Foto: Julia Śniecikowska
Stadsklooster Utrecht, waar Writefulness en andere activiteiten worden gehouden.

Lombok – Writefulness, een cursus voor het schrijven naar bewustzijn, is deze week van start gegaan in het stadsklooster aan de Kanaalstraat. De cursus Writefulness is een vorm van meditatie die nieuwe perspectieven op dagelijkse leven en onalledaagse ervaringen biedt, maar hoe erg lijkt het schrijven tijdens deze cursus op mediteren?  

De cursus  

Brenda van Dam is eigenaar van bureau voor levenslinguïstiek, geeft schrijfcursussen en is ook mededocent Writefulness in het stadsklooster. ‘We wilden iets met taal en iets met schrijven over jezelf met een meditatieve invalshoek zodat mensen er ook wat inzicht op kunnen krijgen.’  

De docenten willen iedereen die meedoet bewuster maken van wat hen bezighoudt in het dagelijkse leven. Dit doen ze door elke week samen te komen en een ander thema aan te kaarten: ontmoeting, vrijheid, verlangen, geven en ontvangen. De cursus duurt in totaal vier weken en kost vijftig euro per persoon. Ook is er een ‘social price’ van veertig euro voor iedereen die het minder breed heeft. We vroegen van Dam hoe deze cursus in zijn werk gaat: ‘Ik geef allerlei opdrachten waar je eigenlijk even heel kort inzoomt op een moment in je leven, bijvoorbeeld dat je vroeger aan het spelen was, een studiekeuze maakte of aan het uitgaan was. Dat verhaal schrijf je op en lees je voor aan je groepje. Zowel het schrijven, voorlezen als het luisteren hebben alle drie een eigen functie. Wat heel erg belangrijk is, is dat je er geen oordeel bij hebt als schrijver en dat is misschien het moeilijkst. Het leuke is dat het altijd goed is. Er wordt niet gelet op spelling of structuur. Het verhaal staat zoals het staat en het is altijd goed en heeft je altijd iets te vertellen. Je wil mensen door het schrijven een gevoel geven over wie ze zijn en daar moet je het eigenlijk bij laten. Er komen tien mensen binnen, die ook met 10 verschillende ideeën, verwachtingen en doelen binnenkomen. De één wil lekker schrijven en de ander staat juist op een kruispunt in hun leven. Sommige mensen willen over lichte dingen schrijven en sommige over zwaardere dingen. Ik kan dat als docent niet veel doen. Je moet mensen faciliteren, waardoor zij het schrijven kunnen doen. Wat dat brengt voor mensen is niet aan mij, maar ik moet wel overal bewust van zijn.’  

Veilige omgeving 

Schrijven is voor velen een uitlaatklep voor emoties. Het kan eng zijn om nieuwe dingen over jezelf te weten komen of nieuwe emoties te openen. Soms kan het zelfs lastig zijn bij mensen die dicht bij je staan. Van Dam vindt het daarom ook belangrijk om een betrouwbare omgeving te bieden. De sfeer tijdens deze cursus is daarom ook heel veilig en compassievol. Bij binnenkomst word je meteen verwelkomd met een warm gevoel en openheid. Er zitten mensen die elkaar over het algemeen niet kennen. Een diverse doelgroep met veel verschillende mensen, daardoor voel je je meer op je plek. Iedereen is anders en heeft andere verhalen om te delen. ’De jongste is rond de dertig en de oudste net met pensioen. Iedereen zit daar met beste bedoelingen. Je gaat niet op de teksten in, het is geen praatgroep. Dat maakt het heel veilig. Het ene moment is iedereen aan het lachen en het ander moment zit iedereen in tranen. Soms zijn mensen verbaasd over wat ze tegenkomen, zowel in hun eigen tekst als die van ander. Het schrijven is de drager van de emotie, maar we gaan niet op de emotie in en dat maakt het veilig’, vertelt ze. Het gevoel om dingen te delen met elkaar gaat bijna vanzelf.  

Van gesprekken tot schrijven 

Van Dam is altijd bezig geweest met taal en tekst. Ze is persvoorlichter en redacteur geweest. Op een gegeven moment had ze dat zolang gedaan dat ze er, volgens haar, de ‘pest’ aan had. ‘Een haat-liefdeverhouding’, vertelt ze. Toen is ze veel interviews gaan doen voor vakbladen, ze merkte dat er iets gebeurde met mensen. ‘Als je een goed gesprek hebt, ontstaat er iets en dan wordt er iets bijzonders in beweging gebracht. Dat vond ik eigenlijk heel leuk. Toen ben ik daar iets mee gaan doen in de vorm van een opleiding autobiografisch coachen. Daar ben ik in aanraking gekomen met autobiografisch-schrijven en toen dacht ik: dat is voor mij; dat is mijn plekje. Op deze manier kon ik de twee combineren. Autobiografisch schrijven is eigenlijk inzoomen op de levensloop. Heel veel mensen hebben de behoefte om hun levensverhaal op te schrijven, maar je levensverhaal opschrijven van begin tot eind is nogal een klus en dat hoeft ook helemaal niet. Eigenlijk is mijn grootste drijfveer niet eens om zelf te schrijven, maar om mensen te doen schrijven. Ik verbaas me er ook over hoeveel plezier mensen kunnen hebben in het schrijven,’ vertelt van Dam. ‘ 

Deze cursus zorgt er niet alleen voor dat je bewuster wordt van je emoties, maar ook dat je tot rust kan komen in je dagelijkse leven.  

Audio-interview Brenda van Dam, door Jack van Deventer.

Tekst: Julia Śniecikowska
Audio: Jack van Deventer

Bronvermelding 

Writefulness | Meditatief schrijven | Stadsklooster Utrecht. (z.d.). Stadsklooster Utrecht. https://stadskloosterutrecht.nl/event/writefulness