Met de nieuwe verkiezingen in het vooruitzicht nemen politici bepaalde standpunten in en proberen zij deze, op een zo overtuigend mogelijke manier, op de Nederlandse bevolking over te brengen. Een belangrijk punt op de politieke agenda blijft energie. Frans Timmermans van de Partij van de Arbeid doet bij collegetour een uitspraak over de al jaren omstreden kernenergie. Hij is van mening dat Nederland beter niet kan investeren in kernenergie: ‘Er is geen bedrijf dat in kernenergie wil stappen’. Deze claim blijkt niet helemaal juist.
Claim:
‘Er is geen bedrijf dat in kernenergie wil stappen’.
Oordeel:
Grotendeels onwaar
Oorsprong bron: Frans Timmermans is door Studio Vrijdag gevraagd waar hij zijn informatie wat betreft deze claim vandaan heeft. Uit de persvoorlichting kwam geen reactie.
Wat is kernenergie en hoe werken kerncentrales?
Het opwekken van kernenergie wordt gedaan door het splijten van Uranium. Dit wordt gedaan in een zogeheten kernreactor. Bij deze splijting komt er namelijk veel energie vrij. Dit splijten wordt veroorzaakt door een neutron. Uranium bevat zware atomen en deze worden beschoten met neutronen. Bij een splijting komen 2 of 3 neutronen vrij. Op deze manier komt er dus ook steeds meer energie vrij. De opwekking van kernenergie wordt gezien als opwekking van ‘schone energie’. Het zorgt namelijk voor een minimale uitstoot van CO2 (deze is vergelijkbaar met de uitstoot bij wind- en zonne-energie). Wel produceren kerncentrales een hoop radioactief afval en is de bouw van centrales erg duur.
Bedrijven en kernenergie
Kerncentrales en kernenergie blijven altijd nog een punt van discussie. In het geval van een ongeluk, waarbij radioactief afval vrijkomt, zullen de gevolgen desastreus zijn. Echter kennen kerncentrales enorm goede veiligheidsprocedures en is de kans dat dit zal gebeuren niet groot. Het risico op zo’n ramp en de kosten van een kernreactor (de schatting voor de benodigde investering is € 1,9 miljard voor 1000 Megawatt elektrisch vermogen) lijken aannemelijke redenen voor bedrijven om ‘niet de kernenergie in te stappen’, zoals Timmermans claimt. Maar dat betekent niet dat bedrijven dat helemaal niet willen. Een rapport van KPMG, afkomstig uit 2021, laat andere uitkomsten zien. KPMG onderzocht de belangen voor de bouw en het beheer van kerncentrales voor verschillende soorten bedrijven. Hieruit blijkt dat er één belangrijk detail bedrijven in de weg staat: de bekostiging. Zij willen dat overheidsinstanties het grootste deel van de kosten op zich neemt. In het buitenland zijn er overigens al wel energiebedrijven die kernenergie omarmen. Dat blijkt uit een rapport van Wittenveen & Bos, scenariostudie kernenergie: Finland heeft vijf kernreactoren, die in handen zijn van twee Finse energiebedrijven.
Expert
Expert Maarten van der Kloot Meijburg van eRisk Group bevestigt ook dat de uitspraak niet helemaal juist is. Hij heeft lange ervaring in de energiemarkten. ‘Nou er zijn wel bedrijven die in kernenergie willen stappen, maar ik denk dat wat Frans Timmermans bedoelt, is dat geen bedrijf dat wil doen zonder dat de overheid een deel van de risico’s overneemt. Onder die voorwaarden zijn er weldegelijk bedrijven die willen investeren in kernenergie. Hij had het dan anders moeten verwoorden, want op deze manier klopt zijn uitspraak inderdaad niet. Daarbij komt dat er ook al bedrijven zijn die kernenergie hebben omarmd. Zo heeft het Franse elektriciteitsbedrijf EDF wensen om in Nederland een kernreactor neer te zetten, dus er bestaan al gewoon bedrijven die investeren in kernenergie.
Conclusie
De claim van Frans Timmermans dat geen enkel bedrijf bereid is om te investeren in kernenergie blijkt grotendeels onjuist te zijn. Hoewel de hoge kosten en het risico op radioactieve vervuiling zeker barrières vormen voor bedrijven, is er bewijs dat sommige bedrijven wel interesse tonen, zij het onder de voorwaarde dat de overheid een deel van de risico’s op zich neemt. Bovendien hebben enkele energiebedrijven in het buitenland al geïnvesteerd in kernenergie. Het is daarom van belang om dergelijke claims nauwkeurig te formuleren om een volledig en nauwkeurig beeld te geven van de situatie rond kernenergie en investeringen in de sector. Timmermans heeft wel gelijk dat bedrijven dit niet zelf willen financieren. Dit zorgt ervoor dat deze claim wordt beoordeeld als grotendeels onjuist.
