Maartje Roos begeleidt vanaf donderdag 11 april haar activiteit: wie schrijft die blijft. Deze activiteit is bedoeld voor inwoners van De Bilt met beginnende dementie en kan volgens haar helpen om het proces van dement worden te vertragen.

Maartje Roos heeft veertien jaar lang als teken- en schilderdocent cursussen gegeven aan mensen expliciet mensen boven de 55 plus, daarna is zij begonnen met ‘Maartje Roos teken- en schilderworkshops’ wat ze nog altijd doet. Nu is deze nieuwe activiteit eraan toegevoegd. Tijdens de activiteit laat Maartje Roos haar deelnemers vertellen over hun herinneringen. Dit gebeurt bij ontmoetingscentrum Bij De Tijd in de Bilt. Het plan voor deze activiteit is gekomen door MENS De Bilt, dat is een maatschappelijke onderneming die klaarstaat voor de inwoners van De Bilt.

De herinneringen die Roos hen laat oproepen verschillen per dag. Het kan gaan over het ouderlijk huis, over een feestdag die ze zich herinneren of over een bepaald kledingstuk van vroeger waar ze gehecht aan zijn of juist een hekel aan hebben. Roos zorgt ervoor dat ze hier zintuigelijk over gaan nadenken, en laat ze via deze manier op herinneringen stuiten waar ze normaal niet op zouden komen.

Wat is het doel van ‘wie schrijft die blijft’?

‘Voor mensen met lichte dementie is het belangrijk dat ze hun hersens nog blijven gebruiken, en het nadenken over een herinnering van vroeger helpt hier beter bij dan over een herinnering van gister. Als ze over vroeger praten krijgen ze er ook een goed geval van, ze zijn blij dat ze dat nog kunnen herinneren. Het delen met degene om hen heen is voor hen natuurlijk ook heel leuk, om samen een tijdperk bespreken en vertellen wat ze allemaal hebben meegemaakt.’

Helpt het tegen dementie?

‘De hele dagbesteding is erop gericht om de dementie niet heel snel te laten verlopen. Ik geloof er in dat als mensen actief blijven zowel in beweging, in hersens gebruiken en sociaal contact dat ze dan een betere kwaliteit van leven hebben dan als je ze maar een beetje in een hoekje laat zitten. Door je hersens te gebruiken en toch ergens mee bezig bent, denk ik wel dat dat het proces vertraagt. Je kan dementie natuurlijk niet stoppen, maar om me heen zie ik wel dat het een rol speelt. Ik heb ook een schilderklasje gehad met licht dementerende en zodra ze gingen schilderen en erover praten dan was het een goede stemming en waren ze helemaal opgevrolijkt. Maar als ik ze dan een uur later weer zag in de zitkamer waren ze helemaal uitgevloerd. Ik denk ook dat het voor elk mens niet goed is om in te zakken en weg te teren, dat weet ik wel zeker.’

Zit er een logica achter het schrijven, is het wetenschappelijk bewezen?

‘Ik heb de opleiding activiteitenbegeleiding gedaan en dat komt het natuurlijk allemaal aan de orde, vakken als muziek, gedichten, kunst. Bij mijn schilderlessen zijn er mensen die al heel lang bij mij komen en zij kunnen in een fase terechtkomen dat ze ook licht dementerend worden, en dan merk ik dat dat schilderen en schrijven echt bij blijft, iets wat mensen nog kunnen. Dat is heel gevoelsmatig. Ik moet ze wel helpen met het organiseren van materiaal, maar dat schilderen hoef ik ze niet bij te helpen, dat blijft goed ontwikkeld. En of het wetenschappelijk bewezen is weet ik niet, maar ik zie het gewoon, ik heb heel veel ervaring.’

Waarom is in het bijzonder voor mensen met beginnende dementie?

‘Ik heb ook zoiets gedaan voor jongere mensen, maar toen ging het mij meer om het schrijven. Ik ben dit begonnen omdat ik geïnteresseerd ben in schrijven, ik ben ook veel met poëzie bezig. In poëzie is het ook belangrijk om, nou voor mij tenminste, vanuit de zintuigen dingen te herinneren en daar vanuit te schrijven. Dus mijn insteek was schrijven, maar toen werd ik gevraagd om het voor een oudere doelgroep te doen en dat wilde ik ook proberen. Het is wel heel anders, omdat zij meer gaan vertellen dan schrijven, want schrijven is voor hen heel moeizaam. Maar ik vond het wel leuk om wat nieuws te proberen.’

Waarom is uw insteek schrijven?

‘Ik ben er zelf aan begonnen, omdat ik twee poëziebundels heb geschreven en schrijven erg leuk vind. Voor mij is het ook een automatisme dat als ik iets zelf leuk vind, wil ik dat ook aan andere mensen leren.’

Wat wekt het schrijven bij mensen op?

‘Soms vinden mensen het wel moeilijk. Want er komen mooie herinneringen terug en dan worden ze verdrietig dat die tijd voorbij is. Maar ze zeggen ook dat ze het fijn vinden dat er naar ze geluisterd wordt, als je over iets mag vertellen wat je heel erg raakt dan is het natuurlijk fijn dat er iemand naar je luistert.’