Stress, deadlines en bezuinigingen: wat voor toekomst gaan SvJ’ers tegemoet?
Journalist worden is een uitdagend vak en brengt vaak een hoge werkdruk met zich mee. Wat voor toekomst wacht journalistiekstudenten? En kun je, met deze tips, voorkomen dat het drukke journalistieke leven je teveel wordt?
Foto studenten journalistiek aan het werk Foto’s: Freek van den Bergh
Breaking news: spanning in de lucht!
Hoe stress eruitziet, verschilt per journalistieke situatie. ‘Breaking news brengt een unieke spanning met zich mee, want je weet nooit hoe het gaat lopen, en je kunt niet altijd terugvallen op je draaiboek’, vertelt Jens Kraan, voormalig chef bij de NOS 24-uur Nieuwsredactie. De constante onzekerheid tijdens live-uitzendingen, waarin vaak van het draaiboek werd afgeweken, zorgde voor druk op hem en zijn team. ‘Je ziet meteen of iemand verzwakt, en dat heeft direct effect op de uitzending.’
Zijn eerste grote breaking news-uitzending, over de gijzeling van een school in Beslan, verliep chaotisch en bracht enorme druk met zich mee. Toch leerde Kraan kalm te blijven. ‘Er is altijd een nieuwe uitzending’, zegt hij, een mantra dat hem helpt spanning los te laten. De stress is volgens hem de moeite waard. Bij geslaagde uitzendingen voelt het als een overwinning. ‘Toen de bestorming van het Capitool plaatsvond, deden we daar verslag van. Alles viel op zijn plek, de communicatie was perfect, het voelde als een militaire operatie’, vertelt Kraan enthousiast.
Na jaren ervaring heeft Kraan manieren gevonden om met de stress van het vak om te gaan. ‘Ik kan er makkelijk over praten, erken mijn fouten en sport veel’, zegt hij. Sporten helpt hem om zijn gedachten te verzetten en mentaal en fysiek in balans te blijven. ‘Balans is key in dit vak.’
Minder middelen, meer werk
Voor André Nelis, onderzoeksjournalist bij KRO-NCRV, ligt de grootste bron van stress niet in de klassieke deadline, maar in de steeds beperkter wordende middelen. ‘Je moet steeds meer doen in minder tijd, met minder mensen en een kleiner budget’, zegt hij. Deze druk begint al bij de researchfase en loopt door tot de montage van de productie. ‘Er mag niets misgaan, anders wordt de druk meteen hoger’, voegt hij toe. Door bezuinigingen in de media zijn journalisten vaak verantwoordelijk voor meerdere taken tegelijk, wat de stress verder verhoogt.
Een van de meest uitdagende periodes in zijn carrière was toen hij naast zijn researchwerk ook de eindredactie van een podcast moest verzorgen, zonder extra middelen voor ondersteuning. ‘De werkdruk werd torenhoog, en dan komen er telefoongesprekken die niet langer kunnen wachten’, vertelt hij. ‘In dit soort situaties mag er niets tegenzitten omdat dat alleen maar de druk versterkt.’
‘Als je, zoals ik, al jaren in het vak zit, leer je te anticiperen’, zegt Nelis. ‘Je weet waar het mis kan gaan en wanneer je je grenzen moet aangeven.’ Hij benadrukt dat “nee” zeggen soms essentieel is om niet overweldigd te raken. Daarnaast helpt sport hem om zijn hoofd leeg te maken en de focus te verleggen. ‘Het is belangrijk om mentaal en fysiek gezond te blijven, zeker in de meest intense periodes van werkdruk.’
Balans is key
Stress en journalistiek? Die horen samen. Maar Kraan en Nelis laten zien dat je er gezond mee kunt omgaan. Of het nu gaat om spanning tijdens een live-uitzending of de constante druk van krappe budgetten, balans is het toverwoord. Met sport om je hoofd leeg te maken, goede communicatie en soms simpelweg “nee” zeggen, kun je de storm doorstaan. Want ja, de druk is hoog, maar niets weegt op tegen de kick van een geslaagde productie.
Hoe ervaren SvJ-studenten stress?
Hoe ervaren studenten stress? Videoredacteur Lucas Gengler vroeg het in de gang van de School voor de Journalistiek. Kijk hier hoe studenten stress ervaren én tegengaan.