Amerika en Nederland zijn allebei Westerse landen, maar als het om filmcultuur gaat zijn er grote verschillen. De filmbranche is een branche die niet bekendstaat om het hebben van een goede genderverdeling, terwijl het één van de grootste branches is die de beeldvorming van de mens beïnvloed. De afgelopen jaren is de diversiteit in de filmindustrie een groot discussiepunt. In Nederland hebben we tijdens het gouden kalveren gala voor elke categorie gender-neutrale kalveren en bij de Oscars vallen er steeds meer vrouwen in de prijzen. Hoe verschillen beide landen van elkaar op het gebied van vrouwelijke representatie in film?

Data vergeleken uit de onderzoeken: ‘Beter is nog niet goed’ van de organisatie vrouwen in beeld en het jaarlijkse onderzoek naar vrouwen in de filmindustrie in Amerika van The Center for the study of Women in Television and Film

De oudste en bekendste filmindustrie is in Amerika: Hollywood, schrijft professor aan de Southern Illinois University Carbondale, Walter C. Metz. India heeft de grootste filmindustrie ter wereld, maar in de westerse wereld heeft de filmindustrie van Hollywood meer invloed. De belangrijkste filmprijzen ter wereld worden ook in Amerika uitgereikt: De Oscars.

Er spelen meerdere factoren mee waardoor er in de Amerikaanse filmindustrie minder vrouwen meewerken dan in Nederland, de hoogte van de budgetten is één daarvan. Wat opvalt in beide filmindustrieën is dat bij films met grotere budgetten meer mannen aan meewerken.

Professor Andres Lindner, Melissa Lindquist en Julie Arnold schreven in hun onderzoek over vrouwelijke representatie in de Amerikaanse filmindustrie dat films met een vrouwelijke hoofdrolspeelster minder vaak bezocht wordt dan een film met een mannelijke hoofdrolspeler. Grotendeels van de films met vrouwelijke hoofdrolspeelsters hebben kleine budgetten. Ze geven in hun onderzoek aan dat de hoogte van het budget ook voor meer marketing kunnen zorgen en dat het dus niet te vergelijken is of mensen de films waar meer vrouwen aan mee werken minder goed vinden.

De Universiteit van Utrecht heeft in samenwerking met de organisatie Vrouwen in Beeld in 2020 een onderzoek uitgezet over hoe de verdeling van mannen en vrouwen achter en voor de schermen zit. Uit het onderzoek blijkt dat de technische departementen zoals geluid en camera worden gedomineerd door mannen en dat er maar één departement is waar meer vrouwen werken. Dat departement is research. Het departement waar het grootste verschil in zit in Nederland is het sounddesign departement. In Nederland is 95% van alle sounddesigners man en in Amerika is dit percentage 97%.

Visualisatie uit het onderzoek genaamd: ‘Beter is nog niet goed’.

De onderzoekleidster is Dr. Willemien Sanders en zij geeft aan dat het een industrie is dat van netwerken aan elkaar hangt. Tijdens het onderzoek hebben ze gekeken naar wanneer er vrouwen aan de top staan en of die vrouwen er dan voor kiezen om andere vrouwen in hun departemententeam toe te voegen. Dit valt te vergelijken met de trickle down techniek die in de economie wordt gebruikt. De trickle down techniek houdt in de economie in dat als de rijken rijker worden, dat ze dan meer geld zullen uitgeven en meer geld zullen stoppen in bedrijven, en dit zou er dan voor zorgen dat het geld over de gehele bevolking wordt verdeeld. In de Nederlandse filmindustrie blijkt dit niet te werken. “Mannen worden gezien als talentvol en vrouwen als een risico. Wat het risico is en waarom ze zo worden gezien, is mij nog een raadsel”, geeft Willemien Sanders aan.

Betekent het dat wanneer vrouwen vaker worden gerepresenteerd in films dat ze ook beter worden gerepresenteerd? Dat is een volgende vraag die gesteld kan worden. Want maar in één van de tien meest bekeken Nederlandse bioscoopfilms, waar echte karakters in voorkomen, zijn er geen vrouwelijke hoofdkarakters en in Amerika gaat dit om vier films. Maar in zeven van de tien meest bezochte Nederlandse films in de bioscoop, worden vrouwelijke karakters afgebeeld als slet of hoer. Wat is een goede representatie? “Dick Maas is bezig met het maken van een Flodder musical en er staan super veel actrices te springen om de rol van Kees Flodder te vervullen. Zij staat bekend als sekssymbool. Wat zegt dat over hoe vrouwen maatschappij tegenover representatie staan?” vertelt Annabel Luijerink, onderzoekster bij het onderzoek van Willemien Sanders over de verdeling van mannen en vrouwen in de Nederlandse filmindustrie.