzonder is het. De meest verrassende motivatie komt van vriendin Petra: zij gaf haar stagiair ooit een tien. Niet omdat ze goed was, maar omdat ze onterecht twijfelde aan zichzelf. De tien als een boost zelfvertrouwen. 

In onze rubriek ‘Uitblinkers’ lees je over de tien die Josephine en Thijmen hebben gekregen voor hun afstuderen.