Factcheck: Veel soorten planten- en dieren gaan achteruit door stikstof, hoeveel soorten precies is niet aan te tonen

Factcheck: Veel soorten planten- en dieren gaan achteruit door stikstof, hoeveel soorten precies is niet aan te tonen

Foto ter illustratie. Boeren onderweg naar protest. Bron: Pixabay

Lidewij de Vos, beleidsmedewerker van het Forum voor Democratie en biochemicus, plaatste maandag 25 september de volgende tweet: ‘Slechts 7 dier-en plantsoorten zijn volgens de officiële gegevens de laatste 20 jaar achteruitgegaan door stikstof.’ Samen met de lijsttrekker van de FvD, Thierry Baudet, schreef Lidewij een ‘stikstof case study’. Hierin onderzochten zij de stikstofkwestie. De claim die Lidewij doet is echter niet te bewijzen en dus onjuist.

Lidewij de Vos baseert bovenstaande claim op het onderzoek dat zij samen met Thierry Baudet heeft gedaan voor het boek, zoals zij zelf zegt bij een aflevering van Forum Inside, de podcast van het Forum voor Democratie. Samen zijn ze ‘in het stikstofdossier gedoken’. Het onderzoek wat zij hebben gedaan is echter nu nog nergens terug te vinden, het boek komt namelijk pas in oktober uit.

De claim van De Vos komt uit de volgende quote voort: ‘Er is een onderzoek geweest naar de soorten die in Natura 2000 gebieden, de gebieden waar het om gaat, voorkomen. Dat zijn een stuk of 500 soorten, 60 soorten daarvan nemen af, en 7 daarvan hebben als voornaamste oorzaak stikstof. Dus in totaal is dat 1,5 procent waarvan gezegd wordt ‘dit gaat achteruit door stikstof’. Dit is op basis van ‘soorten organisaties’, die houden gegevens van dier-en planten soorten in Nederland bij.’

Albert Kerssies, wethouder Waddinxveen, is het niet eens met de claim die Lidewij deed. Albert is ook betrokken bij Nationaal Programma Landelijk Gebied. Dit programma richt zich op welke activiteiten je waar nog kunt doen in de provincie om de stikstofproblematiek te beheersen. ‘Door allerlei onderzoeksgroepen is bewezen dat er aan te tonen is dat stikstof ervoor zorgt dat soorten planten en dieren achteruitgaan’, aldus Albert. Er zijn een aantal soorten dieren die sterk achteruitgaan door de hoge stikstofuitstoot. ‘Vooral de vlinders en insecten zijn minder te zien. Dat heeft ook weer effect op de planten en dieren, die gaan hierdoor ook achteruit omdat ze minder te eten hebben.’

Onderzoek

Uit onderzoek van Wageningen University bleek het volgende: ‘Onder invloed van stikstof treden vermesting, verzuring en directe toxiciteit op. In Nederland zijn de afgelopen decennia ca. 400 plantensoorten die karakteristiek zijn voor voedselarme milieus, sterk afgenomen of zelfs verdwenen’. Hier wordt echter niet expliciet gezegd dat de oorzaak van afname bij de 400 plantensoorten door stikstof komt.

‘Sommige plantensoorten hebben eveneens sterk te lijden, maar worden met behulp van specifieke beheermaatregelen in stand gehouden. Voorbeelden hiervan zijn de klokjes- gentiaan, valkruid en heidekartelblad. Door decennia van overmatige stikstofdepositie, in combinatie met andere oorzaken, zijn veel soorten echter al bijna uitgestorven op landelijke schaal. Dezelfde processen zien we ook terug bij de fauna, met name bij de vlinders.’ Hier wordt aangetoond dat veel soorten zelfs bijna uitgestorven zijn. Er wordt alleen niet verteld hoeveel soorten precies.

Conclusie

De conclusie die je nu kunt trekken is dat er uit onderzoek niet expliciet aangetoond is hoeveel soorten achteruitgegaan zijn door overmaat van stikstof. Dit betekent dat Lidewij de Vos dit dus ook niet kan weten, dus is haar claim onjuist.

In de onderstaande link is meer uitleg over de factcheck uit de radio-uitzending van 29 september te beluisteren.

Over de auteur

Elise Roelofs

Elise Roelofs (2004) is student journalistiek op de Hogeschool Utrecht. Hiervoor deed ze havo op het Segbroek college. Ze woont in Den Haag en maakt video- en audioreportages voor Studio Vrijdag. Verder is ze geïnteresseerd in kunst en tijdschriften.