Utrecht centrum- De ambitie van een rookvrije generatie in 2035 is in gevaar door het intrekken van het voorbereidingsbesluit. Utrecht liep voor op het landelijke doel van een rookvrije generatie in 2040, maar voorlopig blijven tabakswinkels open door het gebrek aan nieuwe wet- en regelgeving vanuit de overheid als gevolg van het ontbreken van een kabinet. Het gemeentelijk beleid ligt stil en kan nu geen verdere stappen nemen om een rookvrije generatie te creëren. ‘’Het is nog onzeker of Utrecht in 2035 rookvrij zal zijn, we zijn er hard mee bezig maar er moet nog veel gebeuren’’, aldus omgevingswet adviseur Simon Handgraaf.

De gemeente Utrecht is fanatiek bezig om een groene en gezonde stad te zijn, daarom staat het streven van rookvrije generatie in 2035 hoog op de agenda van de gemeente Utrecht. Echter gooit het gebrek aan goeie wet- en regelgeving vanuit de overheid roet in het eten en is het de vraag of dit doel nog haalbaar is.

Nederland is al een aantal jaren bezig om roken te ontmoedigen en aan de weg te timmeren voor een rookvrije generatie in 2040. Er zijn al een hoop maatregelen genomen om hiervoor te zorgen zoals; het invoeren van een rookverbod op onderwijsterreinen, het verbieden van verkoop van sigaretten in de horeca en het invoeren van neutrale verpakkingen voor sigaretten. Op 1 juli 2024 zal het verbod op de verkoop van sigaretten in de supermarkt aan dit rijtje worden toegevoegd. De maatregelen hebben al enig effect gehad: volgens het CBS  rookte in 2014 26% van de 18-plussers wel eens een sigaret en dit is in 2023 gedaald naar 19%. Helaas is dit nog niet genoeg voor een rookvrije generatie.

Onlangs heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen waarbij het tabaksbeleid gemeentelijk uitgevoerd kan worden door middel van een vergunningsstelsel van tabaksverkooppunten. Hiermee kan de gemeente een maximumaantal van verkooppunten per wijk vaststellen en geeft het de mogelijkheid om dit strategisch te reguleren. Door het gebrek aan regelgeving op landelijk niveau moet het voorbereidingsbesluit worden ingetrokken en duiken er allerlei tabaksspeciaalzaken op in Utrecht.

Medewerkster Sam (vanwege privacy redenen zonder achternaam, haar naam is bij de redactie bekend) van de onlangs geopende tabaksspeciaalzaak op de Twijnstraat vertelt dat ze open zijn gegaan omdat het wettelijk gezien kon en omdat ze zien dat er veel vraag naar is aangezien de verkoop van sigaretten op veel plekken verdwijnt. Het enige waar ze zich aan moeten houden is het raam voorzien van een sticker en het dichthouden van de deur zodat mensen de sigaretten niet van buiten kunnen zien. De tabaksspeciaalzaak de oude tijd in Utrecht wilde niet reageren omdat ze de afgelopen tijd negatief worden weggezet in de media en worden gezien als de ‘nazi’s van de moderne tijd’ volgens longartsen.

Raadsleden maken zich zorgen om het intrekken van het voorbereidingsbesluit en benadrukken de noodzaak van het komen met nieuwe maatregelen vanuit de overheid om zo de tabaksverkoop te beperken. Raadslid Fred Claassen van GroenLinks vindt dat de overheid meer moet doen dan ze nu doet, want met de huidige tabakswet kunnen we op gemeentelijk niveau te weinig uitvoeren. ‘’We vinden als gemeente dat dit traject geleidelijk uitgevoerd moet worden zodat je ook de mensen de kans geeft om af te kicken, maar op dit tempo komen we niet vooruit’’.

Omgevingswet adviseur Simon Handgraaf houdt het niet voor onmogelijk dat Utrecht in 2035 rookvrij is, maar er is nog veel werk aan de winkel. ‘’De verantwoordelijkheid van tabaks wet- en regelgeving ligt nu nog bij de rijksoverheid en vanwege het gevallen kabinet is het nog de vraag of het nieuwe kabinet achter de motie staat die onlangs is aangenomen. 2035 is nu nog ver weg en we zijn er hard mee bezig dus ik sluit het niet uit, maar er moet nog wel veel gebeuren’’.

Verslaggever Pieter Dhuyvetter gaat in gesprek met Linda Bode van Volt over een rookvrije generatie.