Van: ‘Ik ben in een ander land wakker geworden’ tot ‘het is de hoogste tijd dat er iets verandert’. Sinds 22 november is er discussie in de klas over de uitzonderlijke verkiezingsuitslag. Maar ook in de gangen, docentenkamer, bij het koffieapparaat en aan de bar van de Hide Out klinkt in alle toonaarden de onverwacht grote winst van de PVV door. Wat leeft in Nederland, leeft ook op de School voor de Journalistiek. Onder studenten en docenten, en dat is goed.

Rechten afbeelding: Pepijn van der Putten

In bijna elke les is de verkiezingsuitslag ingelaste lesstof. Docent/journalisten als ikzelf maken daar graag ruimte voor. Met respect voor ieders mening de journalistieke ‘5 w’s’ en de ‘h’ loslaten op de monsterzege. Wát is er gebeurd, waarom, en hoe kon het dat niemand dit had zien aankomen. Het land niet, de PVV zelf niet en de media niet. Emoties probeer ik te temperen. Discussie op basis van argumenten en feiten, met respect voor elkaars mening moedig ik aan. Dezelfde feiten waarop hopelijk ook kiezers, en onze studenten, hun keuze hebben gemaakt.

Hopelijk. Want eerlijk gezegd is het best even schrikken als het tegendeel blijkt tijdens zo’n open discussie. Vol vuur verklaart een VOLT-stemmer waarom een stem voor de Partij voor de Vrijheid een stem tegen Europa is. En dus ook een stem tegen een gezonde en veilige toekomst van Nederland, en studenten. Kijk naar wat Oekraïne overkomt. Een PVV-stemmer reageert verbaasd dat ie niet wist dat ‘ze’ uit Europa willen, en dus de volgende keer anders gaat stemmen. Voor het stemmen was er geen partijprogramma gelezen. Wat ook voor niet PVV-stemmers geldt. Wel was er sinds tijden weer live televisiegekeken, en genoten van de sterke debater Wilders in onder andere Vandaag Inside. En op Tik-Tok natuurlijk. Politieke keuzes bepalen op basis van oneliners in de (social)media? Als ik aanvul dat de PVV niet alleen Europa, maar ook de Eerste Kamer én de hele publieke omroep wil afschaffen, klinkt dat als ‘nieuws’ in de oren van sommigen. Dat de voorman van deze partij ons journalisten ‘tuig van de richel’ noemt, vergeet ik toe te voegen.

We bespreken hoe belangrijk het is dat iedereen zich thuis blijft voelen in ons land, en dus ook op onze school. Ongeacht welke culturele-, etnische-, religieuze- of politieke achtergrond dan ook. Dat iedereen zich durft te blijven uitspreken en naar elkaar blijft luisteren, zoals nu in die les is gebeurd. Dat dit ook hét moment is om het belang van persvrijheid in Nederland te bespreken. Kijk naar wat er gebeurt in landen om ons heen (Hongarije, Polen).  En dat het goed is dat ook jonge journalisten reflecteren op de rol van de media als vierde macht in onze samenleving (na de trias politica). Wat te doen met het uitdijende meningencircus op social media? Lukt het ons journalisten om tegenwicht te bieden aan de neiging van de mens (wat die ook kiest!) die schrijver Milan Kundera zo sterk beschrijft: ‘De mens wenst zich een wereld waarin goed en kwaad duidelijk van elkaar te onderscheiden zijn, want in hem huist zich het ongeschapen en ontembare verlangen te oordelen alvorens te begrijpen.

En hier komen alle halve columns samen die sinds 7 oktober wachten in mijn laptop op een ‘goed’ einde. Over een mogelijk nóg gevoeliger journalistiek onderwerp. Hoe een hele(nde) column te schrijven over de gruwelijke Hamas-Israël oorlog? Weinig is zo lang al hetzelfde en uitzichtloos, als de strijd om land en leven in Israël. Ook aan dit explosieve onderwerp kun je je alleen maar branden.

Tot ik ineens tussen al het oorlogsnieuws twee oude bekenden tegenkom in de krant; Lody en Saïd. Beiden interviewde ik voor televisie (De nieuwe dag & KRO De Wandeling). Het klinkt als een olijk duo, maar hun dagelijks werk is bloedserieus. Samen richtten zij Yalla! op. Die stichting gaat dagelijks in gesprek met jongeren over racisme met als doel de verschillen tussen bevolkingsgroepen als Joden en Moslims, te overbruggen. Beiden zijn rasechte Amsterdammers, maar Lody van de Kamp is een orthodoxe Rabbijn en Saïd Bensellam is moslim, ex-kickbokser en jongerenwerker. Hun oproep is onveranderd: blijf elkaar in de ogen kijken en naar elkaar luisteren. Schaf het woordje ‘de’ af. Spreek niet langer over ‘de moslims’, ‘de joden’ of ‘de Palestijnen’ maar spreek over mensen! Zo is het! Er is een volgorde in gebeurtenissen, maar geen hiërarchie in leed.

Nee, deze column gaat de oorlog niet stoppen of keuzes van kiezers veranderen. Maar er is iets dat we wel kunnen proberen, ook op onze school. Dat wat Lody en Saïd dichtbij al jarenlang doen: elkaar opzoeken, in de ogen kijken en in gesprek blijven.