In een Tweede Kamer debat op 8 februari claimt kamerlid De Hoop (GroenLinks-PvdA) dat er 12.000 banen op de tocht staan. Dit klopt. Er is niet gezegd om welke banen het gaat, maar uiteindelijk is duidelijk geworden dat het om banen in de bouwsector gaat.
Op 8 februari is er een debat geweest in de Tweede Kamer waarin kamerlid De Hoop een paar uitspraken heeft gedaan. Eén van deze uitspraken is dat er 12.000 banen gaan verdwijnen. Er is verder niet gezegd om welke banen of sectoren het gaat. Uiteindelijk heeft Femke Alsemgeest van accountants- en adviesbureau PwC bevestigd dat het om de banen in de bouwsector gaat.
Het is niet de eerste keer dat er banen aan het verdwijnen zijn. Eerder zijn er al banen verdwenen bij Tata Steel, Friesland Campina en Signify. Digitalisering en AI spelen hierbij een belangrijke rol. Digitalisering zorgt voor veranderingen op de arbeidsmarkt en AI zal ervoor gaan zorgen dat driehonderd miljoen banen gaan verdwijnen.
Klopt dat?
Ja, dit klopt. De bouwproductie krimpt dit jaar en dat betekent dat er 12.000 voltijdbanen minder zullen zijn. ‘Na jaren van groei krimpt de bouwproductie dit jaar met 3,5%. Vooral de nieuwbouw van woningen en utiliteitsgebouwen loopt fors terug’, zegt Taco van Hoek, directeur van de EIB (Economisch Instituut voor de Bouw). Utiliteitsbouw zijn alle bouwwerken die geen woonbestemming hebben. Enkele voorbeelden zijn fabrieken, kantoren, scholen, opslagruimtes, winkels, garages en ziekenhuizen. De werkgelegenheid in de bouw neemt in twee jaar tijd met 12.000 voltijdbanen af en ook de arbeidsproductiviteit valt terug. Volgens Hoek heeft digitalisering en automatisering hier geen rol bij gespeelt. ‘Het aantal vergunningen is afgenomen. Daarnaast hebben economische omstandigheden en moeilijke locaties een rol gespeelt’, vertelt Hoek.
Economie
Ondanks dat de bouwsector maar een onderdeel is van de gehele economie zal dit wel invloed hebben. ‘Er is natuurlijk een productiedaling en er zal een negatief effect over de investeringen hangen’, zegt Hoek. In alle sectoren staat de nieuwbouw dit jaar onder druk. Bij de nieuwbouw van woning loopt de productie met 11% terug. De utiliteitsnieuwbouw doet het met een krimp van 10% niet veel beter. De totale bouwproductie krimpt dit jaar naar verwachting met 3,5% en komt er ruim drie miljard euro minder binnen dan vorig jaar. De economische ontwikkeling zal moeizaam zijn.
Vooruitzichten
Op de middellange termijn zijn de vooruitzichten vrij gunstig. ‘De totale productie kan in de periode 2026-2028 met gemiddeld 2,5% per jaar groeien, waaraan alle onderdelen van de bouw een bijdrage leveren’, zegt Hoek. Bij de woningnieuwbouw is er vanuit gegaan dat de vergunningverlening kan aantrekken van 60.000 woningen in het afgelopen jaar tot 75.000 woningen op middellange termijn.
Op korte termijn is er een wat rustige periode te verwachten van de bouwarbeidsmarkt, terwijl op de middellange termijn een goede baanzekerheid kan worden geboden zonder dat de spanningen sterk zullen oplopen. Wel zijn er verschillen tussen beroepen. ‘De verplichte (hybride)warmtepomp zal in 2026 voor een sprong zorgen in de vraag naar installateurs en ook bij specifieke beroepen rond verduurzaming en de energietransitie kunnen zich knelpunten voordoen’, licht Hoek toe. Nadat de bouwsector de klap te boven is gekomen zal het er richting 2026 weer wat positiever uit gaan zien.
