Lunetten- De kinderopvang in Utrecht-Zuid heeft het niet makkelijk. Personeelstekort blijkt een grote oorzaak te zijn in de toenemende werkdruk die is ontstaan gedurende de coronacrisis. Toch is de gemeente voorlopig niet van plan in te grijpen vanwege de marktwerking in de sector.
Bij kinderopvang BLOS in Lunetten is het rond de klok van vier spitsuur, ouders die hun kroost komen halen, administratie die bijgewerkt wordt en lokalen die weer omgetoverd worden tot een steriele plek. Plusminus tweehonderd kinderen maken wekelijks gebruik van de opvang in Karawanken. Met veertig medewerkers in dienst lijkt er geen vuiltje aan de lucht, maar schijn bedriegt. ‘Iedere dag is het voor mij weer een pittige uitdaging planningen van personeel rond te krijgen,’ aldus floormanager Ragna Feurich.
Marktwerking
Begin dit jaar hebben GroenLinks en de PvdA vragen gesteld over de kinderopvangsituatie in Utrecht. De sector kampt met een groot personeelstekort en als gevolg daarvan ervaren medewerkers weer een te grote werkdruk. Vorige week heeft het college van burgemeester en wethouders (B&W) gereageerd op deze vragen. Het college van B&W erkent grotendeels het geschetste beeld, maar benadrukt dat het niet binnen hun bevoegdheid valt om actie te ondernemen. Het college geeft aan dat vanwege de marktwerking in de kinderopvang de gemeente geen controle heeft over het aantal beschikbare plekken in de buurt.
In de afgelopen jaren heeft de kinderopvangsector een transformatie doorstaan, waarbij het zich heeft ontwikkeld van een door de overheid gesubsidieerde welzijnssector tot een marktgedreven industrie. Deze ontwikkeling heeft geleid tot een omgeving waarin verschillende organisaties met elkaar concurreren. Marktwerking werd geïntroduceerd met als doel om ervoor te zorgen dat kinderdagverblijven die te duur zijn of niet aan de kwaliteitseisen van ouders voldoen, uiteindelijk zouden verdwijnen.
Conculega’s
Iedere ochtend staat de telefoon van Feurich rood door werknemers die zich ziekmelden voor die dag. Een invaller regelen vanuit een ander bedrijf lijkt dan de enige optie die kan zorgen voor een relatief ‘normale’ dag. Het personeelstekort binnen de kinderopvang in Utrecht is dusdanig dat bedrijven elkaar onderling helpen. ‘We zijn conculega’s van elkaar geworden, geen concurrenten meer’, zegt de 45-jarige floormanager. Het behouden van een hecht team wordt door het personeelstekort een hels karwei.
Volgens cijfers van het CBS lag het landelijke ziekteverzuimpercentage binnen de kinderopvang eind vorig jaar op 6.7%. Het ziekteverzuimpercentage is het totaal aantal ziektedagen van de werknemers, in procenten van het totaal aantal beschikbare dagen van de werknemers. Hiermee lijkt de sector de piek voorbij te zijn, die begin 2022 zijn hoogtepunt kende van 8,9%. Met een verschil van 1% kent zich nog wel een significant verschil met het ziekteverzuim voor de coronacrisis.
Adviesbureau Berenschot deed onderzoek naar de arbeidssituatie binnen de kinderopvang. De uitkomsten van dit onderzoek zijn verwerkt in het rapport ‘Kinderopvang in beeld.’ De meest genoemde oorzaken van een hoog ziekteverzuimpercentage liggen volgens hen bij de werkstress die pedagogisch medewerkers ervaren en de mate van fysieke belasting gedurende de werkdag.
Praktijk
Ook voor pedagogisch medewerkster van kinderopvang BLOS, Varsha Warries is iedere werkdag weer een uitdaging. De werkneemster van BLOS kinderopvang is inmiddels al zes jaar werkzaam in de kinderopvang en heeft in die periode het nodige zien veranderen. Met name de groepsgrootte per medewerkster is enorm toegenomen. ‘De huidige verhouding is momenteel twee medewerkers op zestien kinderen in de dagopvang’, aldus Warries.
Het grootste verschil met zes jaar terug is volgens Warries toch wel de toegenomen regeldruk en administratieve lasten die pedagogisch medewerkers voor de kiezen krijgen. Om dan nog volle aandacht aan alle kinderen van de groep te geven is voor pedagogisch medewerkster af en toe een uitdaging.
Initiatieven
Helemaal stilzitten doet de gemeente Utrecht niet. Het college van B&W probeert de kinderopvang te bevorderen door middel van eigen initiatieven. Zo is er een contactpersoon ‘kinderopvang’ aangesteld, wordt er samengewerkt met opleidingen die kunnen bijdragen aan de opvang, en worden werklozen omgeschoold tot personeel voor de opvang.
Daarnaast wil gemeente Utrecht uitzoeken of de kinderopvangsector aangesloten kan worden bij Utrecht Leert, een initiatief van samenwerkende schoolbesturen, lerarenopleidingen en overheidspartners. Zij kent als doel het lerarentekort in de regio Utrecht terug te dringen en om leraren te ondersteunen in hun professionele ontwikkeling. Ook met de sinds afgelopen september gestarte opleiding ‘Pedagogisch Verbinder’ probeert de gemeente perspectief te bieden voor werknemers in de kinderopvang.
