Met de verkiezingen in aantocht lijkt het hele land bezig met het onderwerp migratie. Alle Nederlanders hebben er een eigen kijk op. Volgens Hein de Haas zijn de hoge migratiecijfers een afspiegeling van de krapte op de arbeidsmarkt in Nederland. Dit vertelt hij in gesprek met RTL Nieuws op 1 november. Naar zeggen van De Haas zou de Nederlandse economie instorten zonder de hoge migratie naar ons land. Maar klopt het eigenlijk wel dat de krappe arbeidsmarkt ‘de motor’ van de migratie naar Nederland is?

Claim: De krappe arbeidsmarkt is de motor voor immigratie naar Nederland

Oordeel: Waar

Onderbouwing claim

Zoals Hein de Haas vertelde in gesprek met RTL nieuws kan het zeer schadelijk zijn voor de economie wanneer het nieuwe kabinet de migratie gaat inperken. ‘De instroom van migranten afhankelijk van de economie in Nederland.’ Volgens De Haas weten veel migranten via mond-op-mondreclame dat er in Nederland een arbeidstekort heerst en kiezen daarom sneller om deze kant op te komen. De Haas denkt dan ook dat wanneer er regels voor migratieaantallen naar Nederland worden ingevoerd, dit grote consequenties heeft voor de Nederlandse economie. Migranten vullen namelijk een groot deel van Nederlandse banen in, dus zal het tekort dan alleen maar toenemen.

Soorten migranten in Nederland

Wanneer het woord migratie valt associëren mensen dit al snel met asielzoekers. De Rijksoverheid maakt onderscheid in deze twee termen. Er zijn veel verschillende redenen waarom mensen naar Nederland immigreren. Zo zijn er allereerst arbeidsmigranten, volgens De Haas de ‘motor’ van immigratie naar Nederland. Er zijn natuurlijk meer soorten migranten, bijvoorbeeld studiemigranten die in Nederland een opleiding volgen, gezinsmigranten die zich bij een familielid willen aansluiten. De laatste groep waar in Nederland veel over gesproken wordt zijn asielzoekers, dit zijn mensen die asiel hebben aangevraagd. Volgens United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR) zijn asielzoekers te definiëren als een groep mensen die asiel heeft aangevraagd. Zij vragen om bescherming als vluchteling en wachten daarbij op een beslissing van de overheid.

Cijfers

Volgens cijfers van het CBS immigreerden er in 2022 ruim 400.000 mensen naar Nederland. Dit waren al ruim 150.000 meer dan het jaar daarvoor. Zoals te zien in de grafiek hieronder is er de afgelopen paar jaar sprake van een stijgende lijn in de migratiecijfers, zoals De Haas ook al aanduidde in zijn gesprek met RTL Nieuws. In 2021 was volgens het CBS 33% van alle EU/EFTA migranten in Nederland als arbeidsmigrant. Van alle niet EU/EFTA migranten kwam 20% als arbeidsmigrant. In 2021 kwamen er in totaal 252.528 migranten naar Nederland, daarvan kwamen er 57015 als arbeidsmigrant. Dit betekent dat afgerond 23% van alle migranten die in 2021 naar Nederland kwamen arbeidsmigrant was.

Oordeel migratie-expert

Ondanks dat uit cijfers blijkt dat ongeveer een vierde van de migranten die naar Nederland komen als arbeidsmigrant komt, betekent dat natuurlijk niet dat de rest van de migranten niet aan de slag kan op de Nederlandse arbeidsmarkt. Migratie-expert Marlou Schrover is hoogleraar Economische en Sociale geschiedenis aan de Universiteit Leiden, zij kan de uitspraak van Hein de Haas wel begrijpen. Volgens Schrover heerst er in Nederland een grote vraag naar arbeid die de Nederlandse bevolking zelf niet in kan vullen. Een logisch gevolg daarvan is dat mensen vanuit Centraal- en Oost-Europa naar Nederland komen om deze banen op zich te nemen, dit wordt mogelijk gemaakt door de vrije grenzen in de EU. ‘Bedrijven werven actief in Oost- en Centraal-Europa en dus drijven zij zeker de migratie’

Er is echter ook op een andere manier naar migratie te kijken: ‘Het is duidelijk dat de migratie toeneemt, van de 400.000 migranten kwamen er al 100.000 door de oorlog in Oekraïne.’ Wanneer we naar die cijfers kijken valt dus te zeggen dat een groot deel van de migranten die naar Nederland komen vluchtelingen zijn.

Over of de krappe arbeidsmarkt nou echt de ‘motor’ van de migratie is valt te twisten. ‘Er zijn ook mensen die komen voor liefde of studie, maar veel daarvan komen tegelijkertijd ook werken. Je zou dus kunnen zeggen dat omdat het merendeel arbeidsmigrant is, dat de arbeidsvraag de grootste oorzaak van de migratie is.’

Conclusie

Er valt dus te concluderen dat er vanuit verschillende perspectieven naar deze kwestie gekeken kan worden. Het is echter weldegelijk zo dat een groot deel van alle migranten arbeidsmigrant is. In 2021 was 23% van alle migranten die naar Nederland kwam een arbeidsmigrant. Daarnaast zijn er volgens migratie-expert Marlou Schrover door de krappe arbeidsmarkt ook kansen voor bijvoorbeeld studiemigranten, gezinsmigranten en vluchtelingen om in Nederland aan het werk te gaan. De grote kans op werk zal voor deze mensen ook meespelen in de beslissing om naar Nederland te immigreren, waardoor de krappe arbeidsmarkt in Nederland daar een indirecte rol speelt.