UTRECHT – De gemeente Utrecht doet het al een hele tijd erg goed als het aankomt op afval scheiden. Sinds het CBS is begonnen met meten (2001) loopt de gemeente qua scheiden aan kop vergeleken met gemeentes met een vergelijkbare bevolkingsdichtheid. De gemeente Utrecht is in 2014 begonnen met ‘Het Nieuwe Inzamelen’, een nieuwe vorm van inzamelen waar het afval niet bij de afvalverwerking maar thuis al wordt gescheiden.

Het Nieuwe Inzamelen is in het leven geroepen om de scheiding van afval vaker bij mensen thuis al te laten plaatsvinden. De gemeente had hier meerder manieren voor bedacht. In 2016 schreef toenmalig wethouder Drs C.A. Geldof in een brief aan de leden van de commissie Stad en Ruimte en stelde hierin de volgende concrete veranderingen voor:

– Huishoudens in laagbouw krijgen kliko’s voor papier, plastic, blik en pak en GFT waar de bebouwing het toelaat (in de regel geldt de aanwezigheid van een tuin+achterom als randvoorwaarde).

– bij hoogbouw plaatsen we in de directe omgeving verzamelcontainers voor papier en karton en plastic, blik en pak, – per wijk beoordelen we waar extra verzamelcontainers voor glas en textiel moeten komen,

 – In heel de stad (uitgezonderd de binnenstad) plaatsen we ondergrondse containers in de wijk voor het restafval. Het inzamelen van restafval aan huis komt hiermee grotendeels ten einde.

De gemeente heeft Het Nieuwe Inzamelen ingevoerd ‘omdat je zo meer afval aan huis kan inzamelen en mensen ook gestimuleerd worden om afval te scheiden en op deze manier zo min mogelijk restafval verzamelen.’ Aldus Susanne Schilderman, wethouder in Utrecht en portefeuillehouder van o.a. circulaire economie en openbare ruimte. De gemeente Utrecht doet het aanzienlijk beter als het op afval scheiden aankomt in vergelijking met vergelijkbare steden in grootte als Rotterdam, den Haag en Amsterdam. Er is in de gemeente Utrecht altijd al meer gescheiden afval ingezameld dan in de andere steden. Blijkt ook uit onderstaande tabel. Uit de tabel kun je ook opmaken dat de hoeveelheid ingezameld gescheiden afval in alle steden wat afnam rond het jaar 2020/2021. Dit komt volgens Gerhard Schoonvelde, hoofd Ontwikkeling, Verkoop, Bedrijfsondersteuning bij afvalverwerkinscentrale aan de tractieweg in Utrecht door de opkomst van corona. De pandemie zorgde er namelijk voor dat meer mensen binnen bleven en dus wellicht niet meer lang buiten wouden zijn om hun afval ergens buiten huis te scheiden.

Bron: CBS

De over het algemeen grote hoeveelheid gescheiden afval komt volgens Schilderman doordat Utrecht het hoogste percentage laagbouw heeft. Bij laagbouw is het makkelijker om voor elk huis een kliko neer te zetten en zo al voor de deur het afval te schijden. Bij een hoog percentage hoogbouw, denk bijvoorbeeld aan Amsterdam, wordt dit een stuk moeilijker. Dan moeten er bij elke hoogbouw ondergrondse containers geplaatst worden, iets wat in amsterdam erg veel voorkomt. Die stad telt maar liefst 13203 ondergrondse containers bestaande uit containers voor restafval, papier/karton en glas.

Maar wat voor effect heeft het nieuwe inzamelen in de gemeente Utrecht nou gehad sinds de invoering?  Sinds de invoering is de gemeente Utrecht, als wat de bedoeling was, minder restafval, zowel fijn als grof,  gaan inzamelen. Denk bij fijn restafval aan alles wat in een vuilniszak past en je niet kan scheiden en bij grof wat niet in een zak past. In de onderstaande tabellen van een jaar voor de start van Het Nieuwe Inzamelen (2013) en de jongst mogelijke data (2022) kun je zien dat vooral de gemeente Utrecht een stuk minder restafval inzamelt en dus een groter aandeel scheidt.

Bron: CBS

Bron: CBS

De andere grote steden zien ook een daling. Schilderman geeft een mogelijke verklaring van hoe dat kan komen, namelijk doordat ‘gemeentes hierover kennis uitwisselen.’

Het is duidelijk dat Afval scheiden een positieve invloed heeft op het klimaat doordat herbruikbare producten niet worden vernietigd kunnen ze gerecycled worden en een nieuw leven krijgen. De meeste steden willen hie dan ook wat aan doen. Uit de bijgevoegde data kan je concluderen dat het vergroten van de mogelijkheden voor mensen om afval te scheiden een positieve invloed heeft op de hoeveelheid afval dat wordt gescheiden.