Extinciton Rebellion (XR) is een internationale activistische beweging die zich ernstig zorgen maakt over de klimaat- en ecologische crisis. Daarom komen ze in actie. Doormiddel van het organiseren van creatieve, vreedzame en soms disruptieve acties proberen ze druk te zetten op onze regering en ze te dwingen om de nodige maatregelen te nemen. Tijdens een actietraining van XR leren ze je wat ze doen, waarom ze dit doen en hoe je zelf mee kan doen. 

Door Larissa Kuiper

Vanaf Utrecht Centraal veertig minuten in de trein. Op mijn airpods luister ik naar de zachte klanken van jazzmuziek, hier word ik altijd rustig van. Ik vind het namelijk best spannend en weet niet wat ik moet verwachten. Om mijzelf af te leiden kijk in door de beslagen ramen van de trein, naar de weilanden die zich voor me uitstrekken.

Langzamerhand maakt het groen plaats voor grote grijze gebouwen. Mijn hart voor politiek begint al sneller te kloppen. In het centrum van Den Haag zal ik zo een actietraining van ‘’Extinction Rebellion’’ gaan volgen. Waarom ga ik hierheen? Als journalist zal het vast een nuttige training zijn, maar ik twijfel of Extinction Rebellion een organisatie voor mij is.

‘’Goedenavond dames en heren, wij naderen zo meteen station Den Haag Centraal’’, hoor ik op de achtergrond van mijn muziek. Aangekomen op het station, pak ik de rood- witte tram richting Loosduinen.

Ik verlaat de tram en ga op zoek naar de ingang. ‘’Ingang naast restaurant De Hagedis’’, stond in de mail aangegeven. Ik passeer een oudere vrouw, die me vriendelijk toelacht. Nadat ik de verkeerde kant op loop vind ik uiteindelijk in een klein hofje achter zwarte hekken, die wagenwijd openstaan, een trappetje dat leidt naar een deur vol stickers en flyers. ‘’Make love, not war’’, lees ik vanaf een afstandje.

Na het openen van de deur zie ik een meisje met twee lange vlechten staan. “Ik dacht al toen ik je net zag zoeken, dat je ook hier moest zijn’’, hoor ik naast me. De oudere mevrouw van net kijkt me lachend aan. Het stukje tape op haar rechterborst verraadt dat ze Sophy heet. ‘’Welkom, ga lekker zitten’’, vertelt een meisje met lange zwarte krullen mij.

Na ook een stukje tape met mijn naam op mijn borst te hebben geplakt, neem ik plaats naast Sophy op één van de bruine stoelen die in een grote cirkel staan. Terwijl de andere deelnemers langzamerhand binnenstromen, begin ik te denken: ‘’Wat doe ik hier eigenlijk?, Ik stem dan wel links, maar mezelf aan de A12 vast plakken gaat me wel erg ver. Ik zeg gewoon dat ik hier ben als journalist. Zullen de anderen zich meer voor het milieu inzetten dan ik?’’ en zo pieker ik nog even verder.

Na ongeveer tien minuten en heel wat problemen met de beamer verder, zijn bijna alle stoelen in de kring bezet en kunnen we beginnen met de training. Door het nerveus pulken aan mijn nagelriemen, beginnen er losse velletjes te ontstaan. ‘’Welkom ik ben Druif en dit is Robin’’, begint het meisje met de zwarte krullen luid. ‘’Wij zullen jullie vandaag wat vertellen over Extinction Rebellion. Wie zijn wij eigenlijk, wat doen we en vooral waarom doen we dit.’’ Voordat we ons voorstellen in kleine groepjes leren we eerst wat handgebaren van Druif en Robin. ‘’De stille giraf gebruiken we als stilte teken, hiermee krijgen we tijdens protesten soms hele massa’s mensen stil, echt heel vet’’, legt Druif uit. Ook leren we de jazzhands, met je handpalmen naar voren en vingers gespreid, je handen schudden. Als je, je goed voelt je handen omhoog en lage jazzhands voor als je, je slecht voelt.

Hierna beginnen we aan het voorstelrondje. Ik zit in het groepje met Sophy en Linsay. ‘’Ik ben Sophy. Intussen al een aantal jaar met pensioen, maar zeer actief bij de fundraising van Extinction Rebellion. Dit is vooral achter de schermen, dus ik ben hier om ook te zien hoe het er voor de schermen aan toe gaat.’’ Hierna ben ik aan de beurt: ‘’Ik ben Larissa, ik ben student aan de Hogeschool voor Journalistiek en kom hier dus voor mijn verhaal, maar ook denk ik dat een actietraining erg nuttig is voor journalisten, dus eventueel kan ik hier wat mee in de toekomst.’’ Nadat ook Linsay zich heeft voorgesteld gaan we verder met de training.

Druif vertelt ons waarom Extincition Rebellion actie voert. Op de muur is een afbeelding te zien in felle kleuren van temperatuurverandering door de jaren heen. ‘’Als mensen je vertellen, temperatuur is altijd veranderd de afgelopen duizenden jaren, dat klopt, maar deze pijl is vandaag’’, een grote pijl omhoog verschijnt op de afbeelding. De wereld is de laatste dertig jaar 1,1 graden warmer geworden door de toenemende hoeveelheid broeigassen in de atmosfeer.

Na uitleg over klimaatverandering is het tijd voor tien minuten pauze. ‘’Heftig is dit hé, al die informatie over hoe wij als mensen de aarde verwoesten’’, zegt Sophy. ‘’Ja, vind ik ook. Dan voel je, je toch een beetje beschaamd merk ik’’, antwoord ik.

