Steeds meer kinderen uit groep 7 en 8 worstelen met slaap en vermoeidheid. De kinderen slapen slechter en zijn vaker moe, blijkt uit cijfers van de Volksgezondheidmonitor Utrecht. De cijfers laten een stijging zien, waarbij het percentage kinderen dat zich vaak moe voelt in 6 jaar tijd is gestegen van 12% naar 21%. Daarnaast is het percentage van het aantal kinderen dat slecht slaapt toegenomen van 7% naar 12%. Slaapcoach Marilot Spijk ziet de opkomst van het beeldscherm als een van de voornaamste boosdoeners. Ook volgens slaapcoach Marloes Kolstee helpt de hele onlinewereld niet bij het tot rust komen voor het slapen.

‘’Het beeldscherm is echt iets wat de slaap beïnvloedt’’, zegt Marilot Spijk, slaapcoach en oprichter van Lot of Sleep. ‘’Het blauwe licht beïnvloedt de aanmaak van melatonine. Ik denk dat dat een van de grootste redenen is dat kinderen slechter slapen. Met name mobiel gebruik en tablet gebruik voor het slapen gaan’’, aldus Spijk. Ook Marloes Kolstee, slaapcoach en oprichter van The Goodnight Club, vertelt over het gebruik van telefoons. ‘’Kinderen zitten constant vastgeplakt aan hun mobiele telefoon en misschien ook wel aan iPads en Playstations games. Alles wordt online gedaan.’’ Tegenwoordig spelen kinderen minder buiten en zitten ze vaker achter een beeldscherm. ‘’Ik zie dat hele groepen met elkaar afspreken op school om online te gamen als ze thuis zijn’’, voegt Kolstee eraan toe. ‘’En als er daarna nog huiswerk gemaakt moet worden of een boekbespreking voorbereid moet worden, om vervolgens met die telefoon in bed te duiken, gaan kinderen veel te laat en onrustig slapen.’’

Slaapcoach Kolstee heeft zelf een tienjarige, bijna elfjarige in huis, die ook een mobiel heeft. ‘’Wij hebben daar, gezien ook mijn achtergrond als kinderslaapcoach, hele duidelijke afspraken over. Over waar die telefoon opgeborgen moet worden, dat die niet mee naar boven gaat en dat die ook niet gebruikt mag worden als wekker.’’ Ze weet zeker dat dat niet in ieder gezin gebeurt. ‘’Ik zie als slaapcoach bij jongere kinderen dat een scherm, vaak de tv of een iPad, heel veel wordt ingezet om kinderen even zoet te houden, even tot rust te laten komen. Terwijl als iets je niet tot rust brengt, zowel mentaal als fysiek niet, dan is het een scherm met wit licht, prikkels, bewegende beelden en veel geluid’’, vertelt Kolstee.

Het moderne leven
Slaapcoach Spijk zegt ook dat het moderne leven natuurlijk is veranderd. ‘’Je ziet vaak dat of beide ouders werken of als het een alleenstaande ouder is, dat die ouder werkt en dat zorgt er natuurlijk ook voor dat het hele avondritueel opschuift’’, vertelt Spijk. ‘’Als kinderen moeten wachten tot hun ouders klaar zijn met werken of bij de opvang zitten, dan heeft dat natuurlijk ook allemaal invloed op het slaapritueel, want dat schuift dan op. Dan gaat het avondeten iets later, het naar bed gaan iets later, dus dat heeft er zeker mee te maken’’, licht ze toe. Ook Kolstee benoemt de drukte van het moderne leven. ‘’Laat eten, laat naar bed, daarna nog sporten, te lang op schermpjes kijken, dat hoort wel echt bij de nieuwe leefstijl van dit moment.’’

Stress en prestatiedruk
Ook de stress en prestatiedruk zorgt ervoor dat kinderen minder goed slapen. ‘’Het zorgt voor een ongemakkelijk gevoel, het zorgt voor adrenaline, het zorgt voor minder goed slapen en ik kan me voorstellen dat kinderen in de leeftijd van 10 tot 12 jaar een heleboel andere dingen hebben waar ze over nadenken, waar ze over piekeren’’, benadrukt Kolstee. ‘’Hoe onrustiger, hoe minder uitgerust, hoe vermoeider je begint aan een nacht, dat klinkt misschien gek, hoe slechter de slaap is in die nacht’’, vertelt ze. ‘’Bij mensen die veel doen aan ontspanning voordat ze gaan slapen, zie je dat dat een veel betere start van de nacht is, dan piekeren, druk, prestatiedrang en stress om welke situatie dan ook. Er zijn allerlei redenen waarom je minder kan slapen en dat heeft ook zeker impact op het voelen van vermoeidheid en het ervaren van een vermoeid gevoel.’’ Daarnaast denkt Spijk dat kinderen al veel druk ervaren. ‘’Kinderen uit groep 7 en 8 krijgen vaak al vanuit school heel veel druk, maar ook vanuit sport, soms 3 keer moeten trainen, wedstrijden’’, aldus Spijk. ‘’Dan zitten kinderen vaak ook nog op een andere sport of iets van creatieve lessen of iets met muziek. Dus echt tijd om buiten te spelen, ja dat is wel een beetje veranderd. Terwijl juist buitenspelen zo belangrijk is voor het dag- en nachtritme en voor de melatonineaanmaak. Dus zeker dat buitenspelen is heel belangrijk en door de druk van school en andere sociale druk, zie je dat dat heel veel stress kan opleveren’’, legt ze uit.

Tips om beter te slapen
Marilot Spijk: ‘’Vaak is de slaapomgeving heel belangrijk, wij noemen dat slaap hygiëne, dus zorg dat kamers donker zijn, dat er niet te veel prikkels zijn, dat kinderen voordat ze naar bed gaan het liefst niet meer op hun telefoon of scherm zitten. Nou is dat altijd een beetje gedoogd, want dat doen best wel veel ouders en kinderen. Ik denk dat als de slaapkamer heel rustig is en een goede temperatuur heeft, niet te warm, niet te koud, dat zijn vaak factoren waar je in eerste instantie wel iets aan kan doen.’’ Daarnaast kunnen ouders ook helpen bij het creëren van een goed dag- en nachtritme. ‘’Zorg dat je kind lekker naar buiten gaat, veel daglicht op zich neemt, zodat dat goed in dat dag- en nachtritme, in dat bioritme opgenomen wordt en zorg ervoor dat de melatonineaanmaak gewoon goed gaat, dus geen schermen meer, geen blauw licht, voordat ze naar bed gaan, het liefst 2 uur van tevoren niet meer op hun scherm.’’

Marloes Kolstee: ‘’Kinderen gaan structureel te laat naar bed. Dat zie ik bij jonge kinderen, dat zie ik bij oudere kinderen, bedtijden liggen heel laat. Ik gok dat kinderen in het laatste jaar van hun basisschool nog velen malen later naar bed gaan, omdat ze ook drukkere programma’s hebben. Ze moeten meer doen en daarna moeten ze dat scherm nog helemaal uitvogelen, voordat ze willen gaan slapen. Eerder naar bed gaan is echt het allerbelangrijkste, zodat je meer nachtrust hebt.’’ Ook kunnen ouders hun kinderen helpen bij een rustig, kalmerend bed ritueel. ‘’Niet tot laat huiswerk maken, sporten en dan nog op die mobiel, maar lezen, nog even werken aan een creatieve opdracht voor school, dan lekker douchen en op een ontspannen manier naar bed gaan. Dat is echt wat veel beter werkt, dan de manier die ik meestal zie.’’