NIEUWEGEIN – Nieuwegein heeft het laagste aantal vrijwilligers van heel provincie Utrecht. Dat meldt het Algemeen Dagblad (AD) naar aanleiding van een onderzoek van het RIVM. Het aantal vrijwilligers in heel Nederland is al jaren aan het dalen. Waar in 2012 nog 50,5% van de Nederlanders vrijwilligerswerk deed, was dat in 2022 maar zo’n 41,2% van de bevolking. Er zijn verschillende oorzaken aan verbonden, hierbij kan je denken aan vergrijzing of de coronapandemie. Maar hoe is dit terug te zien bij lokale organisaties?
Vrijwilligerswerk is volgens de Rijksoverheid werk dat onbetaald en onverplicht wordt gedaan, voor anderen of voor de samenleving. Je kan hierbij denken aan het hulp bieden aan iemand die beter Nederlands wil leren, iemand vermaken die eenzaam is of hulp bieden aan een sportclub of een dierenasiel. In het algemeen gelden er een aantal voorwaarden voor het doen van vrijwilligerswerk: het is in het algemeen belang of in een bepaald maatschappelijk belang, het is niet bedoeld om winst te maken en het komt niet in de plaats van een betaalde baan.
Vraag en aanbod naar vrijwilligers binnen Gemeente Nieuwegein
Het aantal vrijwilligers in Nieuwegein is ondanks dat het nog lager ligt dan het Utrechtse en landelijke gemiddelde, wel aan het stijgen. In 2022 was in Nederland zo’n 24,9% van de inwoners vrijwilliger, in gemeente Utrecht 21,1% van de inwoners en in Nieuwegein 19,2%. Dit meldt de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022 van de GGD’en, het CBS en het RIVM.
Bij de landelijke organisatie NL Voor Elkaar, een grote vacaturebank waar vrijwilligers over het gehele land zich kunnen aanmelden, is een overduidelijke groei te zien in het aantal aanmeldingen als vrijwilliger via de vacaturebank. Dit komt mede doordat de vacaturebank meer naamsbekendheid heeft gekregen, maar ook omdat er meer organisaties zijn die vacatures aanbieden op dit platform.
Ook bij Buurtplein Bateau in Nieuwegein, een plek waar veel vrijwilligers en andere buurtbewoners samen komen, is een groei in het aantal vrijwilligers te zien. Bateau is één van de vijf buurtpleinen van de overkoepelende welzijnsorganisatie Movactor. In totaal kent Movactor ongeveer 74 vrijwilligers. Juul de Bruin, werkzaam als Buurtverbinder bij Buurtplein Bateau in Nieuwegein: ‘Het wordt hier in het buurthuis steeds drukker, dus daarom is het belangrijk dat we meer vrijwilligers hebben,’ ze vult aan, ‘we hebben meer vrijwilligers nodig dan voorheen. Zo heb ik ook nu weer een vacature voor een vrijwilliger open staan.’
Alhoewel Buurtplein Bateau niet heel veel vrijwilligers nodig heeft, hebben andere buurtpleinen binnen Movactor en de gemeente wel last van een groter tekort aan vrijwilligers. Dat valt ook vrijwilliger Anneke Broekhuizen bij Buurtplein Bateau op. Ze is zogeheten gastvrouw bij Buurtplein Bateau en vertelt openhartig: ‘Ik heb eerder deze week bij een ander buurtplein geholpen omdat ze daar te weinig mensen hebben.’
Daling vrijwilligers in Gemeente Utrecht
In Gemeente Utrecht is een kleine daling te zien in het aantal vrijwilligers. Maar wat blijkt; de cijfers zijn nog steeds hoger dan de cijfers uit Nieuwegein. Een organisatie waar veel met vrijwilligers wordt samengewerkt, is de Tussenvoorziening in Utrecht. De Tussenvoorziening kende in 2022 zo’n 310 actieve vrijwilligers en is dus een grote organisatie waar veel vrijwilligers te werk gaan. Anne-Meike van den Berg, werkzaam bij de Tussenvoorziening Utrecht: ‘We zien over de laatste 5 jaar een kleine daling in het aantal vrijwilligers. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat er locaties zijn gesloten.’ De Tussenvoorziening organiseert veel verschillende activiteiten waar vrijwilligers voor nodig zijn. Hierbij kan je denken aan financiële hulp, maatjes, hulp in de daklozenopvang en bij vluchtelingenwerk kan je je steentje bijdragen.
Oorzaken landelijke cijfers hoger dan Nieuwegein
Het AD meldt vergrijzing als mogelijke oorzaak voor minder vrijwilligers binnen gemeente Nieuwegein. Er zijn steeds meer ouderen die vrijwilligerswerk doen, alleen zijn er te weinig jongere mensen die deze taken op den duur overnemen. Door deze kettingreactie en vergrijzing kunnen een hoop organisaties minder hulp krijgen van vrijwilligers.
In heel Nederland is het aantal vrijwilligers al voor langere tijd aan het dalen. Het CBS geeft hiervoor als voornaamste reden de coronapandemie. Dit heeft ervoor gezorgd dat er minder vrijwilligerswerk aangeboden werd en sommige mensen zijn hierdoor volledig gestopt met vrijwilligerswerk. Het aantal 65-plussers (de grootste groep vrijwilligers) is volgens het CBS weer op hetzelfde niveau gekomen als voor de coronapandemie.
