Waarom ‘een leven lang leren’ nooit verveelt? Ben jij gek geworden of zo, zullen studenten denken die maar één leerdoel hebben: Zo snel mogelijk van school. Tot ze misschien ooit net als ik met journalistieke ervaring, terugkeren op school en daar dagelijks nieuwe, weer heel andere dingen leren. 

Als deze column op SVJmedia verschijnt, heb ik mijn assessment net achter de rug en mijn Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid (BDBi) binnen: joepie! Samen met een gezellige club beginnende docenten van de School voor de Journalistiek Utrecht, was ik het afgelopen jaar ook student.  

De rollen omgedraaid. Terwijl we leerden over onderwijs geven, examineren en onderwijs ontwerpen, voelden we vooral ook wat onze studenten ervaren. We betrapten onszelf op ‘typisch studenten vragen’. Zoals: ‘Hoeveel pagina’s moet het portfolio zijn’, ‘hebben jullie een voorbeeld van wat we moeten inleveren’, ‘even koffiepauze’ en natúúrlijk de vraag der journalistiek studentenvragen: ‘Kan de deadline naar achteren, we hebben het zó druk’? Als zijinstromers ontdekten we dat de spanningsboog in een les, echt een behoorlijk stuk korter is dan in de journalistieke praktijk. Dat zal wennen zijn voor studenten op stage of werk. Maar we merkten ook: hoe vermoeiend een les met alleen informatie ‘zenden’ is en hoe verkwikkend een les met logische werkvormen. Alleen al daarvoor is het goed om als docent regelmatig zelf in de schoolbank te zitten.  

Behalve les in lesgeven, krijg je als docent ook een berg aan onderwijstheorie en modellen aangeboden. Vanaf de eerste les heeft Dee Finks taxonomie van ‘betekenisvol leren’ (zie figuur) mijn speciale aandacht. Omdat het alles heeft te maken met motivatie als de motor van (bijna) alles, dus ook leren. De ene studeert voor het punt (‘wat moet ik precies doen voor een voldoende?’). De andere leert omdat die zeker weten journalist wil worden en dus van binnenuit gemotiveerd is. De enkeling onder de studenten zal zeggen ‘te leren voor het leven’, zoals Fink dat noemt. Dus bijvoorbeeld ook te leren over jezelf, leren denken en nieuwe gevoelens, interesses en waarden ontwikkelen… Wauw! Dat gaat zoveel verder dan leren voor een diploma, zeg ik met weer een diploma op zak. 

‘Om te leren moet er een soort van verandering in de leerling zijn’, luidt Finks definitie van leren. Terugkijkend op het BDBi traject was ík de leerling die langzaam voelde hoe ik veranderde van een journalist (de wereld begrijpen en beschrijven) naar ook een docent (studenten begrijpen en begeleiden). Eentje die nog dagelijks bijleert van studenten, collega’s en mezelf en daar weer een column over schrijft.