In een recente uitspraak beweert Caroline van de Plas, lijsttrekker van BBB, dat ‘onze boeren het meest duurzaam zijn van de hele wereld.’ Deze claim wordt daarentegen betwist door verschillende experts op het gebied van landbouw en duurzaamheid.
In een onderzoek van ABN AMRO uit 2017 wordt gesteld dat Nederlandse boeren per kilo landbouwproduct de kleinste ‘voetafdruk’ hebben. Dit is te danken aan efficiënt landgebruik, het minimaliseren van voedselverspilling en het gebruik van strenge wet- en regelgeving. Nick Ottens, affairs officer voor de Dierencoalitie en bestuurslid Liberaal Groen, erkent deze bevindingen.
Ottens voegt echter toe dat ondanks deze positieve aspecten, de Nederlandse landbouwsector nog steeds een grote impact heeft op het milieu. Dit komt met name door intensieve landbouwpraktijken die resulteren in stikstof- en fosfaatoverschotten.
Complexiteit van duurzaamheid beoordelen
Danielle de Nie, directeur van Stichting Wij.land, benadrukt dat het beoordelen van de duurzaamheid van boeren een complex onderwerp is. De resultaten van het onderzoek van ABN AMRO zijn afhankelijk van de manier waarop duurzaamheid wordt gedefinieerd.
De Nie legt uit: “Als je kijkt naar de efficiëntie van input energie-eenheden en output in energie-eenheden, dan zijn Nederlandse boeren helemaal niet duurzaam. Nederland doet het echter relatief goed als je kijkt naar CO2-uitstoot per kilo product. Als je dit bekijkt als CO2-uitstoot per hectare, dan scoort Nederland weer minder. En wanneer je kijkt naar stikstofefficiëntie of het gebruik van bestrijdingsmiddelen, verandert het verhaal opnieuw.”
Ottens sluit zich aan bij deze kritiek en wijst erop dat Nederland nog steeds aanzienlijke hoeveelheden soja importeert, wat ontbossing in Zuid-Amerika stimuleert. Ook kampt Nederland met een mestoverschot en stikstofoverlast, wat de bodem- en waterkwaliteit negatief beïnvloedt.
Grote exportsector
Een ander belangrijk aspect om te overwegen is dat Nederland een groot gedeelte van haar landbouwproducten exporteert. Ondanks dat Nederland een klein land is, is het de op één na grootste exporteur van landbouwproducten ter wereld, na de Verenigde Staten. In 2017 exporteerde Nederland voor $111 miljard aan landbouwproducten, waaronder $10 miljard aan bloemen en $7,4 miljard aan groenten. Dit zorgt dus weer voor meer uitstoot
Uitdagingen bij investeringen
Nicole van der Pas, coördinator Informatiecentrum LTO Noord, vertelt dat een van de uitdagingen waar boeren mee te maken hebben bij het streven naar duurzamere methoden.
“Heel veel boeren willen wel investeren in systemen, in aanwending van mest op een andere manier, die minder stikstofuitstoot. Maar omdat ze eerder geïnvesteerd hebben en die systemen nog niet aan de eisen voldoen, zorgt dat voor onzekerheid en remt de verdere ontwikkeling”, aldus van der Pas.
Daarnaast benadrukt Van der Pas dat voorlopers die al eerder hebben geïnvesteerd in duurzame systemen nu eigenlijk gestraft worden. Dit demotiveert anderen af om ook te investeren.
Conclusie
Op basis van de uitspraken van verschillende experts kan de claim dat Nederlandse boeren de meest duurzame ter wereld zijn niet volledig bevestigd worden. Hoewel er positieve aspecten zijn zoals efficiënte productie en strenge wet- en regelgeving, bestaan er ook zorgen over intensieve landbouwpraktijken die resulteren in stikstof- en fosfaatoverschotten, ontbossing en watervervuiling.
Bovendien hebben boeren te maken met uitdagingen bij het investeren in duurzame systemen, zoals onzekerheid en verandering in regelgeving. Het beoordelen van duurzaamheid in de landbouw is een complex onderwerp dat afhangt van verschillende factoren.
Daarom kan de vraag of Nederlandse boeren de meest duurzame ter wereld zijn nog steeds niet definitief beantwoord worden.
