Een wereld waarin vrouwen nog steeds het eerste doelwit zijn van geweld, uitbuiting en misbruik. Een wereld waarin vrouwen nog steeds elke dag moeten strijden om te zijn wat zij willen zijn, maar ook een wereld waarin een groeiende mate van aandacht is voor de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Waar staan we op dit moment in deze strijd, en hoe is het om je vandaag de dag te identificeren als vrouw?
Vrouw zijn is geen universele ervaring. Iedere vrouw kijkt anders naar de wereld en beleeft haar strijd op een andere manier. De drie vrouwen in deze productie nemen je aan de hand mee langs hun ervaringen. Om te beginnen met Naomi Tuininga. Naomi Tuininga is 22 jaar en studeert Filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Daarnaast is ze Medewerker Publieksservice bij Theater Rotterdam. Ze heeft dus een liefde voor theater en laat zich vaak horen over onderwerpen die haar aan het hart gaan. Het was dan ook geen verassing dat ze tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van dit jaar op de lijst stond van BIJ1 in Kralingen. Ze is passievol, gedreven en feminist.
“Feminisme betekent in de basis voor mij dat vrouwen en mannen gelijk behandeld worden, maar het is ook breder dan dat; het betekent eigenlijk dat alle genders gelijk behandeld worden en dat je dezelfde kansen hebt. Mijn kijk op feminisme is veranderd ten opzichte van een paar jaar geleden. Drie jaar terug was ik een keiharde feminist en geloofde ik dat mannen en vrouwen precies hetzelfde kunnen en ook zo behandeld moeten worden. Ik merk dat ik nu wat zachter ben geworden en dat ik de verschillen tussen mannen en vrouwen ook wel echt wil erkennen. Iedereen heeft zowel een mannelijke en een vrouwelijke energie maar er zijn toch wel bepaalde dingen, zoals het fysieke aspect bijvoorbeeld, die ik ook niet wil verloochenen. Als je het teveel verloochent en die harde houding hebt die ik een aantal geleden had, kun je juist geen licht schijnen op die ongelijkheden.”
Voor de rest van haar verhaal, klik hier.
De nare ervaring die Naomi omschrijft is geen uitzondering op de regel. Dagelijks zijn er tal van vrouwen die te maken krijgen met intimidatie op verschillende manieren. Intimidatie die grote littekens achter kan laten. Mannen hebben vaak geen idee wat het is om intimidatie op deze manier mee te maken, of doen alsof ze geen idee hebben. Om je een idee te geven van hoe naar het is om in een situatie zoals in die van Naomi terecht te komen kun je je nu zelf in zo’n situatie begeven. (Let op/trigger warning: geschetste situaties kunnen traumatische herinneringen en ervaringen oproepen. Luister voor de beste luisterervaring met oordopjes.)
[embed]https://youtu.be/lBKpjkYJAto[/embed]Met dank aan Juun Hazejager en Yvonne de Nijs.
Schrijnend hè? Dat intimidatie nog steeds een groot probleem is blijkt onder andere uit deze campagne tegen straatintimidatie in Rotterdam. Deze campagne is opgezet om straatintimidatie onder de aandacht brengen. In de buurt van het metrostation Eendrachtsplein hangen drie posters met daarop portretfoto’s en persoonlijke verhalen van vrouwen.
Straatintimidatie wordt regelmatig onderzocht en het CBS heeft onlangs cijfers gepubliceerd over dit probleem. Zoals in onderstaande tabel te zien vindt straatintimidatie bij vrouwen veel vaker plaats dan bij mannen. 33,4% van de mannen kreeg in 2020-’21 te maken met straatintimidatie, ten opzichte van maar liefst 66,8% van de vrouwen. Vrouwen kregen twee keer zo veel te maken met intimiderende voorvallen dan mannen.
Langzaamaan is de vrouw zich gelukkig aan het vrijvechten van vooroordelen, stigma’s en rolpatronen. Jolanda Plomp (56) is daar het perfecte voorbeeld van. Ze is een lange tijd werkzaam geweest als Operations Manager en Department CEO bij LTE Netherlands B.V, een spoorgoederenvervoerder, waar ze uiteindelijk vakkundig het bedrijf uit gewerkt is. Momenteel is ze werkzaam bij een nieuw bedrijf in dezelfde branche genaamd MOB Services Venlo. Daarnaast is ze gescheiden en heeft ze drie kinderen.
Intimidatie
Intimidatie is iets waar ik vaak mee te maken heb gehad. Ik ben daar denk ik wel wat makkelijker in; ik kan er wel om lachen en als iemand gewoon stopt wanneer je nee zegt is er niks aan de hand. Het ergste vind ik als mannen opmerkingen maken wanneer hun vriendin er niet bij is, dan ben je echt niet goed bezig. Gelukkig ben ik iemand die goed voor mezelf op kan komen maar ik kan me zeker voorstellen dat er vrouwen zijn die dat niet kunnen. Bij het vorige bedrijf waar ik werkte heb ik meegemaakt dat er een vrouwelijke collega betast is door een inhuurmachinist. Daar heb ik heel veel last van gehad want het voelde alsof ik haar geen veilige werkomgeving heb geboden. De machinist heb ik gelijk ontslagen natuurlijk, er is een slot op de deur gekomen en ik heb besloten dat er geen machinisten meer op die afdeling mochten komen. Ik vond het wel een hele lastige gedachte dat zij zich zo onveilig heeft gevoeld; en het argument dat iemand altijd korte rokjes draagt gaat natuurlijk niet op. Vrouwen moeten kunnen dragen wat ze willen en mannen hebben nooit het recht dan alsnog aan je te zitten. Nee betekent natuurlijk gewoon nee. Als iemand zegt: “Ja maar je hebt die man op lopen geilen en op het moment supreme zeg je nee,’ dan denk ik: ja precies, en nee is nee. Je bent niemand iets verschuldigd.
