Het aantal schoolverlaters in verschillende gemeenten in de provincie Utrecht is gestegen in het schooljaar 2021/2022, blijkt uit cijfers van DUO. In een vergelijking tussen het schooljaar 2020/2021 en 2021/2022 blijkt dat de vijf grootste gemeenten in de provincie, Utrecht, Amersfoort, Zeist, Veenendaal en Stichtse Vecht een toename hebben ervaren in het aantal jongeren dat de school verlaat. Cijfers laten zien dat gemeente Utrecht het beter doet dan de vier andere gemeenten.
In de gemeente Utrecht steeg het percentage schoolverlaters van 1,9% in het schooljaar 2020/2021 naar 2,3% in 2021/2022, terwijl het percentage in Amersfoort van 1,6% in het schooljaar 2020/2021 steeg naar 2,4% in het schooljaar 2021/2022. Ook in Zeist is een flinke toename te zien. Het percentage schoolverlaters steeg daar van 1,4% naar 2,2%. Dat is een grotere toename dan de grotere gemeente Utrecht.
De situatie in Veenendaal laat een iets gematigdere groei zien, met het percentage schoolverlaters dat steeg van 1,9% naar 2,1%, waar de gemeente Stichtse Vecht een iets grotere toename laat zien. Daar steeg het aantal schoolverlaters van 1,1% naar 1,6%. De stijging is het grootst in het MBO. De vraag die zich hierbij opdringt, is waarom de toename van het aantal schoolverlaters in Amersfoort, Zeist en Stichtse Vecht aanzienlijk hoger is dan die in Utrecht.
Mogelijke oorzaken
Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor de hogere percentages in Amersfoort, Zeist en Stichtse Vecht. Barbara, teamleider van entree opleidingen, denkt dat het te maken heeft met verschillen tussen de gemeenten op het gebied van economische kansen, sociaal welzijn en onderwijsbeleid. ‘’Door de krappe arbeidsmarkt, vonden jongeren het aantrekkelijker om te werken in plaats van te studeren. Dat heeft een grote bijdrage gehad in de toename van het aantal schoolverlaters.’’
Ze vertelt dat Utrecht ook relatief een rijkere stad is dan bijvoorbeeld Amersfoort en de werkloosheid is ook lager dan in de omliggende gebieden. Daarnaast wijst Barbara naar het onderwijssysteem van Utrecht. ‘’Scholen in Utrecht hebben een goede reputatie en er is meer aandacht voor passend onderwijs.’’
Niet alleen de krappe arbeidsmarkt heeft een rol gehad in de toename. Jongeren verloren ook hun motivatie tijdens de coronapandemie, doordat veel lessen online werden gegeven. Ook kampten jongeren met psychische problemen en verlieten zij hun opleiding, omdat het toch niet bij hen pasten. Dana(21) is zo’n jongere die kampte met haar mentale gezondheid. Doordat er het één en ander in haar thuissituatie is gebeurd, kwam zij in een depressie terecht, waardoor zij moest stoppen met de opleiding waar zij toen mee bezig was. ‘’Door de depressie, was het voor mij niet meer te doen om school te volgen. Ik trok mij steeds meer terug, had nergens zin meer in en ik had geen concentratie. Uiteindelijk heb ik besloten om een tussenjaar te nemen en te werken aan mijn mentale gezondheid en dat is de beste beslissing die ik toen heb gemaakt.’’ Sinds het schooljaar 2022/2023 is zij weer bezig met een opleiding, een andere opleiding die ze daarvoor deed. ‘’Ik deed eerst pedagogisch medewerker, maar ik merkte toen ook al dat die opleiding niet helemaal bij mij paste. Nu doe ik Media & Communicatie en ik voel mij op mijn plek hier.’’
Toekomstige maatregelen
De trend van het toenemende aantal schoolverlaters is zorgelijk, vindt ook gemeente Utrecht. Zo hebben zij meerdere maatregelen die zij nemen om het aantal schoolverlaters terug te drinken. Focus bijvoorbeeld. Focus monitort, benadert en begeleidt jongeren tussen de 18-23 jaar die geen opleiding (meer) volgen en nog geen startkwalificatie hebben behaald, en benadert specifiek de groep jongeren met een inkomen tot €4732,-. Jongeren die een hoger inkomen hebben mogen bij scholingsvragen altijd gebruik maken van de loopbaancoaching. Ook werken scholen samen in een samenwerkingsverband passend onderwijs. Samen maken zij een ondersteuningsplan dat beschrijft hoe zij zorgen voor een dekkend aanbod van onderwijsondersteuning van leerlingen in de regio.
SchoolWerkt zit in regio Utrecht en heeft ook verschillende maatregelen. Via Terug naar School begeleiden zij de jongeren zo snel en goed mogelijk terug naar het onderwijs. Daarbij hebben ze twee maatregelen. Zo versterken zij hun regionaal begeleidingsaanbod door het uitwisselen van kennis en ervaring uit de vier subregio’s en proberen zij om te gaan met de schommelingen op de arbeidsmarkt. Als jongeren kiezen om het onderwijs te verruilen voor de arbeidsmarkt, proberen zij die jongeren wel te blijven stimuleren om toch hun startkwalificatie te halen.