Na tien minuten kletsen en naar de wc gaan zit iedereen weer in de kring, sommige met een dampende mok thee in hun handen. ‘’We gaan verder met wat wij doen en straks gaan we het ook zelf oefenen’’, vertelt Robin ons nu. Zacht nerveus gemompel klinkt door de zaal.

Robin zelf hoorde iedereen al heel haar leven zeggen dat er iets moest gebeuren en dat er actie moest worden ondernomen voor het klimaat. ‘’Maar er gebeurde niks en daar kan ik niet tegen, dus was het tijd voor actie’’, vertelt ze met grote ogen en een krachtige stem. Altijd al zat ze vol met vragen hoe de wereld in elkaar zat en voelde ze dat er iets scheef zat, dat er iets niet klopte. Toen haar nicht besloot zich aan te melden bij XR Rotterdam, was dat het ‘eindelijk’ moment voor Robin. Omdat dit onderwerp zo belangrijk is voor haar, probeert ze met de actietrainingen ook anderen te inspireren. ‘’Als iedereen een steentje bijdraagt, komen we samen al een heel eind.’’

‘’Zo meteen gaan we zelf een scenario spelen waarbij jullie als demonstranten op de snelweg zitten, eerst wat uitleg hoe om te gaan met politie tijdens een actie en als je wordt gearresteerd’’, vertelt Druif. ‘’Nu wordt het echt spannend’’, fluistert Sophy. ‘’Regel 1’’, begint Druif. ‘’Op alles wat de politie vraagt zeg je: ‘geen commentaar’, ook onderteken je geen documenten. Je kan zowel met ID als anoniem naar een actie gaan. Anoniem gaan heeft voordelen, als het lukt en ze niet binnen een bepaald aantal uur je identiteit achter halen, heb je geen aantekening in je dossier en ben je free to go. Aan de andere kant, als ze wel je identiteit achter halen, krijg je een extra boete.’’ Verder wordt mij verteld hoe je mee kan lopen met de politie of dat je er voor kiest om je te laten dragen.

Na het aanhoren van al deze regels gaan we aan de slag. In drie rijen zitten we op de koude, kille grond. Tussen elkaars benen met je armen en benen verstrengeld met de persoon naast je. Ik vind het spannend, dus besluit als laatste te gaan zitten.

Druif en Robin nemen de taak van de politiek op zich. Na kort overleg vouwt Druif haar handen om haar mond en klinkt er luid: ‘’Hier spreekt de politie, op verzoek van de burgermeester vragen wij u zich te verwijderen.’’ Er klinkt wat zacht gelach en we blijven zitten. ‘’Hier spreekt de politie, wij verzoeken u nogmaals u zelf te verwijderen, anders zullen wij overgaan tot actie.’’ Nog steeds blijven we zitten. Ook in een echte situatie geeft de politie waarschuwingen voor ze beginnen met verwijderen, deze waarschuwingen kunnen snel achter elkaar komen, dus geven de demonstranten het aan elkaar door, dat iedereen het weet.

De politie gaat over tot actie en begint ons te verwijderen. Het meisje aan mijn rechterzijde is het eerste slachtoffer. Robin en Druif beginnen onze armen los te maken en trekken aan haar benen. Ik probeer me stevig vast te houden en haar terug te halen, maar tevergeefs wordt ze weggesleurd. Hierna volgt al snel het meisje aan mijn linkerzijde en daarna ben ik aan de beurt. Doordat mijn buren al weg zijn, kan ik mijn benen nergens meer omheen klemmen. Ik span extra mijn armen aan die ik om de benen van Sophy achter mij heb geklemd, maar hoe goed ik me ook probeer vast te houden, na een halve minuut krijgen ze me toch los en loop ik naar de rest toe die lachend toe kijkt.

Vanaf de zijkant moedigen we de rest aan die nog in elkaar verstrengeld op de grond zitten. ‘’Kom op jongens, jullie kunnen het. Blijf zitten en houd je vast’’, roepen we hard. Veel deelnemers beginnen te klagen over rugpijn, je zit namelijk niet comfortabel zo op de grond, laat staan op een snelweg. Intussen hebben Druif en Robin een rood gezicht en worden er druppels zichtbaar op hun voorhoofd. Na ruim twintig minuten sjorren en trekken is dan uiteindelijk iedereen los.

‘’Zo gaat het dus ook tijdens een echte actie’’, vertelt Robin uitgeput. ‘’Nou ik weet niet of ik dat fysiek volhoud’’, zegt Sophy. ‘’Nu was het best wel grappig, maar ik denk dat wanneer er politie is, ik het best wel eng zou vinden’’, antwoord ik.

Zal ik dat durven, denk ik in mijn hoofd. Als afsluiting van de training evalueren we de oefening. ‘’Je voelt je wel enorm verbonden en sterk samen’’, vertel ik in mijn groepje. ‘’Misschien zou ik eerst een keer langs de zijlijn supporten en toekijken, voor ik echt op de A12 ga zitten’’, ga ik door. ‘’Ja, daar sta ik ook zeker voor open’’, reageert Sophy op mij.

Langzaam komt de training tot zijn einde. Met een hoofd vol indrukken en vragen bedank ik Robin en Druif en ga ik op zoek naar de tram terug. Wat ontzettend indrukwekkend en vet als je, je op deze manier inzet voor het klimaat, denk ik in mijn hoofd. Zal ik dat ook willen en vooral durven? Ik weet het nog niet zeker, maar waar ik wel zeker van ben is dat ik in drie uur tijd ontzettend veel respect heb gekregen voor ‘die irritante mensen die zich vastplakken aan de snelweg’. Wie weet zal ik daar zelf in de toekomst ook wel aan bijdragen.