Achter een groot groen hek en een rij met waarschuwende borden begint het; een kleine groep vogelaars komt bij elkaar in een klein houten huisje om met een vogelexcursie te beginnen. In de laatste weken van 2023 organiseert Waternet een aantal excursies voor wandelaars en vogelaars rondom de Loenderveense en Loosdrechtse Plassen. Deze 13 december 2023 staat het spotten van de wintergasten centraal.
In het houten huisje vertelt gids en vrijwilliger Ellen van Donk over het gebied. De plas waar de vogelaars omheen gaan lopen is namelijk een drinkwaterplas van Waternet, de zogeheten ‘Waterleidingplas’. Deze moet goed beschermd worden, daarom kunnen particulieren alleen via dit soort georganiseerde evenementen achter het hek komen. Met een PowerPoint erbij, vertelt Ellen nog meer over het gebied terwijl de deelnemers al warm ingepakt klaar zitten, klaar om de wandeling van ruim drie uur te beginnen.
Ellen vertelt veel over het gebied en de Waterleidingplas. Dit is een drinkwaterplas waar een derde van het drinkwater van Amsterdam en een deel van het Gooi vandaan komt. Er is een uitgebreid proces voor de reiniging van het water waar de deelnemers veel over leren voorafgaand aan de wandeling. “Je moet het fosfaat en stof eruit halen, bacteriën moeten eruit, allerlei giftige stoffen ook nog, medicijnresten en de kleur. Dat wordt op allerlei manieren gedaan, door zandfilters blijven er bijvoorbeeld dingen in het zand hangen.” Later zal de groep langs het coagulatie filtersysteem lopen, wat de natuurlijke reiniging is van het water, met bijvoorbeeld zandfiltering.
De wandeling om de Waterleidingplas gaat van start. Boven de plas is een waterig zonnetje en een lichte mist is te zien. Met uitzicht op vogels, bomen en natuurlijk het water, gaan de twaalf deelnemers op zoek naar wintergasten. Meeste van de deelnemers zijn gepassioneerd vogelaar en hebben zich aangemeld vanwege het vogel-spotten, toch denkt Ellen dat de excursies vanuit Waternet dienen om de gemeenschap te betrekken bij de afgesloten locatie, omdat die normaal niet toegankelijk is. “De omwonende kunnen natuurlijk door zo een groot hek denken dat ze geen idee hebben wat er gebeurt in dit gebied, dus het is ook een stukje geruststelling voor hen”.
Naast Ellen, die zich heeft gespecialiseerd in de waterleidingplas, is gids Tom Koekenbier ook aanwezig, hij is de vogelexpert. “Ik ben al 4 jaar hier bij Waternet vrijwilliger, de boswachter zocht assistentie, want hij wilde wat meer vrijheid hebben, dus toen heb ik via hem mijn passie doorgezet”. Gewapend met camera en ‘spotting scope’, een speciale telescoop om vogels mee te spotten, loopt hij op de groep vooruit. Ze kletsen, maar letten ook goed op de omgeving. Eens in de zo veel tijd wijst Tom enthousiast naar de lucht of naar een boom, en iedereen kijkt dan met hem mee. Er worden vogels gespot zoals de grote zilverreiger en smienten, waar de vogelaars dan graag foto’s van maken en kennis over uitwisselen. Maar ook andere dieren, zoals reeën, en de eieren van een ringslang vinden ze interessant. Ook vertelt Tom over de maatregelen die worden getroffen om de Waterleidingplas te beschermen: “De boswachters zijn opsporingsambtenaar, dat houdt in dat je iemand in de gaten kan houden en ook kan arresteren. Zo voorkomen we dat bijvoorbeeld iemand het water vergiftigt.”
Achteraan de groep loopt 22-jarige Bette Bluijs, eerstejaars deeltijd hbo-studente bij bos– en natuurbeheer in Velp. Sinds kort werkt ze op deze locatie van Waternet als boswachter. “De combinatie van werken en dus geld verdienen en daarnaast een dag in de week kunnen studeren is natuurlijk ideaal”, vertelt ze terwijl ze langs over een smal pad loopt langs water en bomen. “Dit is een afgesloten gebied, en het is voor de omwonende informatief bedoeld, dit soort excursies. We willen graag mensen laten zien hoe het produceren van drinkwater hieraan toegaat en wat daar allemaal bij komt kijken.” Bette is erg blij met haar baan bij Waternet: “We dragen natuurlijk allemaal een hart bij voor de natuur, we hadden ook een hele grote fabriek kunnen neerzetten, maar we kunnen nu een thuis bieden voor diersoorten die op dit moment die niet ergens anders kunnen vinden”.
Halverwege de wandeling begint het te miezeren, vervolgens gaat het echt regenen, en tot slot begint de stortregen. Een kleine tegenslag, maar het laat de pret niet bederven voor deze groep. Een aantal deelnemers was goed voorbereid en pakt een paraplu erbij, de rest lijkt er ook niet te veel last van te hebben. “Het is helemaal niet erg voor de Waterleidingplas dat het dan regent, dat wordt toch allemaal weer gezuiverd en regenwater is relatief schoon”, legt Ellen aan de groep uit.
Ondanks de regen kan de excursie goed afgesloten worden. De fotorolletjes zijn weer vol, en iedereen heeft er weer een mooie ervaring bij. Tevreden verlaten deze vogelaars natgeregend en moe het terrein, langs de waarschuwende borden, en door het grote groene hek.
Hieronder een audioreportage van Wouter Heesen
