Aanstaande vrijdag, 15 maart, start het broedseizoen in Nederland. Tussen ongeveer 15 maart en 15 juli gelden er wetten die vogels en hun nestjes moeten beschermen tegen de mens. Echter broeden veel vogels ook buiten die periode; natuurlijk of door de gevolgen van klimaatverandering.

In het benoemde broedseizoen heb je een omgevingsvergunning nodig voor het vernielen of beschadigen van nestjes en rustplaatsen van vogels. Denk hierbij aan het schoonmaken van grachten of het verbouwen van je tuin. Daarnaast vragen boswachters mensen in die tijd niet af te wijken van de paden en hun honden aangelijnd te houden. Dit allemaal om vogels niet te storen, zodat hun nestjes de beste kans hebben om te overleven.

Nederland kent verschillende soorten vogels. Zo zijn er standvogels zoals de fazant of huismus. Zij overwinteren in Nederland. Daarnaast zijn er ook trekvogels die na de winter terugkomen naar Nederland wanneer ze willen broeden, zoals kieviten en ganzen.

Door klimaatverandering vindt het broedseizoen echter steeds eerder plaats. De standvogels voelen aan dat het warmer wordt en beginnen eerder met het bouwen van hun nestjes. Trekvogels die bijvoorbeeld in Afrika overwinteren kunnen dit niet aanvoelen. Zij bouwen later dan de rest hun nestjes en lopen dan het risico dat er te weinig eten overblijft voor hun kuikens.

Arjan Dwarshuis is wellicht Nederlands grootste vogel fanaat. Hij is vogelspotter, conservator, schrijver en medeoprichter van de ‘De Vogelspotcast’. Hij vertelt over het broedseizoen: “Sinds jaar en dag begint het broedseizoen al eerder dan dat wij het benoemen. De beste voorbeelden zijn de blauwe reiger, de aalscholver en de bosuil. Zij beginnen al met nestelen in eind januari. Maar wat je daarnaast ook ziet is dat geleidelijk het broedseizoen eerder begint. En als insecten eerder actief worden zie je dat vogels daarop inspelen.”

Ecoloog en vogelexpert Luc Hoogtenstein en Niels Godijn van kenniscentrum Akkervogels laten mij zien welke vogels zij zoal tegenkomen, en vertellen of we de officiele data van het broedseizoen niet moeten opschuiven.