Muziek als vorm gebruiken om een maatschappelijk statement te maken. Al jaren wordt het gedaan. Artiesten zoals Hang Youth, Sophie Straat en Pussy Riot spreken zich via hun songteksten uit over: oorlog, politiek, racisme en ongelijkheid. Maar wat is protestmuziek precies?

Om daar achter te komen is onze verslaggeefster Roos op pad gegaan, om uit te zoeken wat deze genre van muziek inhoudt en wat voor een effect het heeft. Beluister hier de reportage:

Vroeger en nu

Het lijkt misschien dat er momenteel weinig protestmuziek wordt gemaakt, en er weinig protestmuzikanten zijn. Maar volgens Laurens Ham is er nu niet per se minder dan vroeger. ‘Elk jaar worden er weer tientallen interessante nummers gemaakt.’ Het verschil is dat tegenwoordig mensen meer in een niche leven van muziek. ‘Het aanbod is even groot, maar wat je tot je krijgt, is meer versplinterd.’ Ook zie je nu vaker dat muzikanten, die albums vol hebben staan met bijvoorbeeld liefdesliedjes, zich tegenwoordig geroepen voelen om toch ook een maatschappelijk onderwerp aan te kaarten. ‘Denk bijvoorbeeld aan artiesten als André Hazes en zelfs Bassie & Adriaan. Dat waren natuurlijk geen activisten, maar besloten toch om een nummer te maken over bijvoorbeeld het klimaat.’

Daarnaast zijn er ook activisten die bewust zoeken naar nummers om zich te uiten. ‘En grijpen soms dus zelfs naar een liedje wat niet echt bedoeld is als een protestliedje, maar wat het dan wel wordt,’ vertelt Laurens Ham.

Vrouwen in de muziek

Naast alleen muziek, zet Eva van Manen zich ook op andere manieren in om verandering te brengen. Samen met Josephine Zwaan heeft ze een platform voor vrouwelijke en gender non-conforming muziekproducenten in Nederland opgericht. Namelijk, Rosetta. ‘We hebben Rosetta opgericht omdat we merkten dat er in de muziekwereld heel weinig vrouwelijke producers zijn.’ Daarnaast worden volgens Eva de vrouwen die er zijn, weinig uitgelicht en belicht. Slechts drie procent van de nummers op de radio wereldwijd wordt door vrouwen geproduceerd. Door Rosetta op te richten, wil ze een verschil maken en een ruimte creëren waar vrouwen zichzelf kunnen zien en laten gelden in de muziekproductie.

Samenkomst

In een tijd van veel gruwelijkheid en onzekerheid blijft protestmuziek een krachtige manier van verandering. Zowel Laurens Ham als Eva van Manen zien deze vorm als een poging tot samenkomst. ‘Muziek heeft het potentieel om mensen te verenigen bij demonstraties en activisme, en bij te dragen aan een gevoel van verbondenheid en gezamenlijke doelen,’ aldus Laurens Ham.