Utrecht – Marloes Duyker houdt zich al jaren bezig met verschillende kunst media: textiel, lasersnijders, 3D printers noem het maar op. Toch staat cyanotype, ook wel bekent als blauwdrukken, boven aan haar lijstje. Met haar nieuwe workshops hoopt zij andere Utrechters net zo enthousiast te maken. Wie weet ontdekken meer mensen het blauwdrukken in het nieuwe jaar.

Om te beginnen is de vraag natuurlijk, wat houdt blauwdrukken precies in? Duyker legt het uit:
“Cyanotype (of blauwdrukken) is een fotografisch proces uit 1842 waarbij na ontwikkeling een cyaan-blauwe afdruk ontstaat. Met deze techniek breng je met behulp van een mix van chemicaliën een lichtgevoelige laag aan op aquarelpapier. Hout, textiel, glas, schelpen of de binnenkant van eierschalen kunnen ook als drager ingezet worden.
Door de drager te bedekken met plantgoed, kantwerk, veren of negatieven en vervolgens te belichten met een UV-lamp (bijvoorbeeld een voormalige gezichtsbruiner, of de zon), ontstaat na spoeling en fixatie een fraai beeld (een zogenaamd fotogram) in blauwtinten en wit.”

Hoe bent u zelf in aanraking gekomen met het maken van blauwdrukken? 
“Net voordat het coronavirus ons land teisterde, nam ik zelf deel aan een workshop blauwdrukken. Ik was op slag verliefd op deze betoverende techniek. Tijdens de lockdowns had ik alle tijd om mij in het blauwdrukken te verdiepen. Het aanbieden van workshops was een mooie manier om meer in de maatschappij te staan en meer met mensen te werken, aangezien ik als zzp-er vooral thuis werkte.”

Ik las dat u een fascinatie voor planten heeft, waar komt deze fascinatie vandaan?
“Mijn liefde voor de natuur ontstond in de bossen en de duinen bij Heemskerk en op de boerderij van mijn oudtante, waar ik als kind vaak te vinden was. Ik kon urenlang kijken naar insecten en diertjes in het water en nog steeds kan alles dat leeft, van beerdiertje tot mammoetboom, mij mateloos fascineren.
Ik heb in het verleden 5 jaar in de biologische bloementeelt gewerkt bij een tuinderij in de bossen van Amelisweerd. Daar leerde ik veel over zeker 40 bloemensoorten. Het was ook een geweldige plek om mij uit te leven met mijn fotocamera – iets dat ik graag in mijn vrije tijd doe”, aldus Duyker.

Waarom is dit juist zo goed te combineren met blauwdrukken?
“Met de techniek van het blauwdrukken komen kunst en ontwerp, de fotografie en fascinatie voor planten en bloemen samen. Herderstasjes, judaspenning en fluitenkruid – het zijn maar een paar planten die zeer geschikt zijn om in te zetten bij het blauwdrukken.”

“Tip : Veel inspiratie kun je vinden op de social media platforms. Bijvoorbeeld de groepen: ‘Cyanotype’ of ‘world cyanotype day’ op Facebook en #cyanomasters op Instagram”

Sluit het blauwdrukken aan op de andere media waar u al ervaring mee had?
“Momenteel houd ik mij hoofdzakelijk bezig met het blauwdrukken en het geven van workshops. Mijn sieraden zijn nog steeds verkrijgbaar in mijn webshop en de kans is groot dat ik ooit weer achter de naaimachine ga zitten. Dit zal echter na mijn nieuwe ontdekkingstocht zijn: het tuften van zelf ontworpen kleden met een tuftpistool.

Alles wat met beeld te maken heeft, wekt mijn interesse. Ik ben van nature nieuwsgierig en ik vind het fijn om mij te ontwikkelen en te vernieuwen; om andere technieken te ontdekken en om te experimenteren. Ik zie het als een soort ontdekkingsreis en dat houdt mijn geest én mijn onderneming fris.”

Is blauwdrukken toegankelijk voor beginners? 
“Zeker! De basis van deze techniek is niet moeilijk en er zijn snel fraaie resultaten. Er is veel ruimte om te  experimenteren en iedereen kan zijn of haar eigen materiaal meenemen in de vorm van plantgoed of negatieven. Voor gevorderden zijn er ook voldoende mogelijkheden voor verdieping in deze techniek. Ik ben er zelf inmiddels ruim 2 jaar mee bezig en er valt nog voldoende te leren.”

Blauwdrukwerk van Marloes Duyker

Wat is voor beginners belangrijk om te weten?
“Als je je eigen foto’s wilt gebruiken, dan kun je zelf negatieven maken.
Let wel op, kleinbeeldnegatieven werken namelijk helaas niet.
Bewerk je beeldmateriaal in een fotobewerkingsprogramma tot een contrastrijk,
negatief beeld in zwart-wit en laat dit bij een kopieerwinkel uitprinten op
transparante sheets.
Naast foto’s kun je ook gebruikmaken van materiaal in de vorm van
(kinder-)tekeningen, handgeschreven teksten, poëzieplaatjes,
afbeeldingen van je favoriete game- of animatiekarakter, lingerie, etc.
Verzamel plantgoed en ander materiaal en experimenteer hiermee.”

Wat kunnen cursisten van uw workshop verwachten? 
“Een inspirerende en sfeervolle sessie van 2,5 uur, waarin de deelnemer – onder het genot van koffie, thee en fijne  muziek – zes afdrukken kan maken. Daarbij kunnen ze gebruik maken van mijn collectie plantgoed om een eigen wereld vorm te geven met afbeeldingen van vogels, vlinders, katten, konijnen, vissen, vaasjes (om je eigen boeket te schikken) en van de Domkerk.”

“Tot slot nog een waarschuwing: Deze techniek kan als verslavend beschouwd worden”