Bestaanszekerheid is dit jaar (weer) hét populaire thema geworden in de Haagse politiek. Met de komst van de Tweede Kamerverkiezingen heeft dit woord dikwijls de revue gepasseerd in de media en samenleving. Data van de Hogeschool Utrecht laten zien dat sommige partijprogramma’s veel gebruik maken van dit woord en geven meer helderheid in hoeverre de politiek dit een belangrijk thema vinden dit jaar.
De data tonen hoe vaak de term ‘bestaanszekerheid’ voorkomt in de partijprogramma’s van de top 7 partijen in de peilingen. Daarnaast worden de soortgelijke termen ‘sociale zekerheid’ en ‘armoede’ ook onder de loep genomen.
Wat meteen in het oog springt, is de nieuwe partij van Pieter Omtzigt, Nieuw Sociaal Contract. “Bestaanszekerheid is een term die juist door Omtzigt, dus de NSC, prominent wordt gebruikt en andere partijen gaan daar in meer of mindere mate in mee”, duidt Tom Louwerse, universitair hoofddocent politicologie. Als tweede volgt de nieuwe fusie Groenlinks-PvdA met het gebruik van deze term. Het is niet gek dat bestaanszekerheid populariteit heeft gekregen na de coronapandemie en de alsmaar gestegen inflatie. Nederlanders hunkeren naar zekerheid in hun basisbehoeften. Daarna neemt het gebruik van deze term drastisch af in de andere programma’s. Dat is ook niet vreemd verklaart Louwerse. “Het is niet zo gek dat juist partijen meer in het centrum zoals GL/PvdA (centrum-links), NSC (centrum) de term meer gebruiken dan partijen met een uitgesproken economisch rechts (VVD) en economisch links (SP) profiel.
Noemenswaardig is bestaanszekerheid in ieder geval. Vijf van deze partijen gebruiken deze term. Zeker als je het vergelijkt met voorgaande verkiezingen. Toen was de PvdA de overduidelijke uitschieter die deze term gebruikte in haar programma.”
Synoniemen
Ook heeft dit onderzoek gekeken naar de soortgelijke termen ‘sociale zekerheid’ en ‘armoede’ in de programma’s. Deze termen komen in een tijd van inflatie en economische onzekerheid meer voor in de huidige programma’s dan bij de verkiezingen van 2021. Behalve de PvdA. Zij vond armoede en bestaanszekerheid toen al belangrijke onderwerpen in 2021.
Verantwoording
De gegevens zijn verzameld uit de top 7 verkiezingsprogramma’s van dit jaar en 2021. Deze top 7 van 2021 én dit jaar zijn vastgesteld door de Politieke Barometer van Ipsos van 25 september ’23. In deze programma’s is geturfd hoe vaak de termen ‘bestaanszekerheid’, ‘sociale zekerheid’ en ‘armoede’ voorkwamen. Met behulp van deze data zijn deze twee grafieken gemaakt in het programma Flourish.
