Brussel is een van de meest meertalige steden ter wereld, met twee officiële talen: Nederlands en Frans. Bovendien worden er nog veel andere talen gesproken in de stad, waaronder Engels, Spaans en Arabisch. BRIO publiceerde eind 2022 een overzicht van 20 jaar taalonderzoek in Brussel. Deze uitkomsten geven een goed beeld van de taalkennis en -gebruik van de gemiddelde Brusselaar.
Meertalige stad
Brussel is de hoofdstad van België en is de thuisbasis van vele internationale organisaties, zoals de Europese Unie en de NAVO. Het is dan ook niet verrassend dat er in Brussel meer dan 100 verschillende talen worden gesproken. Volgens het BRIO taalbarometer 2022 rapport is Frans veruit de meest gesproken taal in Brussel, gevolgd door Engels en Nederland. Deze 3 talen worden gezien als de ‘contacttalen’. Dit zijn talen die in het onderwijs in Brussel worden aangeboden, legt Mathis Saeys uit. Hij is onderzoeker bij het Brussels Informatie-, Documentatie-, en Onderzoekscentrum.
Geschiedenis talen
Na de Tweede Wereldoorlog werd Brussel steeds meer een internationale stad, met een groeiende aanwezigheid van mensen uit andere delen van België en van buitenlandse afkomst. In de jaren zestig en zeventig was er een hernieuwde aandacht voor de rechten van minderheidstalen, waardoor het Nederlands en andere talen een nieuwe erkenning kregen in Brussel. Vandaag de dag is de situatie van meertaligheid in Brussel uniek in België en de rest van de wereld.
Ligging
Over het algemeen wordt het Frans meer gesproken in het zuiden van Brussel, terwijl het Nederlands meer gesproken wordt in het noorden van de stad. Daarnaast zijn er ook enkele specifieke gebieden waar andere talen worden gesproken, zoals het Arabisch in de buurt van de Grote Moskee van Brussel en het Spaans in de wijk Matongé.
Discussie
De situatie van meertaligheid in Brussel heeft geleid tot veel debat en discussie, met name over de positie van het Nederlands in de stad. Sommige mensen zijn van mening dat er meer aandacht moet worden besteed aan het Nederlands om ervoor te zorgen dat het een gelijkwaardige positie heeft naast het Frans. Anderen vinden dat de meertalige situatie van Brussel juist een verrijking is en dat er meer moet worden gedaan om alle talen te ondersteunen en te bevorderen. Uit het laatste taalbarometeronderzoek bleek dat 90% van de bevraagde Brusselaars voorstander is van twee- of meertalig onderwijs; dat de Brusselaars zich ongeacht hun thuis- of gebruikstaal met hun stad kunnen identificeren; dat meertaligheid op de Brusselse arbeidsmarkt toenemend een noodzaak wordt; en dat bijna de helft van de interacties met buren meertalig zijn.
Initiatief
Minister Sven Gatz, verantwoordelijk voor de Promotie van de Meertaligheid in het Brussels Gewest, heeft het initiatief genomen om de projectoproep ‘Betalky Brussels 2023-2024’ te lanceren. De regering heeft 200.000 euro ter beschikking gesteld voor Brusselse organisaties in de cultuursector. De regering beargumenteert dat cultuur een belangrijke rol kan spelen bij het samenbrengen van de verschillende gemeenschappen die in Brussel wonen. Culturele uitwisselingen maken Brussel leefbaar als multiculturele en meertalige stad. Om die reden zoekt de regering naar organisaties die met een cultureel project de meertaligheid in de cultuursector bevorderen.
De meertaligheid in Brussel is een complexe uitdaging, maar het is ook een teken van de rijke taalkundige diversiteit die de stad kenmerkt. Brussel zet zich in om de talen gelijkwaardiger te behandelen. Door het bevorderen van meertaligheid en het organiseren van evenementen die de diversiteit van de stad vieren, kunnen we Brussel blijven zien als een meertalige stad die zijn unieke karakter behoudt.