UTRECHT – Recentelijk is in mediacentrum IMPAKT een nieuwe tentoonstelling geopend: In Touch. Deze tentoonstelling stelt technologie als middelpunt van onze relaties met elkaar als mensen. De tentoonstelling bestaat uit een verzameling van diverse werken die zijn gecreëerd door verschillende kunstenaars. Een van deze kunstenaars is de Japans-Braziliaanse Paula Nishijima, die momenteel in Amsterdam woont. Haar werk ‘Plug-In Habitat’ is een van de eerste dingen die je ziet bij binnenkomst. Plug-In Habitat is een koepel met daarin allemaal biologische sculpturen die zijn geïnspireerd door de adaptieve structuren van planten en hun relaties met andere wezens. Zij is voor research onder andere naar een biomimetisch laboratorium in Spanje gegaan. Biomimetica is ‘inspiratie krijgen uit leven, biologie en natuur’, aldus Nishijima. Paula Nishijima vertelt meer over haar researchproces voor Plug-In Habitat. 

“Deze expositie is een groepstentoonstelling met artiesten die hebben meegedaan aan het ‘European Media Art Platform (EMAP) Residencies’. EMAP is een netwerk van Europese partners, elk jaar selecteren ze ongeveer vijftien artiesten. Elke artiest gaat dan naar een andere institutie in een ander land en dan eindig je met een kunstwerk. Dit heet een residentie. Deze creaties maak je dan gerelateerd aan specifieke onderwerpen dat elke institutie wilt presenteren. In het geval van deze expositie heeft de maker, Daniela Tenenbaum, contact met mij gemaakt en zei dat ze geïnteresseerd is in mijn werk. Ze zei mij dat ze Plug-In Habitat in een expositie wil presenteren die gaat over de verbinding tussen mensen, In Touch. Natuurlijk sta ik ervoor open om hieraan mee te werken, ik vind het namelijk een interessant onderwerp.” 

Contact 

“Ik kende een paar van de andere kunstenaars al, bijvoorbeeld Nadja Verena Marcin, zij heeft de feministische bot Sophie Gray gecreëerd. Ik had haar al bij andere exposities ontmoet. Soms reis ik om mijn werk te installeren voor exposities en dan ontmoet ik ook andere artiesten. In het geval van deze expositie was het fijn dat ik in Nederland kon presenteren, omdat ik hier ook woon. Ik vind het dan leuk om bijvoorbeeld vrienden en kennissen uit te nodigen, dit was daarom een andere soort presentatie voor mij.” 

De creatie 

“Ik ging in 2022, mijn ‘residentie’ jaar, naar de institutie LABoral, in Spanje. Hier ben ik gestart met Plug-In Habitat. Bij Plug-In Habitat hoort een researchkaart, deze hangt bij de expositie aan de muur. Hierin introduceer ik alle collaborateurs. Voor dit project heb ik met heel veel mensen samengewerkt, waaronder ook Marlén López en Manuel Persa. Marlén en Manuel zijn medeoprichters van het biomimitesche laboratorium in Ladines, dit is een hele kleine stad in de natuur in Spanje. Marlén López en Manuel Persa zijn daar een lab en training plek gestart. Ze geven daar workshops en ze introduceren daar veel verschillende technieken en technologieën die verwant zijn aan biomimetica. Biomimetica houdt in dat je inspiratie krijgt uit leven, biologie en natuur. Marlén is een architect en haar PhD gaat over planten en hoe we inspiratie kunnen krijgen uit de technologie en de hulpmiddelen van de planten. Hierbij heeft ze gekeken hoe we deze technologieën kunnen toepassen in de architectuur. Door de collaboratie met haar heeft Plug-In Habitat ook deze inspiratie van architectuur.” 

Het researchproces 

“Plug-In Habitat is een lopend project. Ik heb hier veel veldresearch voor gedaan. Ik heb samen met Marlén Lopéz hele lange wandelingen gemaakt, waar we allemaal planten hebben bekeken. Marlén heeft mij allemaal dingen vertelt over deze planten, ze heeft me geleerd dat alles in het lichaam van een plant een doel heeft. Een voorbeeld hiervan is dat blaadjes in de bergen een hele donkere groene kleur kunnen hebben door het tekort aan licht. Hoe donkerder het blaadje, hoe meer licht ze absorberen. Een groot deel van mijn researchproces bestond uit deze wandelingen, daarnaast heb ik een paar workshops bijgewoond, met Marlén samengewerkt in het lab en geëxperimenteerd met 3d-prints. Na deze research ben ik teruggegaan naar LABoral, hier hebben ze een ‘FabLab’. In een FabLab staat allemaal apparatuur die je kan gebruiken, zoals 3d printers en lasermachines om dingen mee te snijden. Er is altijd een dag in de week waarin ze open zijn voor het publiek, dan kan je hierheen gaan om je idee uit te voeren. Ik wilde graag gebruik maken van de FabLab van LABoral. Een van mijn collaborateurs was een technicus die daar werkte, ik heb daar met hem gewerkt om de sculpturen te ontwikkelen. Heel veel mensen hebben mij geholpen met dit project, daarom heb ik ook de researchkaart toegevoegd aan het werk.”  

Reacties 

“Ik geloof ook dat het heel moeilijk is om het hele concept van het werk te omvatten. Mensen hebben me veel vragen gesteld, soms antwoord ik dan heel theoretisch en leg ik alles uit over de planten en het hele concept. Maar de technologie erachter is ook heel ingewikkeld, dus het is soms moeilijk om het in makkelijke termen uit te leggen. De sculpturen bewegen namelijk heel subtiel, je moet er dan ook echt de tijd voor nemen. Het is een beetje het tegenovergestelde van onze levensstijl, waar we altijd achter iets aanrennen, alles is altijd heel snel, neem bijvoorbeeld de snelheid van het internet.” 

Inspiratie 

“Iets als Plug-In Habitat heb ik nog niet eerder gemaakt. Eerder heb ik werken gemaakt over onder andere mieren- en bijenzwermen. Dit zijn leefsystemen die geen centrale controle hebben, er is niet iemand de baas. Met mijn research en werk probeer ik hierop te reflecteren, wij als mensen hebben namelijk meestal een leider in de samenleving. In de leefsystemen van dit soort zwermen, en ook planten, is dit niet het geval. De individuen doen aan zelforganisatie, dit is een punt in mijn research waar ik geïnteresseerd in ben. Wetenschap kan niet goed uitleggen hoe dit werkt, ik vind het mysterie en de ruimte voor speculatie leuk.” 

Dit interview is vertaald uit het Engels.