‘Voor veel studenten voelt het alsof ze voor innovatievakken verplicht moeten nadenken in de stappen van design thinking,’ zegt Ralph Stam, docent aan de School voor Journalistiek die verschillende innovatievakken geeft. ‘En dat botst dan met hun beeld van wat creativiteit is.’ Toch is hij ervan overtuigd dat de methode de creativiteit niet inperkt. Integendeel: volgens hem biedt design thinking juist een kader dat helpt om je ideeën verder te ontwikkelen.  

Design thinking is een methode die in alle studiejaren terugkomt. Je doorloopt dan vijf verschillende fases: empathize, define, ideate, prototype en test. ‘Het klinkt misschien strak, maar het proces is juist iteratief. Het is een proces dat je steeds kan herhalen om op die manier je idee te blijven verbeteren tot je bij een eindproduct bent.  

Creativiteit begint bij research 

Volgens Ralph schuilt de kern van creativiteit niet in het loslaten van structuur, maar in het goed begrijpen van je doelgroep. ‘Creatief zijn begint bij het weten en begrijpen voor wie je iets maakt. Als je in de empathize-fase goed de tijd neemt voor je onderzoek, dan wordt het in de latere fases van design thinking gemakkelijker om originele ideeën te bedenken. Goede research vergroot je creativiteit.’  

Hij ziet dan ook parallellen tussen de design thinking fases en het journalistieke proces. ‘Tijdens het maken van je journalistieke producties doe je precies hetzelfde. Je onderzoekt het onderwerp, doelgroep, bepaalt daarna je invalshoek en gaat dan pas aan de slag met interviews. Ook dat is design thinking, alleen beleven we het anders.’ Het maken van journalistieke items heeft onbewust meer overeenkomsten met design thinking dan journalistiek studenten zich bewust zijn.  

Het proces is het product

Het grote verschil tussen deze twee processen is alleen het tempo waarop het gemaakt wordt. ‘Journalistiek studenten hebben een spanningsboog van een baksteen,’ zegt hij lachend. ‘Ze willen snel resultaat zien. Maar innovatie vraagt tijd. Je maakt iets, test het, ontdekt dat het niet werkt, en begint opnieuw. Dat voelt soms eindeloos, maar het maakt het eindproduct sterker.’  

Het design thinking-proces zou volgens Ralph meer gezien moeten worden als een redactievergadering. Wanneer je binnen een redactie een idee deelt, ontstaat er vaak een brainstorm waarin anderen je aanvullen, verbeteren en samen toewerken naar een sterker concept. ‘Als studenten op die manier naar innovatie zouden kijken, komt er veel meer creativiteit vrij,’ zegt Ralph. ‘Wanneer je echt de tijd neemt om te brainstormen over je ideeën, gebeurt er iets: je begint elkaar te inspireren, de ideeën vliegen over tafel en ineens ontstaat er iets veel originelers dan je eerste ingeving.’ 

Het is niet minder creatief; het is anders creatief  

Of design thinking creativiteit beperkt? Ralph denkt van niet. ‘Design thinking is niet bedoeld om je creativiteit te temmen, maar om het te structureren. De methode helpt je juist om verder te denken dan je eerste idee. Door steeds te onderzoeken, testen en verbeteren, komt je tot originelere, en daarmee creatievere resultaten.’ 

Hij vat het met een glimlach samen: ‘Creativiteit is niet dat ene geniale idee dat zomaar in je opkomt. Het is een proces waarin je de tijd neemt, onderzoek doet, feedback gebruikt en blijft verbeteren. Dat is design thinking, en dat is waar de creativiteit binnen design thinking ligt.’