Als je kijkt naar het The Voice schandaal en het interview met Tim Hofman en John de Mol vind ik dat dan ook een kwalijke zaak. De Mol legt de verantwoordelijkheid daarin neer bij de slachtoffers, maar je moet gewoon weten wat er gebeurt in je bedrijf. Ik ben niet tegen relaties binnen het bedrijf maar wel als daar een machtspositie bij komt kijken, dat kan namelijk nooit goed gaan. Soms moet ik daarin ook mannen beschermen, het werkt natuurlijk twee kanten op. Vertrouwenspersonen zijn daarin ook heel belangrijk; een onafhankelijk iemand binnen een bedrijf is essentieel.”
Voor haar hele verhaal, klik hier.
Zoals Jolanda ook vertelt beperkt intimidatie zich helaas niet alleen tot de straat. Juist binnen gesloten muren wordt intimidatie omgezet in huiselijk of seksueel geweld. Uit onderstaande grafiek wordt duidelijk dat vrouwen in bijna alle categorieën (op basis van seksuele geaardheid), het vaakst te maken krijgen met seksueel of huiselijk geweld. Alleen homoseksuelen krijgen vaker te maken met geweld dan lesbiennes, maar in alle overige categorieën zijn de vrouwen oververtegenwoordigd. Dat maakt het uiteraard niet minder erg voor het mannelijk geslacht, maar laat wel een interessante trend zien.
Voor een volledige verantwoording met betrekking tot de dataselectie en vormgeving keuzes kun je hier klikken.
De intimidatie van haar oom waar Jolanda over praat is een voorbeeld van intimidatie die in huiselijke kring plaatsvindt. Je zult zometeen gaan luisteren naar een audiofragment waarin een fictieve scène wordt uitgespeeld die lijkt op de situatie waarin Jolanda zich bevond. (Let op/trigger warning: geschetste situatie kan traumatische herinneringen en ervaringen oproepen. Voor de beste luisterervaring: luister met oordopjes.)
[embed]https://youtu.be/lBKpjkYJAto[/embed]Met dank aan Juun Hazejager en Yvonne de Nijs.
Ondanks dat het in het fragment bij opmerkingen en een aanraking blijft is dit alsnog een voorbeeld van verkeerd gedrag. Het zorgt ervoor dat iemand zich onveilig en onprettig voelt, en dat is altijd verkeerd.
Maar wat ook duidelijk wordt aan het verhaal van Jolanda is dat er al veel veranderd is. Ze heeft de mogelijkheid gekregen zich op te werken tot eerste vrouwelijke directeur binnen de spoorgoederenvervoer en heeft zichzelf zonder man altijd staande weten te houden.
Desondanks is de feministische strijd er een vol met emotie, conflicten en provocaties; het is een strijd die nooit vergeten mag worden, en om dat in ere te houden is hieronder een overzicht te vinden van de belangrijkste gebeurtenissen in de geschiedenis.
De foto’s die in bovenstaande tijdlijn zijn gebruikt zijn afkomstig van het Nationaal Archief.
Alle ontwikkelingen binnen de geschiedenis hebben als doel om uiteindelijk zo vrij in het leven te staan als Wanda Meeuws (44). Ze is een creatieve duizendpoot en geeft (theater)lessen op de Theaterhavo/vwo in Rotterdam en Codarts Rotterdam, ze geeft trainingen aan vluchtelingen, maakt regelmatig voorstellingen en ze is trainingsacteur. Een sterke vrouw die zich op haar eigen manier door de (kunst)wereld heen beweegt. Ondanks dat Wanda zich er heel bewust van is dat ze tal van privileges heeft, lijkt het bij haar vooral een kwestie van ‘gewoon doen’ te zijn.
“Somg vraag ik me af of ik hier wel wat zinnigs over te zeggen heb. Volgens mij heb ik namelijk helemaal geen stevige mening over dit onderwerp, zoals je van een vrouw wel zou verwachten. Feminisme gaat soms gepaard met schreeuwen, terwijl ik denk dat schreeuwen juist geen zin heeft en soms alleen maar tegenwerkt. Over het algemeen denk ik eigenlijk niet eens echt over feminisme na, omdat het geen grote rol speelt in mijn leven. Er zijn in mijn leven genoeg momenten geweest waarop ik hard heb moeten strijden voor wat ik wilde bereiken, maar dat ik harder heb moeten strijden heeft in die zin niks te maken gehad met mijn vrouw zijn. Of tenminste, zo heb ik dat in ieder geval nooit ervaren. Misschien heeft dat ook wel te maken met hoe ik in het leven sta.”
Voor haar hele verhaal, klik hier.
Zoals aan het begin al benoemd werd is vrouw zijn geen universele ervaring. Elke vrouw heeft een andere zienswijze en benadert de wereld op haar eigen manier. Het geslacht ‘vrouw’ heeft ook niet voor iedereen dezelfde lading en betekenis, en de verscheidenheid aan opvattingen is wat het onderwerp zo interessant maakt. Één ding staat als een paal boven water, gelijkheid is het doel. Of we daar al zijn? Nee, nog niet helemaal. Maar feit is wel dat we toebewegen naar een inclusievere tijd waarin iedereen de ruimte krijgt om deel te nemen aan het leven. En wij vrouwen kunnen daarin in onze kracht staan en ook onze eigen verantwoordelijkheid nemen. Het is tijd om op te staan.
Op zoek naar extra informatie? Op de volgende pagina kun je kennisposters vinden met platforms en organisaties waar je terecht kunt voor meer informatie. Klik hier.