Wat verandert er concreet?

DPG Media opent de digitale betaalmuren voor studenten in Nederland en Vlaanderen die staan ingeschreven bij mbo, hbo of universiteit. In Nederland gaat het om de Volkskrant, Trouw, Het Parool, AD en de regionale titels Brabants Dagblad, Eindhovens Dagblad (ED), Tubantia, BN DeStem, PZC, De Stentor en De Gelderlander. De inschrijving verloopt via verificatie bij je onderwijsinstelling (bijvoorbeeld via een schoolaccount of SheerID). Daarna kun je onbeperkt lezen via de apps en sites.  

Waarom nu?

De timing is niet toevallig. DPG noemt als aanleiding dat jongeren nieuws vooral via sociale media tegenkomen en dat desinformatie daar vaak niet van echt te onderscheiden is. ‘We hopen met dit initiatief de drempel naar kwaliteitsjournalistiek weg te nemen door het nieuws kosteloos aan studenten aan te bieden,’ zei CEO Erik Roddenhof bij de aankondiging. Deze verandering lijkt invloed te hebben, want na een week zijn er al ruim 50.000 studenten lid geworden. ‘Veel daarvan gebruiken het abonnement actief.’ 

Het is ook niet gek als we kijken naar het Digital News Report Nederland 2025 van het Commissariaat voor de Media, waaruit blijkt dat het vertrouwen in nieuwsmedia op het laagste punt staat sinds de meting in 2018. Een ander rapport benadrukt dat nieuws relevant moet zijn voor jongeren en aansluit bij hun mediagebruik. DPG Media speelt hierop in.

Irene Costera Meijer, hoogleraar Journalistiekwetenschap aan de Vrije Universiteit Amsterdam, voegt toe: ‘Het doel van het initiatief is jongeren in aanraking te brengen met kwaliteitsjournalistiek.’ Naast gratis toegang belooft het bedrijf ook verandering in vorm en vertelwijze. Er zullen meer video’s, explainers en formats te zien zijn die aansluiten bij hoe jongeren nieuws gebruiken.

De illusie van keuze op sociale media

‘Meer dan tachtig procent van de jongeren haalt nieuws via sociale media, omdat het handig is en overal tussendoor komt,’ zegt Costera Meijer. Maar volgens haar is de keerzijde essentieel om te benoemen: ‘Wat jongeren vaak niet zien, is dat zij niet zelf bepalen welk nieuws ze krijgen, maar het platform. Het algoritme kijkt hoe jij zo lang mogelijk op het platform kan blijven.’  

Juist daarom ziet Costera Meijer in het studentenabonnement ‘een eerste, noodzakelijke stap’ om de autonomie terug te geven aan de gebruiker: ‘Dit abonnement geeft jongeren de kans om zelf te kiezen en toegang te krijgen tot kwaliteitsnieuws.’ 

Gemak en gewoonte doorbreken

Nieuwsgebruik is voor veel mensen een routine. ‘Gemak en gewoonte zijn de grootste uitdagingen om te doorbreken,’ zegt Costera Meijer. Jongeren ‘willen het gewoon op hun sociale media kunnen vinden’. Wil je die knop omzetten, dan moet het alternatief praktisch net zo laagdrempelig zijn en duidelijk maken wat je ervoor terugkrijgt. Ofwel, wat heeft de student aan dit abonnement?  

Dat raakt aan de kern van DPG’s strategie, ofwel maak de drempel lager door een abonnement van nul euro en één swipe en toon vervolgens het onderscheid van redactioneel gemaakt nieuws. Volgens DPG is het bovendien niet alleen een toegangskwestie. Redacties werken aan ‘nieuwe journalistieke vormen die passen bij deze doelgroep.’ 

All-you-can-read

Voor studenten kan het aanbod voelen als een soort all-you-can-read van verschillende perspectieven: landelijk, regionaal, opinie, onderzoeksverhalen en servicejournalistiek. In België gebeurt iets soortgelijks met HLN/Het Laatste Nieuws en De Morgen. Daar is het uitgangspunt: één abonnement kiezen, twee titels kunnen lezen.

Is ‘gratis’ genoeg tegen nieuwsmoeheid?

De overvloed aan content kan ook leiden tot nieuwsmoeheid. Dit is de benaming voor het bewust mijden van nieuws door de hoeveelheid nieuws die wordt aangeleverd op het individu. 

Costera Meijer is voorzichtig: ‘Het valt te bezien of er een relatie ligt tussen nieuwsmoeheid en het lezen van een gratis krant. Dat moet onderzocht worden.’ Wel ziet ze kansen als jongeren beseffen dat de keuzelogica van sociale media vaak een illusie is: dan zijn ze eerder bereid ‘iets meer moeite te doen dan in te loggen bij DPG’. Dat ‘iets meer’ begint bij duidelijk maken wat sociale media niet bieden en DPG wel. ‘Laat zien wat sociale media niet bieden en DPG Media wel,’ adviseert Costera Meijer aan het bedrijf.  

Wat staat er op het spel?

Met het studentenabonnement claimt DPG twee dingen te willen bereiken: mediageletterdheid vergroten en jongeren duurzamer aan kwaliteitsnieuws verbinden. ‘We nemen een belangrijke drempel weg,’ aldus de officiële toelichting.  

Volgens Costera Meijer kun je het effect vrij snel kwantitatief zichtbaar maken met cijfers: meer gebruik (aanmeldingen, leestijd, terugkeer) en pas op langere termijn betrokkenheid, wat je met kwalitatief onderzoek beter begrijpt. Hier gaat het om motivatie en ervaringen. De WRR wijst in een recent working paper op het belang van journalistiek die jongeren aanspreekt én hen helpt hun rol als burger te vervullen. DPG’s initiatief sluit daarbij aan.  

Toekomstperspectief

Kosteloze toegang is een krachtige zet, maar gewoonte doorbreek je pas als het alternatief beter voelt dan de eindeloze scroll. Wat helpt, zegt Costera Meijer, is het expliciet maken van autonomie: ‘Jongeren moeten zich bewust worden van de beperking van hun huidige nieuwsconsumptie. Een algoritme dat primair is afgestemd op het vasthouden van hun aandacht bepaalt nu de selectie. DPG Media kan met dit initiatief jongeren de regie over hun eigen nieuws teruggeven.’ 

Als dat lukt, verandert gratis nieuws van lokkertje in leerervaring. Je ontdekt het verschil tussen feiten (factcheck) en meningen, tussen ruis en reportage, en tussen trending en ter zake. En misschien groeit er zo een nieuwe gewoonte. Elke dag even bewust je nieuws kiezen in plaats van doelloos te scrollen. Ben jij geïnteresseerd in dit abonnement, wil je meer kwaliteitsnieuws lezen of bijdragen aan het starten van een nieuwe gewoonte? Kijk op DPG Media en log in met je studentaccount!