Henri Bontenbal, lijsttrekker van het CDA, claimt in een tweet dat overstappers en privéjets geen vliegbelasting betalen. Dat is deels waar. Overstappers betalen geen vliegbelasting. Een deel van de privéjets ook niet, maar privéjets die meer wegen dan 8.616 kilo, betalen wel. Meer dan 60% van de privéjets valt onder de vliegbelasting.

 Op 18 september plaatste CDA-lijsttrekker Henri Bontenbal een tweet waarin hij zei: ‘Overstappers en privéjets betalen nu geen vliegbelasting.’ Hij wil dat deze reizigers wel vliegbelasting gaan betalen. De opbrengst wil hij gaan gebruiken om de energierekening voor huishoudens te verlagen.

In de tweet plaatste hij een link naar een artikel van het AD. In het artikel wordt gezegd dat reizigers die in Nederland op het vliegtuig stappen momenteel 26,43 euro vliegbelasting betalen. Overstappers hoeven niet te betalen, maar in het artikel staat wel dat passagiers van privéjets in véél gevallen geen vliegbelasting betalen. Dit duidt erop dat de vliegbelasting in sommige gevallen wel wordt betaald door passagiers van privéjets.

Hoe zit het precies? – Overstappers

 In Nederland betalen alle passagiers die vanaf een Nederlandse luchthaven vertrekken vliegbelasting. Vanaf 1 januari 2023 is dit een bedrag van 26,43 euro, staat op de site van Rijksoverheid. Rijksoverheid zegt dat de belasting wordt geheven om vliegreizigers meer rekening te laten houden met het milieu. Volgens Stefan Grebe, themaleider luchtvaart bij onafhankelijk onderzoeksbureau CE Delft, wordt de belasting geheven om externe kosten te internaliseren. Hij zegt: ‘Vliegen heeft negatieve effecten voor de omgeving van de luchthavens en het klimaat: geluidoverlast, CO2 uitstoot en stikstofuitstoot. Hier betaalt de reiziger niet voor. Door de vliegbelasting wordt een deel van de externe kosten geïnternaliseerd.’

Voor overstappers werkt dit anders. Grebe vertelt: ‘Als je vliegbelasting gaat heffen op overstappers is er een mogelijkheid dat de reiziger dubbele belasting betaald.’ Dat zit zo; volgens Grebe betaalt de reiziger soms al vliegbelasting in het land van vertrek en is het mogelijk dat voor een deel van de route dan twee keer belasting betaald wordt. Daarnaast zijn de overstappende reizigers prijsgevoelig, zegt hij. ‘Het maakt voor de reiziger niet uit waar hij overstapt, hij wil gewoon van A naar B.’ Arnout Jongeling, onderzoeker Mededinging, Luchtvaart en Innovatie bij SEO, sluit zich hierbij aan: ‘Als de prijs omhooggaat als de reiziger via Nederland vliegt, zal hij een andere route kiezen.’ Volgens Grebe willen luchtvaartmaatschappijen met veel transferpassagiers graag dat de overstappers uitgezonderd blijven van vliegbelasting, als deze wel zou worden ingevoerd is dit behoorlijk nadelig voor hun marktpositie.

Hoe zit het precies? – Privéjets

 Bij privéjets werkt het net wat anders. Hier betaalt de passagier alleen als de privéjet boven een bepaald gewicht komt. In een kamerbrief, waarin onderzoek wordt gedaan naar de vliegbelasting bij privéjets door CE Delft, staat dat de gewichtsgrens voor privéjets nu ligt op 8.616 kilo Maximum Take-Off Weight (‘’MTOW’’). Vliegtuigen die minder wegen, betalen geen vliegbelasting. Jongeling zegt hierover: ‘Het merendeel zal daaronder vallen.’ Uit de brief blijkt echter dat met deze gewichtsgrens 60% van de privéjets die vertrekken vanaf een Nederlandse luchthaven wél vliegbelasting betalen, dit is meer dan de helft. Volgens Grebe is de uitstoot per passagier in een privéjet veel hoger dan voor een normale passagier. ‘De vliegbelasting zou significant hoger moeten zijn om dit enigszins te compenseren.’

Conclusie

Henri Bontenbal claimt in een tweet dat overstappers en privéjets geen vliegbelasting betalen. Dit is deels waar. Overstappers betalen geen vliegbelasting en luchtvaartmaatschappijen met veel transferpassagiers willen dit zo houden. De belasting zou nadelig zijn voor hun marktpositie omdat deze reizigers dan overstappen op een vliegveld buiten Nederland. Een deel van de privéjets daarentegen betaalt wel vliegbelasting. 60% van de privéjets zit boven de gewichtsgrens van 8.616 kilo. Onder deze grens hoeven de passagiers geen belasting te betalen, hierboven wel. Dit deel van de tweet klopt dus niet. Hoewel 40% van de privéjets geen belasting betaalt, betalen nog steeds meer dan de helft van de privéjets wel vliegbelasting.