‘Veilige landers’ vaak toch niet veilig

‘Veilige landers’ vaak toch niet veilig

De laatste dagen, weken en jaren is er altijd veel te doen geweest om het thema vluchtelingen, recentelijk ging het mis in Ter Apel, omtrent opvang en regelmatig is er overlast bijvoorbeeld op het stationsplein door de zogenaamde ‘veilige landers’. Vandaag spreken we met Villa Vrede over ongedocumenteerden. Zij (Villa Vrede), geven sinds 2014 een veilig onderkomen gepaard met activiteiten aan mensen zonder verblijfsvergunning.

Villa Vrede

Leonie verteld; “Wij zijn een dagopvang waar mensen zonder geldige verblijfsvergunning terecht kunnen. Deze is niet bedoelt voor overnachtingen, hier komen dus weer andere instanties en organisaties bij kijken”. Het doel zegt Leonie;” is een veilig onderkomen waarbij de doelgroep zich kan blijven ontwikkelen”. Zonder verblijfsvergunning mist men namelijk recht op zorg (fysiek als ook psychisch), maar ook op onderwijs en werk.

Startschot

Villa Vrede is eigenlijk een gebouw dat wordt gedeeld met een kerk en een basisschool, in 2014 ontstaan door middel van ‘een soort ronde tafel gesprek’. Hierbij waren: kerken, instanties, gemeente en de ongedocumenteerden zelf, betrokken. Die laatsten gaven aan graag een veilige plek te willen waar zij overdag terecht kunnen, om zich onder andere ook door te kunnen ontwikkelen. Hiernaast is het ook fijn om mensen te ontmoeten die (los van nationaliteit, cultuur of afkomst), jouw situatie begrijpen. Tegenwoordig krijg villa vrede volgens leonie zo’n 100 nieuwe aanmeldingen per jaar en is voor sommigen al ‘een beetje thuis’ geworden.

De bezoekers vinden het een vrije en veilige plek. ‘Je kunt hier: koffie drinken, praten met mensen die hetzelfde lot als jij hebben, nieuwe culturen leren kennen, activiteiten volgen en Nederlandse les krijgen.’, aldus Raja, een van de momenteel ongedocumenteerden. Hij vertelt gevlucht te zijn om twee redenen: de falende economie in zijn land, maar met name om religieuze redenen. Op deze tweede wil hij niet verder ingaan.
Als Villa Vrede niet geopend is bevindt hij zich naar eigen zeggen dan ook de hele dag in de kerk (zondag). Op de andere dag dat hij bij Villa Vrede niet terecht kan (maandag) gaat hij naar school. Hij vindt de Nederlandse taal en cultuur erg interessant, ‘al is deze ingewikkeld om te leren’.

Toekomstblik

Als Raja zijn verblijfsvergunning heeft, wil hij graag zijn eigen bedrijf opstarten. Welke richting hij hiermee op wil weet hij nog niet. Wel straalt hij groot interesse zowel als motivatie uit om een nieuwe start te maken.

Asielprobleem

Op het gebied van reguliere vluchtelingenopvang zou de gemeente Utrecht het goed doen, of dit ook geldt voor de ongedocumenteerden is onduidelijk. Zo groeit het aantal daklozen binnen deze cattegorie, verteld Leonie. Vooral de winter opvang zou problematisch zijn. Slechts als het onder nul graden is zouden mensen zonder verblijfsvergunning hier terecht kunnen. “Als het dus twee graden is, dan moeten ze gewoon buiten slapen.” Dit vindt de manager niet alleen gezien mensenrechten niet correct.Hiernaast wijst zij erop dat een groot deel van de jongens die bij Villa Vrede komen onterecht wordt afgewezen. ‘Of de INB maakt een fout of ze hebben hun verhaal niet duidelijk gedaan; vast staat dat zo’n 70% van hen alsnog een verblijfsvergunning krijgt.’

Van de groep die roekeloos door Europa trekt ziet Leonie weinig. Alle mensen zonder verblijfsvergunning over een kam scheren werkt dus niet. Dat toont ook de ervaring van de manager aan, een groot deel van de jongens mag namelijk uiteindelijk toch blijven. Of hier in de toekomst nog maatregelen gaan veranderen is onduidelijk. Net zoals het niet duidelijk is of mensen zoals Raja uiteindelijk een plekje krijgen binnen onze samenleving.

Over de auteur