Koningsnacht, bevrijdingsfestival, koningsdag en de pride parades. Leuke dagen, maar ook drukke dagen voor de politie. Het is niet alleen een feestje voor de bezoekers, maar ook voor criminelen. Zakkenrollerij hoort hier namelijk helaas ook bij.
Het zal je maar overkomen: een leuk middagje de stad in of een festival en thuiskomen zonder telefoon of portemonnee. Er wordt door de politie veel gewaarschuwd voor zakkenrollers. Zakkenrollerij is het heimelijk (dus zonder geweld of bedreiging) wegnemen van geld en/of andere goederen die op of aan het lichaam gedragen worden. Zakkenrollerij zit na een daling in de coronaperiode weer in een stijgende lijn. Vooral in Noord-Holland is zakkenrollerij erg populair. In 2018 waren het aantal geregistreerde misdrijven van zakkenrollerij voor de provincie 6325. In 2021 daalde dit tot 1867, maar nu, in 2023, zit het aantal weer op 4128 en het jaar is nog niet eens voorbij.
“Het is logisch dat je sinds de coronaperiode weer een stijging ziet. Iedereen zat die periode natuurlijk binnen en veel was dicht. De cijfers namen tijdens de coronaperiode dan ook af en vanuit de politie waarschuwden we ook minder”, legt Luna van Heerwaarden, woordvoerder korpsleiding bij de politie, uit. Over tijd is het opmerkelijk dat Noord-Holland ver boven de andere provincies uitstijgt op het gebied van zakkenrollers. Als we de cijfers van de gemeenten van Noord-Holland naast elkaar leggen, steekt Amsterdam er met kop en schouders bovenuit. Volgens van Heerwaarden, is hier een duidelijke verklaring voor. “De reden dat Amsterdam er zo uitspringt wat betreft zakkenrollerij heeft echt met alle festivals te maken. Amsterdam is dé festivals stad.”
“Het is in Amsterdam mobielbanditisme. Er is sprake van bendes en niet meer de gelegenheidsdieven die een portemonnee of telefoontje stelen. We hebben vorig jaar bendes opgerold, die opereren internationaal en werken volgens een agenda heel Europa af. We werken dan ook samen met andere landen hierin”, legt van Heerwaarden uit. “De criminelen zijn vaak maar voor een korte tijd in Nederland. Ze verblijven in tijdelijk gehuurde woningen, hotels of op campings en daarna gaan ze weer de grens over.”
Op de site van de politie staat een apart onderwerp met uitleg over zakkenrollen. Er staan preventietips, uitleg wat je moet doen als je spullen gestolen zijn en uitleg hoe je je telefoon kunt beschermen van de zakkenrollers. ‘Criminelen kunnen namelijk phishing-berichten naar de noodcontacten in de telefoon sturen. Klik je op zo’n linkje, dan geef je hen alsnog toegang tot je vergrendelde telefoon”, licht van Heerwaarden toe. Ook raadt ze aan om altijd een locatie-app zoals Find my iPhone of Find my Android aan te zetten. “In de drukte kunnen onze collega’s iemand meestal niet direct helpen. Maar soms kunnen we later op de dag de telefoon alsnog uitpeilen. Dan vinden we vaak meerdere gestolen telefoons.”
Dataverantwoording
In deze datavisualisatie zijn alle cijfers afkomstig van data.politie.nl. Op deze website staan alle cijfers van verschillende soorten misdrijven in Nederland van 2012 tot heden. Deze data heb ik eerst gefilterd op 1.2.4 Zakkenrollerij als soort misdrijf. Hierbij heb ik gekeken naar het aantal geregistreerde misdrijven.
In beide datavisualisaties is gekozen voor de periode januari 2018 tot en met september 2023. Op deze manier is de periode voor corona (2018/2019), tijdens corona (2020/2021) en na corona (2022/2023) goed zichtbaar en is het verschil goed te zien.
In de eerste visualisatie is het aantal zakkenrollerij per provincie in een jaar opgeteld van 2018-2023. Zo is de ontwikkeling in cijfers over tijd overzichtelijk. De lijngrafiek onderaan laat nog visueler zien hoe de cijfers tijdens corona daalde en nu weer in een stijging zitten. De kleuren van de lijngrafiek en de staven in de visualisatie erboven komen overeen om duidelijk weer te geven welke provincie bij welke lijn hoort.
In de laatste visualisatie wordt ingezoomd op Noord-Holland. Hierbij is Amsterdam losgezet van de andere gemeenten in de provincie. De cijfers van de andere gemeenten waren dusdanig laag dat die zijn samengenomen in één. De overhand van Amsterdam komt zo nog beter naar voren.
