Bijna een maand geleden werd de gaststad voor het Eurovisie Songfestival 2022 bekendgemaakt. Turijn zal op 10, 12 en 14 mei fans, artiesten en kijkers van over de hele wereld verwelkomen voor het grootste muziekevenement van de wereld.
Italië heeft het recht gekregen om het Songfestival te organiseren door de overwinning van Måneskin en hun rocknummer Zitti E Buoni in Rotterdam afgelopen mei. Dit is de tweede keer in de afgelopen tien jaar dat een volledig niet-Engels lied er met de winst vandoor is gegaan. Die andere ging naar Portugal in 2017, toen Salvador Sobral de harten van Europa veroverde met zijn ballade Amar Pelos Dois en zo de hoogste score ooit heeft gekregen.
Toch is het opvallend dat sinds de regel dat landen in hun eigen taal moesten zingen in 1999 definitief is opgeheven, er slechts drie compleet niet-Engelse inzendingen met de winst vandoor zijn gegaan. Waar kan dit aan liggen? Hoe heeft het gebruik van taal op het Eurovisie Songfestival zich ontwikkeld?
In de visualisatie hieronder is precies te zien welk land in welk jaar een inzending in hun eigen taal naar het Eurovisie Songfestival stuurde.
Pauzeer de visualisatie linksonder en ga met je muis langs de landen en stippen om te zien wanneer een land in welke taal zong en hoe vaak ze een inzending in hun eigen taal hebben ingestuurd. Om de data van Australië te zien, kan je de kaart verslepen.
Paul Jordan staat in het Verenigd Koninkrijk bekend als Dr. Eurovision. Hij behaalde in 2011 zijn doctoraat, The Eurovision Song Contest: Nation Building and Nation Branding in Estonia and Ukraine, aan de Universiteit van Glasgow. “Eén van de redenen waarom de taalregel in 1999 werd opgeheven, was om de artiesten meer vrijheid te geven”, vertelt hij, “maar ook omdat de EBU en de andere omroepen zich realiseerden dat muziek internationaal is. Als je kijkt naar de internationale markt, zie je vooral veel Engelstalige liedjes, wat denk ik ook een van de redenen is.”
Als je kijkt naar de visualisatie, is te zien dat toen veel Balkan en ex-Joegoslavische landen hun debuut maakten op het Songfestival, ook zij Engelstalige inzendingen instuurden. Paul Jordan: “Als je het echt goed wilt doen op het Songfestival, kan je dat niet alleen van je buren af laten hangen. De stemmen komen van alle windrichtingen, dus waarschijnlijk keken zij toen ook meteen naar de internationale markt. Ook sturen veel Balkan landen hun grootste sterren naar het Songfestival, die verder door willen breken dan de Balkan en daarom voor de Engelse taal kiezen.”
Andere landen staan er weer anders tegenover vertelt hij. “Een voorbeeld is Estland. Zij waren heel blij met het wegvallen van de taalregel, omdat zij zo de keuze kregen over wat ze konden doen. In 2009 stuurden ze een inzending in het Estisch, wat een symbolische betekenis had voor het land. De editie van dat jaar werd namelijk in Moskou gehouden en Estisch was in de tijden van de Sovjet Unie een onderdrukte taal. Daarom was het in dat geval bijvoorbeeld extra belangrijk voor Estland om juist een inzending in de eigen taal te hebben.”
Tijdens het vorige decennium was er een grote toename van Engelstalige inzendingen, toch hebben twee niet-Engelstalige inzendingen twee van de laatste vier edities gewonnen. “In de recente jaren is gebleken dat authenticiteit vooral belangrijk is”, vertelt Paul, “dat brengt de boodschap dan vaak beter over dan de taal zelf. Het zou dan ook goed kunnen dat we nu vaker een niet-Engelse winnaar gaan zien in de toekomst.”
